Ông Huy, 72 tuổi, đang dùng thuốc trị sán chó, tự ý uống thêm thuốc cảm cúm, men gan tăng gấp 200 lần, suy gan cấp và nhiễm trùng huyết.

Nguy kịch thay 9 lít huyết tương vì tự ý uống thêm thuốc cảm cúm

Ông Huy được chẩn đoán nhiễm sán chó và được kê thuốc uống liên tục 15 ngày. Sau 7 ngày dùng thuốc, ông xuất hiện tình trạng sốt, đau họng. Nghĩ do cảm cúm, ông tự mua thêm thuốc cảm để uống. Vài ngày sau, ông đau bụng dữ dội và được đưa vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu.

BS.CKI Đinh Tuấn Vinh, khoa Hồi sức tích cực và Chống độc (ICU), cho biết, kết quả xét nghiệm cho thấy men gan của ông Huy tăng hơn 10.000 U/L (bình thường dưới 50 U/L), tức tăng gấp 200 lần, kèm theo tăng bilirubin, nhiễm trùng huyết và suy đa tạng.

Người bệnh viêm gan cấp và suy gan cấp, biến chứng nhiễm trùng huyết và suy thận. Đây là tình trạng rất nguy hiểm, có thể dẫn tới hôn mê gan và tử vong nhanh nếu không xử trí kịp thời.

Ông Huy được hội chẩn, phối hợp điều trị liên chuyên khoa. BS.CKI Hoàng Đình Thành, khoa Nội tiêu hóa, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, các thuốc trị sán chó như albendazole hoặc praziquantel cùng với thuốc cảm cúm, kháng sinh hoặc paracetamol đều được chuyển hóa qua gan.

Albendazole chuyển hóa thành albendazole sulfoxide, có thể gây tổn thương gan nếu dùng liều cao hoặc kéo dài. Paracetamol khi dùng quá liều sẽ sinh ra chất độc NAPQI, gây hoại tử tế bào gan nếu không được trung hòa kịp thời.

“Người bệnh uống đồng thời các thuốc này đã gây cộng hưởng độc tính trên gan”, bác sĩ Thành nói thêm.

Ngay trong đêm, ông Huy được chuyển vào ICU, đặt catheter tĩnh mạch trung tâm để tiến hành thay huyết tương thể tích cao và dùng kháng sinh phổ rộng phối hợp. Cùng với đó là thuốc bảo vệ tế bào gan, lợi tiểu, nâng đỡ tổng trạng và kiểm soát huyết áp.

Trong ba ngày, ông trải qua nhiều lần thay huyết tương với tổng thể tích là 9 lít. Các chỉ số men gan và chức năng thận bắt đầu cải thiện dần sau ngày thứ tư, men gan giảm còn khoảng 200 U/L. Sau 10 ngày điều trị, các chức năng gan ổn định và ông được xuất viện.

Cộng hưởng độc tính gây hoại tử tế bào gan cấp tính

Bác sĩ Thành cho biết thêm tăng men gan xảy ra do nhiều nguyên nhân như uống rượu bia, dùng thuốc giảm đau chứa acetaminophen (paracetamol), một số kháng sinh, hay thuốc điều trị ký sinh trùng. Người mắc viêm gan virus A, B, C, D, E, viêm gan tự miễn, bệnh gan nhiễm mỡ, bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng di truyền)… cũng có thể bị tăng men gan.

Đặc biệt, sử dụng đồng thời nhiều loại thuốc có chung đường chuyển hóa qua gan, như trường hợp của ông Huy, có thể khiến men gan tăng vọt do cộng hưởng độc tính.

Bác sĩ Thành khuyến cáo người dân không nên tự ý mua và sử dụng thuốc không kê đơn, kể cả thuốc cảm cúm, thuốc trị giun/sán hay các sản phẩm “giải độc gan”. Mỗi thuốc có cơ chế chuyển hóa khác nhau nên khi dùng chung có thể tương tác và làm tăng độc tính lên gan, thận hoặc tim mạch.

Tuyệt đối không uống rượu bia trong thời gian dùng thuốc, vì cồn làm tăng độc tính của thuốc, đặc biệt là paracetamol, có thể dẫn đến hoại tử tế bào gan cấp tính. Người có bệnh gan càng cần thận trọng hơn khi sử dụng thuốc.