Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, nếu như tại Ban QLDA ĐTXD khu vực TP. Thủ Đức và Ban QLDA ĐTXD khu vực huyện Hóc Môn, Công ty TNHH Một thành viên Trang thiết bị Trường học Thành Phát (Công ty Thành Phát) trúng thầu trong bối cảnh không có đối thủ cạnh tranh, thì tại Ban QLDA ĐTXD huyện Bình Chánh, cục diện đấu thầu lại diễn ra theo một kịch bản khác: Có cạnh tranh về số lượng, nhưng kết quả vẫn không thay đổi.

"Cú đúp" 16,88 tỷ đồng trong ngày 01/04/2025

Dữ liệu đấu thầu ghi nhận một sự kiện đáng chú ý: Trong cùng ngày 01/4/2025, Ban QLDA ĐTXD huyện Bình Chánh đã phê duyệt KQLCNT cho hai gói thầu thiết bị trường học lớn, và đơn vị trúng thầu đều là Công ty Thành Phát (với tư cách độc lập và liên danh). Tổng giá trị trúng thầu của "cú đúp" này lên tới 16.881.586.116 đồng.

Quyết định thứ nhất (số KQ2400621332_2504011020) phê duyệt KQLCNT cho Gói thầu Thiết bị (Mã TBMT: IB2400621332) thuộc dự án Xây dựng Trường Tiểu học Lê Minh Xuân 2. Gói thầu này có giá dự toán là 8.204.336.000 đồng.

Tại gói thầu này, Công ty Thành Phát tham gia với tư cách độc lập và trúng thầu với giá 6.471.355.216 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm đạt mức khá cao, khoảng 21,12%.

Quyết định thứ hai (số KQ2400623530_2504011025) được phê duyệt cùng ngày, dành cho Gói thầu thiết bị (Mã TBMT: IB2400623530) thuộc dự án Xây dựng Trường Trung học Cơ sở Lê Minh Xuân 2. Gói thầu có giá dự toán là 11.830.280.000 đồng.

Đơn vị trúng thầu là "Liên danh Trường THCS Lê Minh Xuân 2, huyện Bình Chánh" (do Công ty Thành Phát đứng đầu). Giá trúng thầu là 10.410.230.900 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm đạt khoảng 12,01%.

Khi các đối thủ đồng loạt "ngã ngựa" ở vòng kỹ thuật

Mặc dù tỷ lệ tiết kiệm tại các gói thầu ở Bình Chánh cao hơn đáng kể so với các gói "một mình một chợ", nhưng phân tích sâu vào quá trình đánh giá E-HSDT lại cho thấy những điểm đáng lưu tâm về tính cạnh tranh thực chất.

Tại Gói thầu Trường Tiểu học Lê Minh Xuân 2 (IB2400621332), Biên bản mở thầu (ngày 11/01/2025) ghi nhận có 3 nhà thầu tham dự. Hai nhà thầu còn lại là Công ty TNHH SX TM DV M.I.K và Công ty TNHH Thiết bị giáo dục và Nội thất Long Hưng.

Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT, cả hai đối thủ của Công ty Thành Phát đều bị đánh giá là "Không đạt" ngay tại bước đánh giá về kỹ thuật. Điều này có nghĩa là, mặc dù có 3 nhà thầu tham gia, nhưng thực tế chỉ có duy nhất Công ty Thành Phát lọt vào vòng đánh giá tài chính và được đề nghị trúng thầu.

Kịch bản tương tự diễn ra tại Gói thầu Trường THCS Lê Minh Xuân 2 (IB2400623530). Biên bản mở thầu (ngày 11/02/2025) ghi nhận có 4 nhà thầu/liên danh tham dự. Tuy nhiên, Báo cáo đánh giá E-HSDT cho thấy 3 nhà thầu/liên danh còn lại cũng đều bị đánh giá "Không đạt" về kỹ thuật hoặc năng lực kinh nghiệm.

Việc tất cả các đối thủ cạnh tranh trong cả hai gói thầu lớn đều đồng loạt bị loại ở bước đánh giá kỹ thuật là một hiện tượng cần được xem xét. Nó đặt ra câu hỏi về chất lượng E-HSDT của các nhà thầu tham gia, hoặc ngược lại, là về tính chất của các tiêu chí đánh giá trong E-HSMT và sự khách quan của tổ chuyên gia chấm thầu.

Dấu ấn của đơn vị tư vấn Hiệp Hòa

Tương tự như tại Ban QLDA ĐTXD khu vực TP. Thủ Đức, tại hai gói thầu ở Ban QLDA ĐTXD huyện Bình Chánh cũng ghi nhận sự trùng lặp về đơn vị tư vấn đấu thầu. Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng Hiệp Hòa (Công ty Hiệp Hòa) là đơn vị đảm nhiệm vai trò lập E-HSMT và đánh giá E-HSDT (Bên mời thầu) cho cả hai gói thầu này.

Dữ liệu cho thấy mối quan hệ giữa Công ty Thành Phát và Công ty Hiệp Hòa có những đặc điểm đáng chú ý. Công ty Thành Phát đã tham gia 10 gói thầu do Công ty Hiệp Hòa làm bên mời thầu, trúng 3 gói và trượt 7 gói. Tổng giá trị trúng thầu là 20.462.312.516 đồng. Mặc dù tỷ lệ trúng thầu chỉ 30%, nhưng các gói trúng lại là những gói có giá trị lớn và diễn ra với kịch bản loại bỏ toàn bộ đối thủ ở vòng kỹ thuật.

Nghi vấn về hiện tượng quen mặt

Phân tích danh sách các nhà thầu trượt tại Bình Chánh cũng cho thấy sự xuất hiện của những cái tên quen thuộc. Ví dụ, Công ty TNHH MTV Khôi Thư và Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Sản xuất Trang trí Nội thất Phương Anh (tham gia trượt tại gói THCS Lê Minh Xuân 2) thường xuyên tham gia đấu thầu cùng Công ty Thành Phát.

Đối chiếu dữ liệu lịch sử đấu thầu cho thấy mối quan hệ cạnh tranh giữa các nhà thầu này. Công ty TNHH MTV Khôi Thư đã từng đấu với Công ty Thành Phát trong 23 gói thầu. Kết quả ghi nhận Công ty Thành Phát thắng 7 gói và thua 14 gói khi đối đầu với Công ty Khôi Thư. Một đối thủ quen mặt khác là Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Tiến Đạt, đã đối đầu với Công ty Thành Phát trong 52 gói thầu, thắng 16 gói nhưng thua tới 32 gói.

Mặc dù Luật Đấu thầu không cấm các nhà thầu tham gia và trượt thầu, và dữ liệu cũng cho thấy các nhà thầu này có thắng có thua khi đối đầu nhau, nhưng sự lặp lại với tần suất cao của một nhóm nhà thầu cố định trong nhiều gói thầu, đặc biệt khi họ liên tục bị loại ở vòng kỹ thuật tại một số chủ đầu tư nhất định, có thể làm dấy lên nghi ngại về tính cạnh tranh hình thức.

Dù tỷ lệ tiết kiệm tại các gói thầu ở Bình Chánh là khá tốt (12% và 21%), nhưng những nghi vấn về tính minh bạch trong quá trình lựa chọn nhà thầu vẫn cần được làm rõ để đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 4:] Gói thầu của Công ty Thành Phát: Tiết kiệm 35% khi có cạnh tranh, chỉ 4,6% khi "một mình một chợ"