Khó có khả năng Quân đội Nga được trở lại Cam Ranh

Từ ngày 9/8, Duma Quốc gia Nga đã phê chuẩn một thỏa thuận giữa Nga và Syria về việc đặt một số căn cứ quân sự của Nga tại Syria. Điều đó có nghĩa là trong tương lai gần, một số căn cứ quân sự của Nga ở Syria sẽ chính thức có một lực lượng không quân thường trực tại đây. Các máy bay của Nga sẽ kiểm soát một khoảng lớn khu vực Địa Trung Hải, Tây Nam Á và Bắc Phi. Hệ thống phòng không ở đây nòng cốt chính là hệ thống phòng không hiện đại S-400 sẽ không chỉ giúp kiểm soát bầu trời và biên giới Syria mà còn có thể kiểm soát cả vùng biển Địa Trung Hải.

Ở các khu vực phía Bắc và phía Nam của Nga hiện nay cũng đã có sự mở rộng các căn cứ quân sự. Vừa qua, Bộ Quốc phòng Nga đã tuyên bố xây dựng một mạng lưới sân bay ở Bắc Cực, cùng đó là kế hoạch nâng cấp hạm đội Thái Bình Dương với điểm tựa là quần đảo Kuril. Các sân bay từ thời điểm Chiến tranh Thế giới thứ hai của quân phiệt Nhật Bản tại đây sẽ được khôi phục, từ đây sẽ mở rộng phạm vi kiểm soát của lực lượng vũ trang ở Bắc Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, ngày 12/8/ vừa qua, đài Sputnik dẫn lời Đại tướng Pyotr Deinekin - cựu chỉ huy Không quân Nga cho biết, "hôm nay, lực lượng hàng không của chúng ta đang được hiện đại hóa quy mô lớn, tổ hợp công nghiệp-quốc phòng làm việc theo các đề án máy bay của tương lai. Việc phục hồi mạng lưới sân bay của chúng tôi không chỉ giới hạn ở Bắc Cực, mà còn cả vươn xa bên ngoài ranh giới Nga: như ở Việt Nam, trên các đảo Thái Bình Dương và ở Syria".

Trong giai đoạn những năm 1979-2002, Không quân Liên Xô và Nga đã sử dụng các cảng biển, sân bay tại Cam Ranh của Việt Nam. Đây là căn cứ quân sự ở nước ngoài lớn nhất của Liên Xô, thời kỳ đó căn cứ Cam Ranh thuộc hạm đội Thái Bình Dương đã giúp Liên Xô có thể kiểm soát một phần phía Nam của Thái Bình Dương và toàn bộ Ấn Độ Dương.

Cần lưu ý rằng, quân đội Nga và Việt Nam đã thảo luận nhiều năm qua về việc Nga muốn trở lại Cam Ranh, và nhiều chuyên gia cho rằng điều đó rất có thể. Nga trong một thời gian dài đã không đủ tiềm lực tài chính để trở lại và khôi phục lại Cam Ranh, mặc dù một số chuyên gia quân sự cho rằng người Việt Nam đã hy vọng Nga trở lại căn cứ Cam Ranh và xây dựng lại toàn bộ cơ sở này.

Việc Nga chính thức trở lại căn cứ Cam Ranh vẫn chưa có thông tin chính thức nào công bố, nhưng vào tháng 11/2014, một thỏa thuận đã được ký kết về việc đơn giản hóa các thủ tực để tàu chiến Nga có thể ra vào Cam Ranh thuận tiện hơn, chỉ việc thông báo cho Cảng vụ. Ngoài ra, trong hai năm vừa qua sân bay Cam Ranh đã được không quân Nga sử dụng cho các máy bay IL-78, các máy bay này sẽ tiếp nhiên liệu cho các máy bay Tu-95MS.

Tuy nhiên một số chuyên gia Nga cho rằng, phát biểu của Đại tướng Pyotr Deinekin hơi sớm. Trên thực tế, việc Nga trở lại căn cứ Cam Ranh với tư cách đầy đủ là không thể. Trong khi đó, sự hiện diện về mặt quân sự của Nga ở Việt Nam vào thời điểm này là không có lợi cho Nga, trong khi mà mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc đang căng thẳng, chính phủ Nga đang cố gắng duy trì mối quan hệ tốt với cả hai quốc gia này. Ngoài ra, việc Nga duy trì một căn cứ lớn ở nước ngoài trong tình hình hiện nay là không thể, vì lực lượng của hạm đội Thái Bình Dương của Nga hiện nay đã thu hẹp lại đáng kể so với thời Liên Xô.

Hơn 10 năm qua, trong khu vực này và một số nơi trên thế giới, Nga đã không giúp giải quyết được những vấn đề nghiêm trọng, các tàu của hạm đội Thái Bình Dương đến Ấn Độ Dương chỉ để chống cướp biển, nay họ có cơ hội đến Cam Ranh là để tiếp tế nhiên liệu và nghỉ chân. Cam Ranh vẫn có thể được coi là một nơi để tàu chiến và máy bay Nga dừng để tiếp tế hậu cần, và không hơn. Có lẽ Nga sẽ cải thiện các hệ thống trang thiết bị và một số cơ sở hạ tầng tại đây. Từ đây sẽ giúp các máy bay Nga mở rộng địa bàn hoạt động trong nhiệm vụ trinh sát và chống ngầm, cùng như các máy bay ném bom chiến lược, họ sẽ thường xuyên thực hiện các chuyến bay đến Biển Đông.

“Các căn cứ quân sự của Nga ở Syria và Iran chỉ là vấn đề thời gian, họ cần phải hợp tác và hành động cùng VKS. Quyết định cho phép sử dụng căn cứ tại Iran có thể cho là chậm trễ một chút. Về căn cứ ở Việt Nam, ý tưởng đó là quá chính xác. Rõ ràng, quyết định đó là nhằm khôi phục lại căn cứ quân sự có từ thời Liên Xô, nơi mà Nga vẫn cần đến nó. Tuy nhiên, quy mô của sự trở lại sẽ không thể so sánh được với thời Liên Xô, bây giờ đã là thời đại khác, các đối tượng và nguồn lực cũng khác. Giải pháp nhiều khả năng nhất sẽ được chấp thuận đối với từng trường hợp cụ thể. Dự đoán về việc tạo ra một cơ sở mới là không thể”, học giả Alexander Khramchikhin, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Chính trị - quân sự Liên bang Nga cho biết.