 |
| Ảnh minh họa. |
Polyp mũi xoang là hậu quả của viêm niêm mạc mũi xoang mạn tính, niêm mạc thoái hoá, phù nề ở nhiều nơi trong niêm mạc mũi xoang.
Khối polyp khi là một hoặc thành chùm như chùm nho, mềm, bóng, mang tế bào viêm, tế bào đa nhân ái toan. Vị trí thường nằm ở ngách giữa mũi trong xoang hàm, xoang sàng, làm tắc nghẽn đường dẫn lưu của các xoang hàm, xoang trán, xoang sàng, làm niêm mạc mũi xoang trong tình trạng viêm không đứt trong vòng luẩn quẩn.
Nguyên nhân gây ra bệnh sinh của polyp mũi xoang hiện vẫn chưa được rõ ràng. Người ta chỉ biết đó là tình trạng viêm mạn tính tại chỗ niêm mạc mũi xoang. Thường thấy có phối hợp giải phẫu bất thường của mũi như lệch vách ngăn bẩm sinh hoặc do bị chấn thương, di truyền, nhiễm trùng, hen... Polyp luôn tiến triển, tái phát nhiều lần.
Điều trị polyp mũi xoang bao gồm điều trị nội khoa và phẫu thuật phối hợp. Đối với điều trị nội khoa, vì bản chất của polyp mũi xoang là do phản ứng viêm của niêm mạc nên thuốc kháng viêm được lựa chọn đầu tiên là corticoid. Corticoid được dùng toàn thân và tại chỗ. Tuy vậy, polyps vẫn thường tái phát sau khi ngưng thuốc. Dùng corticoid toàn thân là điều trị ngắn hạn. Không quá 10 ngày và dùng kháng sinh kèm theo nếu có bội nhiễm.
Thông thường dùng corticoid trước khi mổ 1 tuần. Sau mổ điều trị corticoid 1 tuần rồi sau đó dùng thuốc corticoid xịt mũi tại chỗ trong vòng 3 tháng. Dùng corticoid tại chỗ: Polyp mũi xoang thực chất là viêm niêm mạc mũi xoang tại chỗ, nên dùng corticoid nhỏ mũi, phun tại chỗ. Có thể dùng rhinocor, flisonase, budenase.
Đối với phẫu thuật điều trị, mục đích của phẫu thuật là lấy đi khối polyp che lấp đường thở trong hốc mũi, làm thông thoáng hốc mũi, thở thông, phục hồi khứu giác. Tái lập lại đường dẫn lưu khí và dịch từ các xoang hàm, xoang sàng, xoang trán qua ngách giữa mũi mà trước đó polyp làm bít tắc, chống nhiễm trùng mũi xoang.
Dù phẫu thuật đã được thực hiện tốt nhưng không thể trị dứt được bản chất viêm của bệnh polyp mũi xoang. Polyp vẫn có thể tái phát. Trong điều trị polyp mũi xoang, tuy phẫu thuật có vai trò quan trọng nhưng điều trị nội khoa dùng thuốc kháng viêm tại chỗ vẫn là một trị liệu cơ bản và kéo dài. Một số bệnh nhân sau mổ vẫn còn các triệu chứng viêm chưa chấm dứt ngay được nên phải tiếp tục điều trị nội khoa với corticoid tại chỗ.
Điều trị polyp mũi xoang là sự kết hợp chặt chẽ giữa nội khoa và phẫu thuật. Đó là sự phối hợp kiên trì, lâu dài giữa bệnh nhân và thầy thuốc.