Sáng 30/10 tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn Quốc hội, chất vấn Bộ trưởng Bộ VHTT&DL, đại biểu Đinh Thị Kiều Trinh (Nghệ An) đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho biết trách nhiệm của Bộ trưởng trong việc đưa ra các giải pháp để khắc phục tình trạng xuống cấp trầm trọng của đạo đức xã hội, gia đình.
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho rằng, đây là câu hỏi quan trọng và cũng rất khó, để thực hiện cần thời gian lâu dài.
“Tại kỳ họp lần trước thì tôi cũng đã trả lời câu hỏi này nhưng đến nay biểu hiện xuống cấp của đạo đức vẫn phức tạp. Một số nhận diện như đạo đức truyền thống, lối sống văn hóa tốt đẹp của dân tộc đang bị mai một. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống trong xã hội và trong cán bộ, đảng viên có chiều hướng gia tăng. Đạo đức nghề nghiệp sa sút, gian lận trong học hành, bằng cấp, các thủ đoạn chạy chức, chạy quyền…bạo lực gia đình nhất là bạo lực với người cao tuổi”, Bộ trưởng Thiện nói.
 |
| Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện. |
Cho rằng có nhiều nguyên nhân, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện xin đi vào giải pháp.
Ông cho biết, với trách nhiệm quản lý nhà nước, Bộ VHTT&DL được Đảng và nhà nước giao trách nhiệm tham mưu cho Đảng, Chính phủ xây dựng con người mới, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong sự xuống cấp đạo đức xã hội. Bộ cũng đã tham mưu để Trung ương ban hành nghị quyết 33 về xây dựng phát triển văn hóa con người, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước.
Trong thời gian qua, Bộ đã ban hành, tham mưu nhiều văn bản chấn chỉnh việc quản lý lễ hội, xét tặng danh hiệu gia đình văn hoá, thôn bản văn hoá…Đẩy mạnh đạo đức lối sống thông qua đời sống văn hóa, nâng cao hiệu quả của các thiết chế văn hoá như sinh hoạt văn nghệ, hoạt động cộng đồng, phát huy sứ mệnh của văn học nghệ thuật, của các nghệ sĩ để hướng tới đời sống chân thiện mỹ…đấu tranh với những biểu hiện xuống cấp đạo đức. Phối hợp với nhiều bộ, ngành xây dựng đạo đức lối sống.
"Tuy nhiên, qua các biện pháp này, chúng tôi nhận thấy, Bác Hồ nói câu “vì lợi ích trăm năm trồng người” cho nên phải khắc phục con người có biểu hiện đạo đức lối sống nhưng chúng ta phải làm từng bước.
Đương nhiên, phải làm quyết liệt và mạnh mẽ hơn. Tôi đề nghị toàn xã hội phải vào cuộc. Bởi lĩnh vực này, xét cho cùng xuất phát từ cái gốc kinh tế nên nếu bỏ qua kinh tế thì không xử lý được. Bởi tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội. Đây là vấn đề rất khó, rất cấp bách, chúng tôi rất trăn trở. Nếu để một mình ngành văn hoá cứ loay hoay thế này thì rất khó. Kinh phí ít, rất thấp", Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện nói.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chia sẻ, vấn đề đạo đức xã hội mênh mông và phạm trù rất rộng lớn. Mong Quốc hội thông cảm cho bộ trưởng.
Tranh luận lại Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (Hà Nội) nói rằng, Bộ trưởng cho rằng, muốn phát triển văn hóa và thay đổi đạo đức xã hội cần kinh tế. “Phú quý sinh lễ nghĩa” nhưng tiền không thể mua được văn hóa, không thể mua được đạo đức xã hội. Trước đây chúng ta còn nghèo, chúng ta rất khó khăn nhưng đạo đức xã hội được duy trì và văn hóa rất tốt.
“Bây giờ chúng ta thoát nghèo nhưng nền tảng đạo đức xã hội đang xuống cấp một cách trầm trọng. Vậy đâu là nguyên do? Nguyên do đầu tiên, muốn có đạo đức, nhân cách thì hình thành từ gia đình. Bố mẹ là tấm gương cho các con.
Thứ hai, đào tạo thầy cô chính là tấm gương cho học trò. Tiên học lễ, hậu học văn, chúng ta học quá nhiều văn mà không quan tâm đến lễ, chúng ta học quá nhiều chữ, trước khi dạy các em, các cháu thành người. Đây chính là lý do sự xuống cấp đạo đức xã hội”, đại biểu Tuấn tranh luận.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói rằng, đây là tranh luận thú vị, xem kinh tế là gốc hay văn hoá tinh thần là gốc và nói "trả lời bằng văn bản".
Tuy nhiên, sau đó, khi giơ tấm biển tranh luận lại nhưng khi đứng lên phát biểu, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện nói ông không tranh luận mà báo cáo thêm.
“Từ trước đến nay, cứ nói đến đạo đức xã hội là nói giao cho ngành Văn hoá và các ngành xã hội. 'Thôi các anh cứ làm đi, đó là việc của các anh'. Gốc của vấn đề nếu chúng ta cứ giữ quan điểm đó, vẫn xử lý vấn đề bằng cách đó thì việc khắc phục sự xuống cấp về đạo đức xã hội sẽ rất khó.
Cả xã hội phải vào cuộc bởi sự xuống cấp của đạo đức xã hội đến trước hết từ các ngành kinh tế nên phải xử lý ở các ngành kinh tế. Vậy nên cứ giao cho mỗi ngành văn hóa loay hoay thì không giải quyết được vấn đề xuống cấp”, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện nói.
Bộ trưởng than phiền, trong việc phân bổ ngân sách, kể cả các địa phương, có thể nói dành cho ngành văn hoá rất ít. Ví dụ, kinh phí cấp cho việc bảo tồn di tích văn hoá, 3 năm qua chỉ vỏn vẹn 7,3 tỷ đồng.
“Nếu không có giải pháp đồng bộ, đến nhiệm kỳ sau, ai đó làm Bộ trưởng Văn hoá, Thể thao và Du lịch vẫn sẽ bị chất vấn tiếp về đạo đức xã hội”, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện nói.