Vịnh Ulugan trên bờ biển phía tây đảo Palawan vốn bị những cánh rừng ngập mặn bao quanh đã trở thành một phần quan trọng trong nỗ lực của Quân đội Philippines nhằm củng cố quốc phòng ở Biển Đông. Vịnh Ulugan cách Quần đảo Trường Sa 160km.
“Vịnh Ulugan sẽ trở thành tuyến đầu trong chiến dịch bảo vệ vùng lãnh thổ của Philippines trong nhóm đảo Kalayaan”, Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố vào tháng 5 khi đến kiểm tra tiến độ nâng cấp căn cứ hải quân ở vịnh Ulugan.
Nhóm đảo Kalayaan là tên gọi nhóm đảo Thị Tứ nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam; là đối tượng tranh chấp giữa Việt Nam, Đài Loan, Philippines và Trung Quốc. Hiện, Philippines đang kiểm soát đảo này.
Vịnh Ulugan trước đó chỉ có 1 trạm hải quân cỡ nhỏ đóng vai trò trung tâm chỉ huy cho các đơn vị phản ứng nhanh của Quân đội Philippines để bảo vệ vùng biển của nước này ở Biển Đông.
Sau khi nâng cấp, căn cứ hải quân ở vịnh Ulugan được trang bị cảng, bến tàu lớn hơn cũng như các căn cứ hỗ trợ để phục vụ cho những con tàu lớn nhất trong Hải quân Philippines, bao gồm 2 khinh hạm cũ của Mỹ được nước này mua năm 2011.
 |
| Binh sĩ Mỹ và Philippines tập trận ở vịnh Ulugan. |
Ông Aquino cho biết, việc nâng cấp căn cứ vịnh Ulugan cũng cho phép Hải quân Philippines theo dõi tàu bè qua lại bằng radar và tiến hành giám sát hàng hải bằng hệ thống vệ tinh.
Theo ông Aquino, việc nâng cấp căn cứ vịnh Ulugan sẽ giúp Philippines có khả năng giám sát và bảo vệ tốt hơn vùng biển của nước này ở Biển Đông. Tuy nhiên, với mức chi phí chỉ 11,4 triệu USD thì sẽ khó có thể biết hiệu quả của việc nâng cấp vịnh Ulugan.
“Tôi cho rằng, chiến lược của Philippines là tiến hành phỏng thủ hạm chế, sử dụng các tàu nhỏ”, ông Roilo Golez – cựu cố vấn an ninh quốc gia của Philippines trả lời hãng thông tấn AFP.
Yếu tố thay đổi cuộc chơi có thể là sự triển khai thêm các binh sĩ và các trang thiết bị hạng nặng của Mỹ cùng với ngân sách của quốc gia này để mở rộng căn cứ Ulugan.
Theo thỏa thuận mới của Mỹ và Philippines,
Quân đội Mỹ được tiếp cận 5 căn cứ quân sự của Philippines cũng như xây dựng mở rộng thêm các căn cứ này để luân chuyển hàng nghìn binh sĩ cùng với máy bay, tàu chiến và trang thiết bị.
Cư dân xung quanh vịnh Ulugan trả lời hãng AFP cho biết, Quân đội Mỹ đã xây dựng phòng tập thể dục, tòa nhà đa năng cùng cơ sở chứa nước tại khu vực gần vịnh Ulugan.
Tổng tham mưu trưởng Quân đội Philippines Emmanuel Bautista cho biết, Quân đội Mỹ được phép sử dụng vịnh nước sâu Oyster để nâng cấp căn cứ ở vịnh Ulugan.
Trong thời gian gần đây, Philippines và Việt Nam đã lên án các hành động khiêu khích của Trung Quốc ở Biển Đông nhằm hiện thực hóa yêu sách “đường 9 đoạn”.
Gần đây nhất, Philippines đã cáo buộc Trung Quốc cải tạo trái phép 5 bãi đá là Gạc Ma, Châu Viên, Tư Nghĩa, Ga Ven, Én Đất, đều thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Philippines cũng tuyên bố chủ quyền đối với các bãi đá này. Philippines cáo buộc Trung Quốc âm mưu xây dựng sân bay cùng các căn cứ quân sự khác tại các bãi đá sau khi cải tạo xong.
Philippines cũng kêu gọi sự giúp đỡ từ phía Mỹ nhằm củng cố lực lượng vũ trang nghèo nàn bằng các khí tài mới cũng như các cuộc tập trận huấn luyện.