Ngày 8/12, Cơ quan điều tra của Bộ Công an có quyết định khởi tố, bắt tạm giam ông Đinh La Thăng, Phó ban Kinh tế Trung ương vì có những vi phạm nghiêm trọng trong thời gian công tác tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN)
 |
| Ông Đinh La Thăng để xảy ra nhiều sai phạm trong thời kỳ lãnh đạo PVN. Nguồn ảnh: Zing |
Mất trắng 800 tỷ đầu tư vào OceanBank
Ông Đinh La Thăng và các lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí giai đoạn 2009 – 2015 góp vốn vượt mức quy định vào OceanBank, trái quy định của luật Các tổ chức tín dụng, gây thiệt hại rất nghiêm trọng cho Tập đoàn Dầu Khí Việt Nam.
Theo đó, từ 2008-2011, PVN đã 3 lần thông qua góp vốn vào Oceanbank với tổng số tiền lên tới 800 tỷ đồng. Tuy nhiên, tháng 5/2015, OceanBank đã bị Ngân hàng Nhà nước mua lại bắt buộc với giá “0 đồng”. Điều này đồng nghĩa với việc 800 tỷ đồng cổ phần của PVN tại đây đã mất trắng.
 |
| Hà Văn Thắm - Chủ tịch HĐQT Ngân hàng OceanBank lãnh án chung thân. |
Cụ thể, năm 2008, khi Oceanbank tăng vốn điều lệ lên 2.000 tỷ đồng, PVN đã góp 400 tỷ đồng (tương ứng 20% cổ phần) bằng cách chuyển từ tài khoản tiền gửi sang tài khoản của Oceanbank. Ngay sau đó, năm 2009, Oceanbank tăng vốn lên 3.500 tỷ đồng rồi 4.000 tỷ năm 2011, PVN góp thêm tương ứng 400 tỷ đồng nữa nhằm giữ được tỉ lệ 20% cổ phần.
Theo tài liệu công bố, đến ngày 31/3/2014, OceanBank có nợ xấu gần 15.000 tỷ đồng, lỗ ròng hơn 10.000 tỷ đồng và âm vốn 249% vốn chủ sở hữu.
Trong thời gian đầu tư vào Oceanbank, PVN thậm chí đã cử 3 cán bộ sang đảm nhiệm những vai trò chủ chốt tại nhà băng này để quản lý, giám sát khoản đầu tư. Tuy nhiên, trước thời điểm Oceanbank âm vốn lỗ lũy kế hàng chục nghìn tỷ đồng PVN vẫn chưa nhận thấy dấu hiệu nào nguy hiểm của khoản đầu tư này.
Thua lỗ tại Nhiệt điện Thái Bình 2
Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 được giao cho Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) - công ty con của PVN triển khai. Tại dự án này, thua lỗ bắt nguồn từ năm 2011, khi PVN giao cho PVC làm chủ thầu dự án với tổng vốn lên tới 34.295 tỷ đồng, xấp xỉ 1,7 tỷ USD.
Trong dự án này, PVC đã ký hợp đồng EPC với Ban quản lý Dự án Điện lực Dầu khí Thái Bình 2 - PVN với giá trị khoảng 918 triệu USD và 5.874 tỷ đồng.
Quá trình điều tra, cơ quan chức năng phát hiện dấu hiệu sai phạm trong việc tạm ứng tiền trước khi ký hợp đồng EPC của Dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2.
 |
| Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2. Nguồn ảnh: Tiền Phong |
Mặc dù mới chỉ có chủ trương giao Tổng công ty cổ phần xây lắp Dầu khí Việt Nam thực hiện gói thầu EPC, chưa ký Hợp đồng EPC nhưng trước đó, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã làm thủ tục chuyển hơn 8,2 triệu USD và hơn 1.317 tỷ đồng cho Ban quản lý dự án điện lực dầu khí Thái Bình 2 để tạm ứng 6,6 triệu USD và 1.312 tỷ đồng cho PVC vào năm 2011.
Sau đó, PVC lại dành 1.080 tỷ đồng tiền tạm ứng đem đi tất toán nợ gốc vay ngân hàng 425 tỷ đồng, trả lãi vay ủy thác của PVN, hỗ trợ vốn Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ 74 tỷ đồng; hỗ trợ vốn công trình Vũng Áng 103 tỷ đồng; hỗ trợ vốn cá công trình khác 156 tỷ đồng…
Tính đến năm 2012, báo cáo tài chính của PVC mới chỉ thể hiện khoản đầu tư vào đây là 133 tỷ đồng vào dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, đến năm 2013 mới chỉ là 802 tỷ đồng. Trước đó năm 2011, báo cáo tài chính của PVC chưa xuất hiện khoản đầu tư này.
Ngoài ra, tiền tạm ứng dự án này còn bị PVC góp vốn vào 5 công ty con, 3 công ty trong đó gặp thua lỗ, không thu hồi được vốn khiến PVC phải trích lập dự phòng và hạch toán kinh doanh thua lỗ.
Trong khi đó, PVN phải chuẩn bị nguồn tiền để khởi động lại dự án nhiệt điện này, tháng 8/2013, PVN đã vay Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) và một số tổ chức tín dụng khác tổng số 226 triệu USD. Tháng 12/2013, PVN lại tiếp tục phải vay thêm 795,25 triệu USD… để đẩy nhanh tiến độ xây dựng dự án.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất của PVC, đến thời điểm tháng 6/2016, tổng giá trị hợp đồng tạm tính tổng công ty đã ký với các nhà thầu phụ cho công trình này đã vượt giá trị hợp đồng EPC ký.
Dự án xơ sợi Đình Vũ "đắp chiếu"
Dự án xơ sợi Đình Vũ – Hải Phòng là minh chứng rõ nhất cho những sai lầm trong điều hành, chỉ đạo, phê duyệt dự án đầu tư của ông Đinh La Thăng thời còn làm lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí.
Đây là một trong 5 dự án thua lỗ đứng đầu của ngành Công Thương. Dự án có vốn đầu tư gần 7.000 tỷ đồng do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam nắm giữ trên 75% vốn cổ phần, dự định dùng nguyên liệu từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để chế biến thành xơ sợi, mục đích giúp Việt Nam tự chủ một phần nguyên liệu dệt may.
Tuy nhiên, chỉ sau hơn một năm hoạt động, nhà máy này phải liên tục “đắp chiếu”, lỗ hơn 1.700 tỷ đồng và đứng trước nguy cơ phá sản.
Ngoài ra, hàng loạt dự án khác của PVN như 3 nhà máy nhiên liệu sinh học gồm ethanol Dung Quất, ethanol Phú Thọ và ethanol Bình Phước cũng đều trong tình trạng khó khăn. Các nhà máy này đi vào hoạt động đều thua lỗ lớn và hầu như không vận hành thương mại. Tính đến 11/2014, toàn bộ vốn đầu tư vào các dự án này đã lên tới 5.401 tỷ đồng.
Trước đó Hội nghị Trung ương lần thứ năm ngày 7/5 thông báo quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo và cho thôi chức Ủy viên Bộ Chính trị với ông Đinh La Thăng (Bí thư Thành ủy TP HCM).
Theo báo cáo trình Bộ Chính trị và Ban chấp hành Trung ương của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban thường vụ Đảng ủy Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) giai đoạn 2009-2015 thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, buông lỏng công tác kiểm tra, giám sát, quản lý tổ chức đảng, đảng viên dẫn đến nhiều khoản đầu tư của Tập đoàn bị tổn thất, khó thu hồi với tổng số tiền rất lớn.
Là Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN từ 2009 đến 2011, ông Đinh La Thăng phải chịu trách nhiệm người đứng đầu về những sai phạm của PVN trong giai đoạn này.
Ông Đinh La Thăng, sau đó được điều chuyển làm Phó ban Kinh tế Trung ương và chuyển sinh hoạt từ Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM về Thanh Hóa.