Hàn Quốc đã ghi nhận số lượng ca nhiễm virus corona cao nhất ngoài Trung Quốc: trong vòng một tuần, nước này đã chứng kiến số trường hợp được xác nhận nhiễm virus nhảy vọt từ vài chục đến hơn 900.
Nước này dường như đã được chuẩn bị tốt, vì vậy những con số tăng vọt khiến người ta đặt câu hỏi điều này xảy ra như thế nào và một đợt bùng phát bất ngờ tương tự có thể xảy ra ở nơi khác hay không.
Ở Hàn Quốc, hơn một nửa số trường hợp nhiễm Covid-19 có liên quan đến một giáo phái và nhiều người cho rằng bản chất bí mật của nhóm đã giúp virus không bị phát hiện.
 |
| Các trường hợp nhiễm virus corona của Hàn Quốc đã tăng đột biến trong tuần qua. Ảnh: Getty. |
Các sự kiện đông người, tiếp xúc gần gũi
Các nhà chức trách đã xác định giáo phái Shincheonji - một nhánh của Cơ đốc giáo nhưng bị nhiều nhánh khác xem là tà giáo - là trung tâm của đợt bùng phát này.
Tại các buổi lễ của họ ở thành phố phía đông nam Daegu, các thành viên có thể đã lây nhiễm lẫn nhau và sau đó khiến virus lan ra khắp đất nước, tất cả dường như không bị phát hiện.
Các quan chức y tế Hàn Quốc tin rằng một thành viên 61 tuổi của giáo phái tuần trước đã xét nghiệm dương tính với virus này là một trong những người đầu tiên bị nhiễm bệnh.
Bệnh nhân nữ ban đầu từ chối đến bệnh viện để xét nghiệm và đã tham dự một số buổi họp mặt nhà thờ trước khi được xét nghiệm dương tính.
 |
| Chính quyền đã khử trùng khu vực xung quanh tòa nhà của giáo phái Tân Thiên Địa. Ảnh: Reuters. |
Bất kỳ cuộc tụ họp lớn nào trong không gian hạn chế mà bà tham dự - như lễ nhà thờ - có thể sẽ dẫn đến việc lây nhiễm lan rộng.
Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hàn Quốc Jung Eun Kyeong cho rằng "có khả năng nhiều người ngồi gần nhau trong một không gian rất hẹp và hành lễ trong hơn một giờ" sẽ dẫn đến "một số người bị phơi nhiễm với nhiều người nhiễm bệnh khác".
"Virus lợi dụng các thói quen và tương tác xã hội của chúng ta", chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, bác sĩ Leong Hoe Nam nói với BBC.
"Những hoạt động (phổ biến) trong một nhà thờ - như khóc hoặc ngân vang các bài hát - sẽ khuyến khích việc phát tán dịch".
Một cụm lây nhiễm khác liên quan đến giáo phái là tại một bệnh viện ở Cheongdo, nơi một lượng lớn tín đồ tham dự đám tang của anh em nhà sáng lập trong ba ngày vào cuối tháng 1.
Các cộng đồng nhà thờ ở các quốc gia khác cũng đã trở thành các cụm bùng phát virus, mặc dù với số lượng nhỏ hơn nhiều so với ở Hàn Quốc. Tất cả đã đình chỉ các nghi lễ và các cuộc họp mặt cộng đồng để hạn chế sự lây lan.
Kể từ khi dịch bệnh bắt đầu ở Trung Quốc vào tháng 12/2019, một trong những câu hỏi quan trọng là virus có thể được phát hiện sớm như thế nào và liệu nó có thể lây lan bởi những người chưa có bất kỳ triệu chứng nào hay không. Điều này khiến cho việc kiềm chế rất khó khăn.
Không được phát hiện sớm
Trong khi các cơ quan y tế Trung Quốc từ lâu đã cảnh báo virus có thể truyền nhiễm trước khi người bệnh có bất kỳ triệu chứng nào, Tổ chức Y tế Thế giới cho đến nay vẫn chưa xác nhận điều này.
"Đó là một câu hỏi gây tranh cãi", Dale Fisher, Chủ tịch Mạng lưới Phản ứng và Cảnh báo Bùng phát Toàn cầu tại WHO, nói với BBC.
"Những gì chúng ta có thể nói là nó lây lan sớm - trong khi Sars (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) chẳng hạn lây lan muộn trong quá trình mắc bệnh".
Ông giải thích rằng bất kỳ người nhiễm bệnh nào cũng sẽ nhiễm virus trên cổ họng trước khi họ có bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu không có triệu chứng, hoặc không ho, thì họ cũng ít có khả năng lây lan virus.
Nói một cách đơn giản, để phát tán virus rộng rãi, một người bị nhiễm bệnh sẽ cần phải ho, tức là ho vào tay, vào bề mặt nào đó hoặc vào người khác.
"Tệ nhất, khả năng lây nhiễm ở người nhiễm bệnh không có triệu chứng thấp hơn nhiều", ông Fisher giải thích. "Và để rõ ràng - những người không có triệu chứng không phải là người lây lan rộng. Chỉ đến khi bạn có triệu chứng thì bạn mới có thể lây lan dễ dàng".
Giáo phái bị đổ lỗi, nhưng cũng là nạn nhân
Chính thức được gọi là Nhà thờ Shincheonji của Chúa Jesus, Đền thờ Tạm trú Chứng giám (hay Tân Thiên Địa), giáo phái này được thành lập vào những năm 1980 và tuyên bố có khoảng 250.000 tín đồ.
Trong các nghi lễ, các thành viên được yêu cầu ngồi và quỳ rất gần nhau và tiếp tục tụ tập sau khi kết thúc hành lễ.
Tân Thiên Địa bị một số người cáo buộc là tà giáo. Nhiều người che giấu việc tham gia giáo phái này vì nó không phổ biến ở Hàn Quốc.
Họ cũng coi bệnh tật là một điểm yếu. Điều đó đã khiến việc theo dõi những người nhiễm bệnh trở nên khó khăn.
 |
| Chi nhánh Daegu của nhà thờ Tân Thiên Địa có liên quan đến hàng chục trường hợp nhiễm bệnh. Ảnh: Getty. |
Nhiều người tức giận và đổ lỗi cho giáo phái. Hàng trăm nghìn người đã kêu gọi giải thể giáo hội Tân Thiên Địa. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng điều này có thể xảy ra ở bất cứ đâu trên thế giới.
Nhiều người Hàn Quốc tin rằng đất nước đã chuẩn bị tốt cho đợt bùng phát này.
Các nhà thuốc và bệnh viện đã chuẩn bị sẵn sàng trong nhiều tuần. Có những cuộc họp ngắn từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật hai lần một ngày, nơi các chuyên gia đã lập bản đồ nguồn gốc của mọi ca nhiễm trùng.
Ngoài ra còn có tin nhắn văn bản cảnh báo cư dân về các trường hợp được xác nhận trong khu vực của họ cho biết họ đã ở đâu và khi nào.
Không giống Hong Kong hay Singapore, đã có rất ít sự hoảng loạn khi mua hàng ở Hàn Quốc cho đến đầu tuần. Tuy nhiên, khi các cửa hàng ở Daegu thông báo họ có kho khẩu trang mới đến, hàng nghìn người đã xếp hàng hàng giờ với hy vọng có được một chiếc.