Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình và một số nhân sĩ – trí thức
Thảmhọa vỡ hồ bùn đỏ Ajka ở Hungary xới lên cuộc tranh luận về tính an toàncủa các dự án bô-xít Tây Nguyên, nhất là khi các dự án này đều ở trêncao.
Các hồ chứa bùn đỏsẽ là những quả bom độc treo trên đầu hàng chục triệu người với tai họakhôn lường...Không thể hình dung nổi nguy cơ thảm họa môi trường của mộthồ chứa bùn đỏ hàng triệu hay hàng chục triệu m3 treo lơ lửng trên đầuđồng bằng sông Đồng Nai và Bắc Nam Bộ, miền Nam Trung Bộ...
NguyênPhó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình cùng hàng loạt nhân sĩ - trí thức đãviết như vậy trong thư kiến nghị lên lãnh đạo Đảng, Nhà nước tạm dừngkhai thác bô-xít Tây Nguyên.
(Trong bài “Dự án bô-xít Tây Nguyên: Tiếp hay dừng?” - VEF/Vietnamnet , ngày 25/10/2010)
ĐBQH Nguyễn Lân Dũng
Tôicũng sẽ chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương, vì một số ý kiến lãnh đạo ởBộ này bảo là Việt Nam khác Hungary vì Việt Nam có thung lũng.
Nhưnghọ quên là thung lũng ở trên cao, có rất nhiều đá vôi, đá vôi tan trongnước, bùn đỏ có khả năng sẽ ngấm xuống mạch nước ngầm, mà ngấm xuốngnước ngầm thì nó chảy xuống cả Đồng bằng Nam Bộ, quá nguy hiểm!
Ngoàira, Đông Nam Bộ cũng đang bị đe dọa bởi hiện tượng dâng lên của mựcnước biển. Vì thế, tương lai vùng này sẽ đối diện nhiều nguy cơ - mà đâylại là vựa lương thực của cả nước - nên rất đáng phải quan tâm.
(Trong bài “Quốc hội cần có phản hồi về dự án bô-xít” - VEF/Vietnamnet, ngày 25/10/2010)
 |
| Hồ điều hòa cho nhà máy bô-xít Tân Rai (Ảnh Vietnamnet) |
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan:
Khôngphải cứ đào tài nguyên lên bán là đời sống dân giàu lên. Người dânQuảng Ninh bao lâu nay bán than nhưng đời sống dân không giàu lên nhờ đómà họ phải làm du lịch và nhiều ngành nghề khác vì thế đời sống của họkhá hơn. Theo tôi, chúng ta không thể nói rằng vì đời sống dân TâyNguyên nghèo mà chúng ta triển khai dự án này vì những người chưa đồngtình với dự án vậy họ không muốn đời sống người dân khá hơn hay sao. Nóinhư thế là không đúng. Bằng chứng nhãn tiền là TKV đang khai thác than ởQuảng Ninh..
Nhà nướchoàn toàn có thể giúp cho đời sống của người dân Tây Nguyên khá hơn bằngcách trực tiếp bỏ tiền ra để hỗ trợ phương tiện, cải tạo sản xuất giúpbà con nâng cao năng suất, cây trồng, trồng trọt được đảm bảo, nâng caochất lượng sản phẩm để các sản phẩm cafe, chè của Việt Nam đủ sức cạnhtranh trên thị trường quốc tế. Đó mới là sự hỗ trợ thiết thực nhất.Người dân vẫn có thể làm giàu trên nền tảng của sản xuất, văn hóa, môitrường và những gì họ đang có, chứ không phải giúp đỡ bằng cách đảo lộnđời sống, sinh hoạt, môi trường, văn hóa của họ lên. Tôi đồ rằng nhữngngười được mời tính cho dự án chỉ tính riêng cho dự án này chứ khôngphải tính tổng thể và chịu đến cùng về những tính toán của họ. Vậy saunày không thành công họ sẽ phải chịu trách nhiệm thế nào?
(Trong bài “Bô xít Tây Nguyên được giám sát như siêu dự án quốc gia” – VnExpress, ngày 29/10/2010)
Ông Nguyễn Văn Ban - Nguyên Trưởng ban Dự án nhôm (Tổng công ty Khoáng sản Việt Nam - cũ)
Thựctế mà nói không có tuyến đường sắt 3,3 tỷ USD trong tương lai gần. Vậy 2nhà máy không có đường sắt, sản phẩm làm ra sẽ rất đắt, khó có tínhcạnh tranh. Sản phẩm có bị mắc kẹt không? Tân Rai xây rồi, Nhân Cơ chưaxây, có nên chuyển Nhân Cơ ra bờ biển không?
(Trong bài “Bô xít Tây Nguyên được giám sát như siêu dự án quốc gia” – VnExpress.net, ngày 29/10/2010)
TSNguyễn Thành Sơn - Giám đốc ban quản lý các dự án than đồng bằng sôngHồng thuộc tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (Vinacomin).
Bùnđỏ không như xăng dầu chảy đi mà có thể hốt lại được, chỉ cần thoát rangoài kim loại nặng thấm vào nước ngầm hoặc theo sông đổ về hạ lưu là vôphương cứu chữa.
(Trong bài “Khai thác quặng bôxit ở Tây Nguyên: Nhiều nguy cơ, chưa có giải pháp” – Tuổi Trẻ, ngày 24/10/2008)
GS Đào Công Tiến - Nguyên hiệu trưởng Đại học Kinh tế TP.HCM:
Nguồnnước của Tây nguyên những năm gần đây sụt giảm nghiêm trọng, nếu trưngdụng nguồn nước cho khai thác bôxit, chắc chắn Tây nguyên sẽ chết vìthiếu nước.
(Trong bài “Tây nguyên sẽ “chết” vì... khai thác bôxit” – Tuổi Trẻ, ngày 23/10/2008)
 |
| Sơ đồ công nghệ Dự án Nhà máy sản xuất alumin Nhân Cơ (Ảnh Vietnamnet) |
Lê Hồng Hiệp - Thạc sỹ Quan hệ quốc tế và Ngoại giao - Đại học Quốc gia TP.HCM:
Đãcó rất nhiều nghiên cứu về các cuộc xung đột sắc tộc và ly khai ở cácquốc gia và các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng có một mối liên hệ nhấtđịnh giữa việc khai thác tài nguyên thiên nhiên với nguồn gốc của cáccuộc xung đột này.
Có haihiện tượng chủ yếu được sử dụng để lý giải cho mối liên hệ này, đó là"lòng tham" ("greed" - hay việc theo đuổi lợi ích vật chất) và "các mốibất bình" (grievances - hay sự bất bình của người dân bản địa đối vớicác hậu quả của việc khai thác tài nguyên thiên nhiên thuộc khu vực họsinh sống).
Thuyết "lòngtham" do hai nhà nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới là Paul Collier vàAnke Hoeffler khởi xướng, trong đó hai nhà nghiên cứu này cho rằng việctheo đuổi các lợi ích kinh tế là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới các cuộcxung đột bên trong các quốc gia…
…Quanhững ví dụ trên chúng ta có thể thấy các lý thuyết lý giải nguồn gốcxung đột trên thế giới có một vài điểm phù hợp nhất định đối với cuộctranh luận xung quanh dự án bô-xít Tây Nguyên, đặc biệt là về tác độngcủa dự án này đối với vấn đề an ninh - quốc phòng.
(Trong bài “Dự án bô-xít Tây Nguyên dưới góc nhìn nghiên cứu xung đột” – Tuanvietnam/Vietnamnet, ngày 27/04/2009)
Nhà văn Nguyên Ngọc:
Chúngta đã hành động ở Tây nguyên rất thản nhiên, không hề quan tâm đến chỗđây là một vùng đất và người rất đặc biệt về nhiều mặt. Thậm chí có thểnói chúng ta đã làm mọi việc ở Tây nguyên như là trên một vùng đất khôngngười.
Theo ông, nếutiếp tục triển khai dự án như kế hoạch của TKV, chắc chắn không giansống, không gian văn hóa của cư dân bản địa Tây nguyên sẽ bị đảo lộn,nếu không nói là bị xóa sổ. Người M’Nông, chủ nhân ngàn đời của vùng đấtĐắc Nông, sẽ đi về đâu? Lời hứa của những người chủ trương dự án, nhữngnhà đầu tư và thực thi dự án hứa với đồng bào M’Nông có bao nhiêu căncứ?
“Theo tôi, chúng tađang đứng trước một quyết định mất còn. Và sẽ rất kỳ lạ nếu chúng ta làmchuyện quá ư to lớn này ở đây mà không hề nghĩ, không hề nhớ đến nhữnggì đã diễn ra trong 30 năm qua. Những bài học lớn, sâu và cay đắng 30năm ấy còn để lại, sờ sờ ra đấy, rất có thể lại dạy ta lần nữa, vàthường vẫn vậy, lần sau bao giờ cũng nghiêm khắc hơn lần trước”!
(Trong bài “Tây nguyên sẽ “chết” vì... khai thác bôxit” – Tuổi Trẻ, ngày 23/10/2008)
