Xung quanh những thắc mắc pháp lý trong 2 vụ việc nam tiếp viên hàng không Vietnam Airlines - "Bệnh nhân 1342" vi phạm cách ly làm lây lan COVID-19 bị khởi tố hình sự, trong khi đó bệnh nhân số 17 - Nguyễn Hồng N. khai báo không trung thực thì không bị khởi tố, nhận được sự quan tâm của dư luận.
Trao đổi với Kiến Thức, luật sư Đặng Xuân Cường - Trưởng ban luật hình sự Công ty Luật TAT Law firm đã chỉ ra điểm khác biệt lớn nhất trong 2 vụ việc này.
Đó là thời điểm ra đời của văn bản số 45 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn về việc xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch bệnh COVID-19.
 |
| Luật sư Đặng Xuân Cường - Trưởng ban luật hình sự Công ty Luật TAT Law firm đã chỉ ra điểm khác biệt lớn nhất ở "Bệnh nhân 1342" và "Bệnh nhân số 17" |
Cụ thể, vào ngày 30/3/2020 (tức sau thời điểm ghi nhận trường hợp bệnh nhân số 17) thì Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao mới ban hành văn bản số 45.
Trong đó, hướng dẫn cụ thể xác định tội danh theo quy định của Bộ Luật hình sự; Hành vi gây lây truyền dịch bệnh COVID-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện "hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người" quy định tại điểm C, khoản 1 Điều 240 và bị xử lý về tội "Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người".
Như vậy, xét ở mặt thời điểm thì văn bản này ra đời sau sau khi phát hiện trường hợp bệnh nhân số 17. Và đó là lý do giải tích tại sao trường hợp của nam tiếp viên hàng không Vietnam Airlines - "Bệnh nhân 1342" vi phạm cách ly làm lây lan COVID-19 bị khởi tố, trong khi đó bệnh nhân số 17 - Nguyễn Hồng N. khai báo không trung thực thì không bị khởi tố.
Tội danh ở điều 240 Bộ Luật hình sự quy định về tội "Lây truyền" mà đối tượng ở đây chủ yếu là động vật, thực vật thế thì trước khi có công văn số 45 là không có cơ sở nào để xử lý hình sự... Trong khi đó bệnh nhân số 17 dù có xác định vi phạm thì là vi phạm ở tháng 2/2020, đến tháng 3/2020 thì TAND Tối cao mới ra văn bản hướng dẫn.
"Đành rằng văn bản công văn số 45 này cũng còn nhiều vấn đề về vấn đề lý luận mà chúng ta sẽ bàn về sau này nhưng mà sau thời điểm văn bản ra đời thì Cơ quan CSĐT, VKS cũng như Tòa án đã có cơ sở về lý luận cũng như là cơ sở mặt chỉ đạo nghiệp vụ để khởi tố điều tra truy tố và xét xử cái hành vi vi phạm này. Đối với tiếp viên hàng không vi phạm ở thời điểm này là 12/2020 tức là sau khi công văn ra đời và như vậy là có cơ sở đó để người ta khởi tố", luật sư Cường phân tích.
Trưa 3/12, Đại tá Nguyễn Sỹ Quang, Phó giám đốc Công an TP HCM, chủ trì họp báo công bố khởi tố vụ án Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người theo Điều 240 BLHS 2015.
Đây là lần đầu tiên các sai phạm trong phòng chống COVID-19, làm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng, bị xem xét xử lý hình sự.
Động thái tố tụng này được đưa ra sau khi nam tiếp viên hàng không Vietnam Airlines - "Bệnh nhân 1342", đã vi phạm nghiêm trọng quy định tại khu cách ly riêng của Vietnam Airlines, sau đó tiếp tục vi phạm quy định cách ly khi được cho về nhà.
Cơ quan chức năng xác định, "bệnh nhân 1342" từ Nhật Bản nhập cảnh về Việt Nam hôm 14/11, lưu tại khu cách ly do Vietnam Airlines quản lý ở số 115 Hồng Hà, phường 2, quận Tân Bình, từ ngày 14 đến 18/11.
Theo quy định, những thành viên thuộc từng tổ bay khi về nước phải cách ly, không được tiếp xúc với nhau. Tuy nhiên, nam tiếp viên này đã đi sang khu cách ly khác, sau đó bị nhiễm bệnh từ một bệnh nhân thuộc một tổ bay về từ Rumani.
Sau khi xét nghiệm hai lần kết quả âm tính, tiếp viên này về cách ly tại nhà trọ ở đường Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình. Anh này không tuân thủ quy định, tiếp xúc gần với nam giáo viên 32 tuổi của trung tâm Anh ngữ Key English, gặp mẹ (ngụ huyện Hóc Môn), người phụ nữ (trú Bình Thạnh) và bạn nam (ở quận 6)...
Ngày 28/11, tiếp viên xét nghiệm dương tính. Ba người tiếp xúc với anh ta được cách ly và xét nghiệm. Giáo viên tiếng Anh dương tính nCoV, trở thành "bệnh nhân 1347".
"Bệnh nhân 1347" cũng khiến hai trường hợp ở quận 6 nhiễm COVID-19 là bé trai một tuổi - "bệnh nhân 1348" và nữ học viên Trung tâm Anh ngữ Key English, 28 tuổi - "bệnh nhân 1349".
Tính đến sáng 3/12, TP. HCM không ghi nhận thêm bệnh nhân COVID-19, ngoài 4 ca đã công bố trong hai ngày trước.
Ngành y tế tiếp tục điều tra truy vết, tìm kiếm tất cả những địa điểm đi lại và người có tiếp xúc với các bệnh nhân, cách ly tập trung trường hợp tiếp xúc gần. Cơ quan y tế đã xác định những địa bàn quận huyện có liên quan để triển khai phòng chống dịch.