Sau khi thông tin trên bị rò rỉ, Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Hong Kong thông báo không có kế hoạch di chuyển trụ sở hiện tại khỏi tòa nhà ở số 26, đường Garden, khu Trung tâm Hong Kong.
"Chúng tôi đã đặt trụ sở tại đây nhiều thập kỷ qua, và chúng tôi không có kế hoạch thay đổi địa điểm", phát ngôn viên cơ quan đại diện của Mỹ tại Hong Kong Darragh Paradiso trả lời South China Morning Post ngày 8/8.
 |
| Trụ sở Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Hong Kong đặt tại tòa nhà số 26, đường Garden, khu Trung tâm. Ảnh: Alamy Live News. |
Bà Paradiso đồng thời cho biết 2018 là năm kỷ niệm 175 năm Mỹ đặt Tổng lãnh sự quán ở Hong Kong. "Chúng tôi coi trọng và giữ nguyên cam kết với mối quan hệ vững mạnh, năng động giữa Mỹ và Hong Kong", phát ngôn viên nói.
Hợp đồng cho thuê đất giữa Trung Quốc và cơ quan đại diện của Mỹ tại Hong Kong được cho là có thời hạn dài nhất ở Trung Quốc. Tổng lãnh sự quán Mỹ tại đặc khu hành chính này có thể kiếm lợi hàng tỷ USD nếu nhượng lại khu đất trên.
Hợp đồng cho thuê cũ có thời hạn 75 năm
Ngày 6/8, nhà nghiên cứu thị trường David Webb đăng tải một bài viết trên website của ông với tựa đề "Tiết lộ: Mỹ được cho thuê đất với thời hạn dài nhất Trung Quốc".
Bài viết trích dẫn tài liệu từ Cơ quan Đăng ký đất đai Hong Kong cho thấy vào năm 1999, cựu trưởng đặc khu Hong Kong Đổng Kiến Hoa đã gia hạn thời gian cho thuê đất với Tổng lãnh sự Mỹ lên đến 999 năm, với số tiền 5,6 triệu USD.
Trước đó, khu đất này được cho thuê với thời hạn 75 năm, có hiệu lực từ ngày 19/4/1950, có thể gia hạn đến 75 năm tiếp theo. Theo hợp đồng cũ, cơ quan đại diện của Mỹ trả khoảng 266 USD mỗi năm để thuê đất. Hợp đồng này đồng thời có điều khoản cho phép Mỹ mua quyền sở hữu vô thời hạn.
Theo SCMP, các điều kiện hạn chế mua bán có trong hợp đồng cũ đã bị xóa bỏ. Điều này có nghĩa "Mỹ có thể, nếu họ muốn, nhượng lại toàn bộ khu đất ra thị trường mở, và di dời trụ sở đến các văn phòng cho thuê hoặc thậm chí đóng cửa (trụ sở)", ông Webb viết.
 |
| Hợp đồng cho thuê đất giữa chính quyền Hong Kong và Tổng lãnh sự Mỹ được nới rộng thời hạn vào năm 1999. Ảnh: AFP. |
Hợp đồng năm 1950 được cựu tổng lãnh sự Mỹ tại Hong Kong Julius Cecil Holmes ký kết. Với bản thỏa thuận này, Mỹ phải thông báo trước 3 tháng nếu muốn mua quyền sở hữu vô thời hạn với khu đất, và phải đưa ra số tiền "được 2 bên cho là hợp lý để đổi quyền sử dụng".
Hợp đồng cũ cũng bao gồm một điều khoản hạn chế. Trong trường hợp di chuyển trụ sở hoặc đóng cửa, Tổng lãnh sự quán Mỹ phải trả khu đất cho chính quyền Hong Kong.
Ông Webb ước tính giá trị của khu đất hiện nay là 989 triệu USD, với tổng diện tích sàn gần 30.000 m2 và hệ số sử dụng đất với công trình tầng thấp là 5.
"999 năm chỉ là hình thức"
Theo ông Webb, trước Tổng lãnh sự quán Mỹ, lần cuối cùng chính quyền cho thuê đất ở Hong Kong với thời hạn 999 năm là vào năm 1901. Hiện nay, thời hạn cho thuê chuẩn ở Hong Kong là 50 năm, trong khi đó Trung Quốc cho thuê đất tối đa 70 năm.
Ông Roger Nissim, cựu quan chức cấp cao tại cơ quan đất đai Hong Kong, nhận xét hợp đồng cho thuê đất được ký kết năm 1950 giữa chính quyền và Tổng lãnh sự quán Mỹ có nhiều điều khoản khác thường trong việc đổi quyền sử dụng đất vô hạn.
Đến năm 1999, sau khi Hong Kong được Anh trao trả về Trung Quốc, chính quyền đặc khu kinh tế này có thể không muốn Mỹ sở hữu đất của Trung Quốc nên đã cấp cho phía Mỹ quyền sử dụng đất 999 năm.
"Hợp đồng có thời hạn 999 năm cũng gần như là cấp quyền sử dụng đất vô thời hạn, tôi cho rằng con số này chỉ mang tính hình thức", ông Nissim nói.
 |
| Cựu trưởng đặc khu Hong Kong Đổng Kiến Hoa là người đã ký hợp đồng cho thuê đất thời hạn 999 năm với Tổng lãnh sự quán Mỹ. Ảnh: Hong Kong Tatler. |
Ông Lau Chun Kong, giám đốc văn phòng định giá thuộc công ty tư vấn bất động sản JLL, cho rằng khu đất được chính quyền Hong Kong cho Tổng lãnh sự quán Mỹ thuê với mức giá hợp lý, trong điều kiện hợp đồng đã được đổi từ vô thời hạn thành có thời hạn 999 năm.
"Xét đến những yếu tố này, tôi không nghĩ rằng chính quyền Hong Kong thiên vị. Tôi không thấy bất kỳ lý do nào chính quyền muốn ưu ái Mỹ", ông Lau nói.
Lau cho biết ông không thể đưa ra ước tính chính xác về giá trị khu đất nếu chưa nghiên cứu cụ thể. Tuy nhiên, chuyên gia này chỉ ra rằng thị trường tài chính Hong Kong năm 1999 khá chật vật sau cuộc khủng hoảng kinh tế diễn ra tại châu Á 2 năm trước đó.
Người phát ngôn của cựu trưởng đặc khu Đổng Kiến Hoa cho biết ông không đưa ra bình luận nào về sự việc trên. Cơ quan đất đai Hong Kong cũng chưa phản hồi câu hỏi của SCMP.