Nguy cơ ngộ độc thực phẩm và cách phòng ngừa

Các mặt hàng thực phẩm bao gồm thịt gia súc, gia cầm, thủy hải sản, rau củ quả… luôn tiềm ẩn những nguy cơ chứa độc tố tự nhiên hoặc chất độc nhân tạo nguy hiểm cho người sử dụng. Mặt khác, trong quá trình chế biến, bảo quản, vận chuyển, thực phẩm dễ bị ôi thiu, biến chất, nhiễm vi sinh gây hại khiến người dùng bị ngộ độc.

Ngoài những vụ ngộ độc đơn lẻ (chưa có thống kê cụ thể) phải nhập viện điều trị vì ngộ độc, tình trạng ngộ độc tập thể luôn rình rập cộng đồng trong mỗi bữa ăn. Chỉ tính riêng trên địa bàn TPHCM trong năm 2017 xảy ra 4 vụ ngộ độc thực phẩm, trong đó có 2 vụ ở trường học khiến 26 học sinh nhập viện, 2 vụ xảy ra với người lao động ở các công ty khiến 26 người mắc.

Ngày 17/3/2018, thành phố xảy ra 1 vụ ngộ độc thực phẩm tập thể khiến 25 học sinh trường tiểu học Phạm Văn Hai (Bình Chánh) phải nhập viện cấp cứu. Nguyên nhân được xác định là do trà sữa trong bữa ăn sáng nhiễm vi sinh vật khiến học sinh bị ngộ độc.

Mới đây, ngày 28/10 có tới 55 trẻ em và người lớn tại Nhà thờ giáo xứ Tân Thái Sơn (Tân Phú) sau khi ăn bánh mì đã phải nhập viện cấp cứu, trong đó có nhiều trẻ bị sốc, tim mạch bất ổn. Các kết quả xét nghiệm tại bệnh viện xác định, bệnh nhi bị nhiễm trùng, nhiễm độc tiêu hóa. Hiện Ban Quản lý An toàn Thực phẩm TPHCM đang khẩn trương điều tra dịch tễ, xét nghiệm mẫu thức ăn, mẫu bệnh phẩm, truy tìm nguyên nhân. Qua xác minh ban đầu, món chà bông gà nghi nhiễm tụ cầu là “thủ phạm” gây ra vụ ngộ độc cấp tính trên.

PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng Ban An toàn Thực phẩm chia sẻ: “Ngoài những độc tố tự nhiên có trong một số loài như nấm, cá nóc, so biển, cóc… thì thịt cá, rau củ quả cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị nhiễm vi sinh gây hại. Chỉ cần sơ suất, lơ là trong khâu lựa chọn thực phẩm, chế biến và vận chuyển thì nguy cơ ngộ độc cho người ăn có thể xảy ra bất kỳ lúc nào”.

Ngoài khuyến cáo cộng đồng lựa chọn, sử dụng thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ, đảm bảo an toàn trong chế biến, bảo quản để giảm nguy hại, Ban Quản lý An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân những việc cần làm khi chẳng may xảy ra ngộ độc thực phẩm.

Theo đó, nếu sử dụng phải thực phẩm nhiễm hóa chất, sau khi ăn cơ thể sẽ có những biểu hiện ngộ độc với triệu chứng chủ yếu là hội chứng về thần kinh trong thời gian từ vài phút đến vài giờ. Thực phẩm nhiễm vi sinh sẽ có biểu hiện chủ yếu là đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy xuất hiện trong khoảng thời gian từ 6 giờ đến 48 giờ. Thực phẩm bị biến chất sẽ có các biểu hiện đau bụng, buồn nôn, nôn từng cơn, có khi kèm triệu chứng tiết nước bọt, ngứa cổ họng, choáng váng, đau đầu, co giật, nổi mề đay, xuất hiện từ 2 giờ đến 4 giờ sau ăn.

Khi nạn nhân bị ngộ độc có biểu hiện buồn nôn, nôn, người sơ cứu cần cho uống từ 100 đến 200ml nước, sau đó dùng tăm bông hoặc ống xông ngoáy họng, cho nạn nhân cúi thấp đầu (tránh sặc vào phổi) nôn hết thực phẩm đã sử dụng ra ngoài. Trường hợp nạn nhân không thể nôn được, cần cho uống than hoạt tính để hấp thu các chất độc.

Khi nạn nhân có biểu hiện tiêu chảy, không nên uống thuốc cầm tiêu chảy mà cần cho bệnh nhân tiêu ra hết. Nếu thấy bệnh nhân có biểu hiện mất nước nên cho uống oresol pha với 1 lít nước hoặc pha 1/2 muỗng cà phê muối với 4 muỗng cà phê đường trong 1 lít nước. Trường hợp nạn nhân có biểu hiện hôn mê, co giật cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu, điều trị.

Khi xảy ra ngộ độc, cần bảo quản lạnh thực phẩm nghi ngờ để gửi mẫu kiểm nghiệm tìm nguyên nhân. Ngưng ngay việc sử dụng thực phẩm nghi ngờ gây ngộ độc và cảnh báo những người xung quanh không sử dụng. Khi nhiều người cùng bị ngộ độc thực phẩm phải khẩn trương tổ chức cấp cứu, đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất, đồng thời báo ngay cho, Ban Quản lý An toàn Thực phẩm, Sở Y tế và cơ quan chức năng liên quan để xử lý kịp thời vụ việc.