Nguyên nhân khiến việc xét tuyển đại học rối loạn

Từ năm 2014 trở về trước, khi đăng ký dự thi đại học, thí sinh đã chọn một ngành (gọi là nguyện vọng - NV1). Sau khi có kết quả thi, các trường đại học xét tuyển NV1 của thí sinh. Sau đó, nếu có ngành chưa đủ chỉ tiêu, trường xét tuyển đợt thứ hai. Thí sinh được chọn ngành nữa gọi là NV2, vì vậy đợt xét tuyển này được gọi là đợt xét tuyển NV2. 

Năm 2015, khi nộp hồ sơ đăng ký dự thi, thí sinh không được yêu cầu chọn ngành nào cả. Trong đợt xét tuyển này, thí sinh được yêu cầu nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển đại học, và được phép chọn tối đa 4 ngành (gọi là NV) và phải xác định thứ tự ưu tiên nên gọi là NV1, NV2, NV3, NV4. 

Vì vậy, xét về bản chất, đây là "giai đoạn xét tuyển đợt 1", nhưng do "quán tính" của cách gọi các kỳ thi trước, Bộ GD&ĐT gọi đợt xét tuyển này là "đợt xét tuyển nguyện vọng 1". Điều này làm cho vấn đề đã khó hiểu lại càng khó hiểu hơn. 

Bộ GD&ĐT không lường trước tác hại quá lớn của các nguyện vọng ảo ảnh hưởng tâm lý của thí sinh. 

Tôi nghĩ, Bộ GD&ĐT cho phép thí sinh được chọn 4 ngành là tin vào khả năng lọc ảo của phần mềm sử dụng giải thuật đoạt giải Nobel. Bộ không ngờ rằng, việc cho phép thí sinh được chọn 4 ngành đã gây tác hại ngay từ khi nộp hồ sơ, chứ không chỉ tạo nên thí sinh trúng tuyển ảo khi hết hạn nộp hồ sơ và tiến hành xét tuyển. 

Với quy định trên, các thí sinh điểm cao xuất hiện trong danh sách 4 ngành giống như chỉ có một Tề Thiên nhưng lại có thêm 3 Tề Thiên được hóa thân từ cái lông khỉ xuất hiện ở 4 nơi. Điều đó khiến thí sinh có điểm từ trung bình đến thấp hoang mang vì số thứ tự của họ xuống xa hơn chỉ tiêu. 

Càng ngày số lượng thí sinh điểm cao nộp đơn càng nhiều hơn nên sự rối loạn càng tăng mạnh hơn. Mấy ngày gần đây, sự rối loạn này càng rõ hơn. 

Nhiều trường đại học chưa lường hết tác động này nên chưa chuẩn bị phương tiện công nghệ thông tin hỗ trợ nên tôi cũng chưa biết rối loạn sẽ đi đến đâu. Đại học Cần Thơ đã nhận thấy sự tác hại của thí sinh ảo chỉ vài ngày đầu nhận hồ sơ nên chúng tôi xây dựng xong phần mềm lọc thí sinh ảo. Trong mấy ngày qua, sự lọc ảo này đã phát huy tác dụng. 

Ngoài ra, việc cho phép thí sinh được chọn 4 ngành đã gây sự hiểu nhầm của thí sinh và phụ huynh, làm cho họ không thể dựa vào số thứ tự của mình trong danh sách của ngành đăng ký. Trong đó, sự hiểu nhầm có tác dụng gây rắc rối lớn nhất là các nguyện vọng là ưu tiên xét tuyển, khi xét tuyển 1 ngành thì NV1 được ưu tiên xét tuyển trước, NV2 được xét tuyển sau. 

Thực chất nguyện vọng chỉ có tác dụng giúp trường đại học chọn lại một ngành trúng tuyển khi thí sinh có thể trúng tuyển nhiều ngành chứ ưu tiên của NV không có tác dụng vào việc xét tuyển. Nếu Bộ GD&ĐT hạn chế mỗi thí sinh chỉ được phép chọn một ngành cho mỗi đợt xét tuyển như đã làm như trước đây thì sẽ không gây ra rối loạn như hiện nay.