Trung Quốc "chém gió" về khả năng kiểm soát ADIZ?

Phát ngôn viên của lực lượng Không quân Trung Quốc là ông Shen Jinke đưa ra nhận xét trên sau khi hai máy bay giám sát của Mỹ và 10 máy bay Nhật đi vào ADIZ được nhận dạng.

Cũng theo phát ngôn viên này, Không quân Trung Quốc đã hoàn thành nhiệm vụ và sứ mệnh của mình kể từ khi cùng hải quân tuần tra vùng ADIZ. Ngoài ra, đơn vị này cũng đảm trách việc nhận dạng, thẩm tra các máy bay nước ngoài bay qua vùng này.

Trước đó, báo chí Trung Quốc, Tín báo của Hong Kong (Trung Quốc), đã phân tích về các hạn chế, thiếu sót trong việc thiết lập ADIZ của chính quyền Bắc Kinh.

Họ cho rằng, Trung Quốc đã ở vào thế “cưỡi hổ”, tạo cớ cho Mỹ thực hiện chiến lược “trở lại châu Á”. Bắc Kinh chưa suy nghĩ chu toàn khi đưa ra ADIZ.

Thứ nhất là về cơ sở vật chất phục vụ cho ADIZ. Nhằm thực thi nhiệm vụ của ADIZ, ngoài sự hỗ trợ của các căn cứ không quân, Nhật Bản đã xây dựng 28 căn cứ giám sát bằng radar chính xác cường độ mạnh, riêng ở quần đảo Ryukyu đã có 4 trạm radar, trong đó 1 trạm radar đặt ở đảo Miyako, chỉ cách đảo Senkaku/Điếu Ngư mà hai bên đều tuyên bố chủ quyền khoảng 200 km.

Phần cứng hỗ trợ thực thi nhiệm vụ của ADIZ do Mỹ thiết lập thậm chí còn mạnh hơn nhiều. Chỉ riêng ở miền Đông nước này, Mỹ đã xây dựng 178 trạm radar trong hệ thống ADIZ, ngoài ra còn có sự hỗ trợ của máy bay cảnh báo sớm AWACS, 8 căn cứ không quân và hàng loạt căn cứ tên lửa đạn đạo dọc bờ biển.

Hiện nay, người ta không rõ Trung Quốc có bao nhiêu trang thiết bị thực hiện nhiệm vụ nhận dạng phòng không ADIZ, nhưng từ những gì báo chí đưa tin thì thấy sau khi tuyên bố thành lập ADIZ, họ “điều hai đợt máy bay tuần tra một lượt.”

Mấy trăm nghìn km2 mặt biển mà chỉ có tuần tra như vậy thì không khác nào “mò kim đáy biển”.

Thứ hai, liệu Trung Quốc đã đủ năng lực chấp pháp để đối phó với nước lớn từ chối hợp tác (đáp ứng yêu cầu về ADIZ do Trung Quốc đặt ra) hay chưa? Liệu điều gì sẽ xảy ra nếu máy bay Mỹ tiến vào ADIZ do Trung Quốc thiết lập ở biển Hoa Đông, không đi tiếp vào không phận của Trung Quốc, nhưng do Trung Quốc phán đoán sai lầm, dẫn tới xung đột leo thang thành chiến tranh khu vực. Khi đó, cuộc chiến tranh xảy ra ngay trước cửa ngõ của Trung Quốc, lãnh thổ của Mỹ thì ở cách xa hàng vạn km, ai sẽ là người chịu thiệt?

Cuối cùng là về mặt kĩ thuật. Vì một nguyên nhân nào đó như khí tài bị hư hỏng, phương tiện bay tiến vào ADIZ do Trung Quốc thiết lập trên biển Hoa Đông không thể làm theo yêu cầu của phía Trung Quốc, không thể liên lạc vô tuyến được thì làm thế nào để bắn tín hiệu cảnh báo cho đối phương như chao nghiêng hay bật đèn sáng.

Trong trường hợp máy bay buộc phải hạ cánh, động tác chỉ thị và trả lời sẽ khá phức tạp, càng không thể không nói rõ.

Tuy nhiên, văn bản chính thức do Trung Quốc đưa ra lại thiếu chỉ dẫn cho những trường hợp này, là một biểu hiện của sự thiếu chuyên nghiệp.