Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lên tiếng phản đối việc tàu khu trục USS Stethem tuần tra Biển Đông, tiến vào vùng biển ngoài khơi đảo Tri Tôn thuộc Quần đảo Hoàng (mà Trung Quốc chiếm của Việt Nam trong năm 1974). Theo Phát ngôn viên Lục Khảng, hành động nói trên của Mỹ đã vi phạm luật pháp Trung Quốc cũng như luật pháp quốc tế, khiêu khích nghiêm trọng về chính trị và quân sự.
Trung Quốc đã "điều các tàu quân sự và máy bay chiến đấu để cảnh báo tàu khu trục Mỹ”.
 |
| Tàu khu trục USS Stethem của Hải quân Mỹ. Ảnh: The Maritime Executive |
Đại diện bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: “Tất cả các hoạt động (tuần tra Biển Đông) được tiến hành theo luật pháp quốc tế và cho thấy Hoa Kỳ sẽ bay, đi biển và hoạt động ở bất cứ nơi nào có luật pháp quốc tế cho phép. Các lực lượng Hoa Kỳ hoạt động ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương trên cơ sở hàng ngày”.
Vị đại diện này chỉ ra rằng Mỹ đã có một Chương trình hoạt động Tự do hàng hải (FONOP) nhằm thách thức các yêu sách hàng hải quá mức nhằm bảo vệ các quyền lợi, tự do, sử dụng không phận và vùng biển vốn dành cho tất cả các nước.
Đại diện Bộ Ngoại giao Mỹ nói tiếp: "Chúng tôi đang tiếp tục các FONOP thông thường, như chúng tôi thường làm trong quá khứ và sẽ tiếp tục làm trong tương lai”. Ông này nói rằng các hoạt động tuần tra Biển Đông luôn được công khai trong Báo cáo Tự do Hàng hải hàng năm của Bộ Quốc phòng Mỹ.
Tháng 5 vừa qua, tàu khu trục tên lửa USS Dewey, của Mỹ đã tiến hành hoạt động tuần tra ở Biển Đông. Tàu chiến của Mỹ này đã đi vòng quanh rạn san hô ngầm Đá Vành Khăn mà Trung Quốc đã biến thành đảo nân tạo ở Quần đảo Trường Sa. Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã cáo buộc Washington quân sự hóa khu vực Biển Đông, sau chuyến đi tuần tra của tàu USS Dewey gần Đá Vành Khăn.
Cũng trong tháng 5, các máy bay chiến đấu của Trung Quốc được cho là đã bay sát chiếc máy bay trính sát chống tàu ngầm P-3 Orion của Mỹ bay trên Biển Đông, với khoảng cách nguy hiểm chỉ khoảng 30 mét.