Hệ thống công trình biến nhiều dòng kênh ở TP HCM xanh trở lại

Tổng mức đầu tư dự án 11.300 tỷ đồng

Dự lễ có ông Ono Masuo–Tổng Lãnh sự Nhật Bản tại TP HCM; ông Sugano Yuichi–Trưởng đại diện Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam (JICA); Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường, cùng đại diện các sở, ngành.

Phát biểu tại lễ khánh thành, ông Lương Minh Phúc-Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM (TCIP) cho biết, dự án CTMTN lưu vực kênh Tàu Hũ, Bến Nghé, Đôi, Tẻ (giai đoạn 2) có tổng mức đầu tư 11.300 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn vay ODA của Nhật Bản thông qua JICA là 9.850 tỷ đồng; nguồn vốn ngân sách TP HCM là 1.450 tỷ đồng.

Dự án nâng công suất trạm bơm Đồng Diều và NMXLNT Bình Hưng từ 141.000m3/ngày của giai đoạn 1 lên thành 469.000m3/ngày; hoàn thiện hệ thống thoát nước mưa, giải quyết tình trạng ngập tại các điểm ngập trong lưu vực; nạo vét, cải tạo các tuyến kênh Tàu Hũ, Bến Nghé, kênh Ngang số 1, 2, 3 và khôi phục mặt nước một phần tuyến kênh Hàng Bàng, chỉnh trang đô thị; tái định cư cho các hộ dân sống ven và trên các tuyến kênh trong dự án, góp phần nâng cao chất lượng sống cho khoảng 1,8 triệu dân trên địa bàn 8 quận/huyện.

Cũng theo ông Lương Minh Phúc, dự án xây dựng 5,8km cống tròn với đường kính từ D400 đến D2000; xây dựng 11,5km cống hộp với mặt cắt ngang từ (2m x 2m) đến (2,8m x 2,4m); xây dựng 34km cống bao thu gom nước thải, đường kính từ D300-D1800 (trong đó có 26km thi công bằng công nghệ kích ngầm của Nhật Bản) cùng 156 giếng tách dòng, xây dựng trạm bơm chuyển tiếp công suất 469.000m3/ngày cùng 3,6km cống hộp đôi trung chuyển nước thải với mặt cắt ngang (2m x 2m); xây dựng 3 trạm bơm thoát nước mưa với tổng công suất 61.000m3/giờ cùng 1 hồ điều tiết dung tích 24.000m3; nạo vét, kè bờ các tuyến kênh trong lưu vực với tổng chiều dài 6,5km.

Dự án được thực hiện bởi Liên danh tư vấn thiết kế NSC và Liên danh tư vấn giám sát NNGV gồm nhiều công ty của Nhật và Việt Nam. Dự án có tổng cộng 192 hộ dân và 2 cơ quan phải di dời. Từ năm 2015, 2016, dự án lần lượt khởi công các gói thầu và hoàn thành trong các năm từ 2019-2023.

Dự án CTMTN giai đoạn 2 trải dài qua 8 quận, huyện với tổng diện tích lưu vực hơn 2.500ha, dân số khoảng 1,8 triệu người. Nhiều hạng mục, công trình của dự án được thi công ở độ sâu 20m dưới mặt đất (trạm bơm Đồng Diều sâu từ 10-14m dưới mặt đất) và xây dựng một khu phức hợp ngầm có tổng diện tích 6ha ở độ sâu 5m trong NMXLNT Bình Hưng để lắp đặt các đường ống kỹ thuật, các máy bơm phục vụ vận hành nhà máy.

Quá trình thi công dự án, đã kích thành công 130m cống bao đường kính 1,8m ở độ sâu 12m băng qua kênh Tàu Hũ và 530m cống bao đường kính 1,5m băng qua kênh Đôi ở độ sâu 11m. TP HCM dành riêng một cù lao biệt lập diện tích 42ha để xây dựng NMXLNT Bình Hưng giai đoạn 1, 2 và giai đoạn hoàn thiện phục vụ cho lưu vực kênh: Tàu Hũ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ, một lưu vực thoát nước trung tâm TP HCM với tổng diện tích khoảng 5.000ha, dân số khoảng 3,6 triệu người.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường thay mặt lãnh đạo TP HCM biểu dương tập thể các sở, ngành và các đơn vị tư vấn, nhà thầu thi công; ông Cường cũng cảm ơn các hộ dân và tổ chức có nhà, đất bị ảnh hưởng bởi dự án.

“Chính quyền và nhân dân TP HCM trân trọng cảm ơn chính phủ và nhân dân Nhật Bản, cảm ơn JICA đã luôn hợp tác, đồng hành, hỗ trợ TP trong việc bố trí nguồn vốn ODA, trong công tác triển khai dự án, chuyển giao kỹ thuật, huấn luyện đào tạo nguồn nhân lực. Kính đề nghị chính phủ Nhật Bản và JICA tiếp tục đồng hành, hỗ trợ TP HCM triển khai thành công dự án CTMTN giai đoạn 3 và tiếp tục hỗ trợ vốn ODA cho các dự án giao thông, môi trường nước trong lưu vực kênh Tàu Hũ – Bến Nghé – Đôi – Tẻ để lưu vực này mang đậm dấu ấn về hợp tác phát triển giữa TP HCM và Nhật Bản và trở thành một biểu tượng tình hữu nghị, hợp tác Việt Nam – Nhật Bản”, ông Bùi Xuân Cường nói.

Trao đổi với phóng viên Báo Tri thức và Cuộc sống, ông Lương Minh Phúc- Giám đốc TCIP cho biết thêm, trong 12 lưu vực thoát nước thải của TP HCM, lưu vực kênh Tàu Hũ - Bến Nghé; kênh Đôi, kênh Tẻ là lưu vực được JICA và chính phủ Nhật Bản quan tâm, hỗ trợ nguồn vốn vay ODA để triển khai 3 dự án CTMTN giai đoạn 1 và 2 (đã thực hiện) và giai đoạn 3 (triển khai trong giai đoạn 2025-2030) nhằm thu gom và xử lý triệt để toàn bộ lượng nước thải sinh hoạt trong toàn lưu vực, trả lại màu xanh cho các tuyến kênh nêu trên, cải thiện tình trạng ngập nước, chỉnh trang đô thị, nâng cao chất lượng sống cho khoảng 3,4 triệu dân trên địa bàn 8 quận/huyện.

Đến nay, sau gần 20 năm triển khai dự án CTMTN giai đoạn 1 và 2, từ một cù lao sình lầy, lau sậy đã trở thành một khu xử lý nước thải hiện đại, với công suất xử lý nước thải 469.000m3/ngày đêm (lớn nhất cả nước tính đến thời điểm hiện nay). NMXLNT Bình Hưng không chỉ có chức năng xử lý nước thải đơn thuần mà đã được quy hoạch, xây dựng thành một “Điểm đến Xanh” với hàng chục ha cây xanh, phòng thí nghiệm, hệ thống quan trắc để trở thành một điểm học tập, đào tạo, tham quan, giáo dục môi trường cho người dân TP, đặc biệt là những công dân trẻ.

Dự kiến sau khi dự án CTMTN giai đoạn 3 hoàn thành, toàn bộ các tuyến kênh: Tàu Hũ, Bến Nghé, Đôi, Tẻ sẽ được trả lại màu xanh, tạo tiền đề cho mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, du lịch, giao thông thủy và nâng cao chất lượng sống của người dân trong lưu vực.

Cũng theo ông Lương Minh Phúc, từ năm 2009, khi NMXLNT Bình Hưng (giai đoạn 1) cùng hệ thống cống bao thu gom và trạm bơm nước thải Đồng Diều hoạt động đến nay, khoảng 650 triệu m3 nước thải trong lưu vực kênh: Tàu Hũ - Bến Nghé – Đôi - Tẻ được thu gom không xả thẳng ra kênh gây ô nhiễm như trước đây và được xử lý đạt tiêu chuẩn môi trường và qua đó, màu xanh trên tuyến kênh Tàu Hũ - Bến Nghé đã từng bước được khôi phục.

Tại lễ khánh thành công trình “Mở rộng mạng lưới thu gom và NMXLNT Bình Hưng” thuộc dự án CTMTN TP HCM giai đoạn 2, đại biểu hai nước cũng trồng 40 cây kèn hồng và 6 cây lộc vừng để lưu niệm trong khu Vườn cây hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản, như một biểu tượng cụ thể của mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa 2 đất nước.