Vào tháng 6/2017, ở tuổi 31 tuổi, Mohammed bin Salman (MBS) đã được Quốc vương Salman phong làm Thái tử kế vị và trở thành nhân vật quan trọng thứ hai tại vương quốc giàu có Saudi Arabia. Dù còn trẻ nhưng Thái tử Mohammed bin Salman đã đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng và ông cũng nổi tiếng với chính sách đối ngoại cứng rắn tại khu vực Trung Đông.
Tuy nhiên, vụ sát hại nhà báo Khashoggi hồi tháng 10/2018 đã khiến cộng đồng quốc tế phẫn nộ và Thái tử Salman bị nghi là người đứng sau vụ việc. Điều này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh tiếng của Thái tử MBS ở trong nước và quốc tế. Chắc hẳn không ít người đặt câu hỏi liệu Thái tử Salman có thể lên ngôi vua thuận lợi sau này hay không?
The New Yorker dẫn lời các chuyên gia Trung Đông và Saudi Arabia cho rằng, ít nhất 4 kịch bản có thể xảy ra với Thái tử Salman sau vụ việc này.
 |
| Thái tử Saudi Arabia Mohammad bin Salman. Ảnh: AJ. |
Kịch bản thứ nhất, sự phẫn nộ của cộng đồng quốc tế sau cái chết của nhà báo Khashoggi cuối cùng sẽ lắng xuống và Thái tử Salman vẫn giữ được ngôi vị hiện tại và trở thành người đứng đầu vương quốc Trung Đông này trong tương lai.
“Những ai nghĩ rằng sẽ có sự thay đổi trong chuyện kế vị là sai lầm. Càng có nhiều lời chỉ trích từ bên ngoài về Thái tử, ông ấy càng nổi tiếng trong nước”, Hoàng tử Turki al-Faisail, cựu giám đốc tình báo của Saudi Arabia và là cựu Đại sứ Saudi Arabia tại Mỹ, nói với phóng viên David Ignatius của tờ Washington Post cuối tháng 10/2018.
Được biết, trước khi vụ án xảy ra, Thái tử Salman rất được lòng giới trẻ Saudi Arabia nhờ ban hành những chính sách “thoáng” hơn như mở rạp chiếu phim hay cho phép phụ nữ lái xe,...
Kịch bản thứ hai là Thái tử MBS sẽ bị người khác thay thế vị trí hiện tại. Đã từng có tiền lệ xảy ra tại vương quốc này. Kể từ khi Quốc vương Salman lên nắm quyền ba năm trước, ông đã hai lần phế truất Thái tử kế vị là Hoàng tử Muqrin hồi năm 2015 và Hoàng tử Mohammed bin Nayef - cựu Bộ trưởng Nội vụ Saudi Arabia và là một đồng minh thân cận của Mỹ về vấn đề chống khủng bố vào năm 2017.
“Nhiều hoàng tử nói với Quốc vương Salman rằng đây là thời điểm để gặt Thái tử MBS sang một bên và đưa người con trai khác của ông hoặc một thành viên hoàng tộc khác lên vị trí Thái tử kế vị”, Brce Riedel, một cựu quan chức tình báo cấp cao của Mỹ, từng nói.
Tuy nhiên, Thái tử Salman vốn là người con trai mà đương kim Quốc vương Saudi Arabia rất yêu quý. Do vậy, khả năng này được cho là khó có thể thành hiện thực.
Theo chuyên gia Saudi Arabia Greogory Gause đến từ trường Đại học Texas A&M (Mỹ), mặc dù nhiều thành viên trong hoàng tộc không thích Thái tử Salman nhưng họ không có khả năng hợp sức lại để ngăn cản ông ấy. Trước đó, rất ít người dám công khai chống lại Thái tử Salman vì sợ bị "trả thù" dù không hài lòng với các chính sách của vị thái tử này.
Mời độc giả xem video về vụ nhà báo Khashoggi bị mất tích và sát hại (Nguồn: BBC)
Kịch bản thứ ba là khả năng nắm giữ quyền lực của Thái tử MBS bị suy yếu, có thể là do các hoàng tử khác sẽ được chỉ định để đảm nhiệm một số chức vụ hiện tại của ông.
Ngoài ra, giới chuyên gia nhận định, Thái tử Salman có thể được không lên ngôi sớm hơn như mong đợi.
Trong nhiều tháng trước, có những sự đồn đoán ở Washington và khu vực Trung Đông rằng Thái tử Salman dần đảm đương công việc thay cha mình với lý do sức khỏe của Quốc vương không được tốt. Và Thái tử sẽ lên ngôi vua khi cha ông vẫn còn sống.
"Tuy nhiên, cái chết của nhà báo Saudi Arabia Jamal Khashoggi khiến kịch bản đó khó có thể xảy ra", chuyên gia Gause bình luận.
Kịch bản thứ tư đó là Thái tử Salman bị ám sát, như những gì từng xảy ra đối với cố Quốc vương Faisal. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng, kịch bản này ít khả năng xảy ra nhất. Bởi nếu Thái tử MBS gặp vấn đề, điều đó có thể gây ra hậu quả sâu rộng. Nó có thể định hình tương lai của vương quốc này trong nhiều thập kỷ, ảnh hưởng đến vùng Vịnh ngay lập tức cũng như tác động đến toàn thế giới. Được biết, hàng chục quốc gia trên thế giới phụ thuộc vào Riyadh về năng lượng và nhiên liệu, bởi Saudi Arabia là nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới.