Đối với các nhà chiến lược NATO, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine đang diễn ra, là cơ hội tuyệt vời, để nghiên cứu cách thức hoạt động của hệ thống tác chiến điện tử chính của Moscow; đây là ý kiến của Thomas Withington, chuyên gia thuộc Cơ quan tác chiến điện tử của Quân đội Mỹ.Nhưng bây giờ, sau hơn 4 tháng xung đột nổ ra, Withington rõ ràng đang gặp khó khăn. Cả ông và các chuyên gia khác, đều không có một bức tranh rõ ràng, mặc dù Mỹ đã hợp tác chặt chẽ với Ukraine trong 8 năm, chiến đấu chống lại người Nga, để giành được một phổ điện từ độc lập.Không phải là người Mỹ đã không có hành động gì; nên nhớ rằng, hiện lực lượng vũ trang Ukraine được huấn luyện theo mô hình quân đội của Mỹ và trình độ tác chiến điện tử của họ vẫn tương đối cao.Trước đó ở Tafrida, UAV tác chiến điện tử Leer-3 của Nga, đã làm nhiễu liên lạc di động và liên lạc quân sự của Ukraine, điều này dẫn đến các chỉ huy Lực lượng vũ trang Ukraine tại địa phương, không thể liên lạc với cấp trên.Lầu Năm Góc đã theo dõi chặt chẽ việc hiện đại hóa Quân đội Nga, nhất là từ cuộc cải tổ lớn từ năm 2008, trong đó có việc Moscow đầu tư phát triển các hệ thống tác chiến điện tử mạnh. Tuy nhiên Mỹ đã đánh giá thấp khả năng tác chiến của Quân đội Nga, cho đến khi Nga thu hồi bán đảo Crimea từ Ukraine vào năm 2014.Sau đó, trong khuôn khổ dự án "Bài học kinh nghiệm" (ở Mỹ gọi là rà soát kín tất cả các cuộc xung đột), một kế hoạch đặc biệt đã được chuẩn bị để chống lại lực lượng Nga, trong trường hợp xảy ra xung đột quy mô lớn giữa Ukraine và Nga.Về năng lực tác chiến điện tử, Quân đội Ukraine yếu hơn nhiều so với Quân đội Nga. Các chuyên gia Mỹ tin rằng, dù sớm hay muộn, các cuộc chiến tranh sẽ bắt đầu ở khu vực phía đông Ukraine sẽ diễn ra và chủ yếu là ở khu vực Donbass.Trung tâm huấn luyện lực lượng tác chiến đặc biệt của Mỹ, đã huấn luyện 26.000 binh sĩ đặc biệt Ukraine, để có thể đối phó với các hệ thống tác chiến điện tử của Nga. Điều này như các chuyên gia quân sự của Stars and Stripes giải thích, để các tình huống như năm 2014 sẽ không lặp lại.Ngoài ra, các chuyên gia tư vấn của Mỹ đã hiện đại hóa và phân loại các dịch vụ điện thoại có dây. Điều này cho phép Lực lượng vũ trang Ukraine duy trì thông tin liên lạc trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 3 năm 2022, ngay cả khi nhiễu phổ điện từ (liên lạc vô tuyến) bị triệt tiêu hoàn toàn.Tuy nhiên, tác chiến điện tử của Nga rất tàn bạo và hiệu quả, đặc biệt là xung quanh Kiev. Quân đội Ukraine thường bị che mắt bởi sự can thiệp của Nga và buộc họ phải sử dụng các phương pháp tác chiến kiểu cũ, chẳng hạn như dựa vào thông tin bằng con người, để truyền đạt mệnh lệnh, khi liên lạc hoàn toàn bị cắt đứt.Ngoài ra, hệ thống tác chiến điện tử của Nga cũng chế áp hệ thống phòng không tích hợp của Lực lượng vũ trang Ukraine. Đặc biệt, hoạt động của lính dù Nga, để chiếm sân bay Gostomer gần Kiev, đã được thực hiện nhờ sự ngăn chặn của các liên lạc vô tuyến và radar của Ukraine.Việc "Ghost of Kyiv (Bóng ma kiev)" Oksanchenko, một phi công huyền thoại của Ukraine, bị bắn rơi vào cuối tháng 2, cũng có liên quan đến việc bị Quân đội Nga gây nhiễu điện tử.Phân tích thông tin của Ukraine cho thấy, hoạt động gây nhiễu hệ thống định vị vệ tinh GPS của quân đội Nga tăng đáng kể, với các tín hiệu định vị vệ tinh bị yếu hoặc "không chính xác"; yếu tố này khiến UAV TB-2 của Ukraine, ngay lập tức “bay lạc đường”.Tương tự, thiết bị đầu cuối vệ tinh Starlink của SpaceX cũng bị tấn công mạng của Nga. Trước và trong cuộc xung đột, SpaceX đã bán hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink cho Kiev, để cung cấp vùng phủ sóng vệ tinh băng thông rộng khắp Ukraine.Tuy nhiên một số người đang thắc mắc, tại sao tác chiến điện tử của Nga không gây nhiễu tín hiệu Internet Starlink tại nhà máy thép Azovstal? Tuy nhiên, câu trả lời của các chuyên gia là chính Nga đã lợi dụng Internet Starlink, để tiến hành do thám lực lượng phòng thủ tại Azovstal.Credible là một câu chuyện được đăng trên tờ Washington Post vào đầu tháng Sáu vừa qua; bài báo đề cấp về mức độ tác chiến điện tử chưa từng có ở chiến trường Donbass, khi "có tác động lớn hơn đến hoạt động của các máy bay không người lái Ukraine".Hãng tin AP dẫn lời các quan chức tình báo Ukraine hồi đầu tháng 6 cho biết, mối đe dọa từ chiến tranh điện tử của Nga là "khá nghiêm trọng".Việc Nga can thiệp vào thiết bị thu GPS của máy bay không người lái, vốn được Ukraine sử dụng để định vị mục tiêu cho hỏa lực pháo binh, làm các thiết bị trinh sát của Quân đội Ukraine bị vô hiệu hóa, khiến pháo binh không thể bắn trúng chính xác mục tiêu đã xác định.Tất nhiên, khả năng tác chiến điện tử của quân đội Mỹ cũng rất mạnh mà chúng ta chưa hiểu hết được. Người Mỹ chưa bao giờ tiết lộ nhiều bí mật hàng đầu của chiến tranh điện tử, chẳng hạn như sự ra đời của mã GPS M-code, có thể chống lại các hệ thống tác chiến điện tử hàng đầu hiện nay.
Đối với các nhà chiến lược NATO, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine đang diễn ra, là cơ hội tuyệt vời, để nghiên cứu cách thức hoạt động của hệ thống tác chiến điện tử chính của Moscow; đây là ý kiến của Thomas Withington, chuyên gia thuộc Cơ quan tác chiến điện tử của Quân đội Mỹ.
Nhưng bây giờ, sau hơn 4 tháng xung đột nổ ra, Withington rõ ràng đang gặp khó khăn. Cả ông và các chuyên gia khác, đều không có một bức tranh rõ ràng, mặc dù Mỹ đã hợp tác chặt chẽ với Ukraine trong 8 năm, chiến đấu chống lại người Nga, để giành được một phổ điện từ độc lập.
Không phải là người Mỹ đã không có hành động gì; nên nhớ rằng, hiện lực lượng vũ trang Ukraine được huấn luyện theo mô hình quân đội của Mỹ và trình độ tác chiến điện tử của họ vẫn tương đối cao.
Trước đó ở Tafrida, UAV tác chiến điện tử Leer-3 của Nga, đã làm nhiễu liên lạc di động và liên lạc quân sự của Ukraine, điều này dẫn đến các chỉ huy Lực lượng vũ trang Ukraine tại địa phương, không thể liên lạc với cấp trên.
Lầu Năm Góc đã theo dõi chặt chẽ việc hiện đại hóa Quân đội Nga, nhất là từ cuộc cải tổ lớn từ năm 2008, trong đó có việc Moscow đầu tư phát triển các hệ thống tác chiến điện tử mạnh. Tuy nhiên Mỹ đã đánh giá thấp khả năng tác chiến của Quân đội Nga, cho đến khi Nga thu hồi bán đảo Crimea từ Ukraine vào năm 2014.
Sau đó, trong khuôn khổ dự án "Bài học kinh nghiệm" (ở Mỹ gọi là rà soát kín tất cả các cuộc xung đột), một kế hoạch đặc biệt đã được chuẩn bị để chống lại lực lượng Nga, trong trường hợp xảy ra xung đột quy mô lớn giữa Ukraine và Nga.
Về năng lực tác chiến điện tử, Quân đội Ukraine yếu hơn nhiều so với Quân đội Nga. Các chuyên gia Mỹ tin rằng, dù sớm hay muộn, các cuộc chiến tranh sẽ bắt đầu ở khu vực phía đông Ukraine sẽ diễn ra và chủ yếu là ở khu vực Donbass.
Trung tâm huấn luyện lực lượng tác chiến đặc biệt của Mỹ, đã huấn luyện 26.000 binh sĩ đặc biệt Ukraine, để có thể đối phó với các hệ thống tác chiến điện tử của Nga. Điều này như các chuyên gia quân sự của Stars and Stripes giải thích, để các tình huống như năm 2014 sẽ không lặp lại.
Ngoài ra, các chuyên gia tư vấn của Mỹ đã hiện đại hóa và phân loại các dịch vụ điện thoại có dây. Điều này cho phép Lực lượng vũ trang Ukraine duy trì thông tin liên lạc trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 3 năm 2022, ngay cả khi nhiễu phổ điện từ (liên lạc vô tuyến) bị triệt tiêu hoàn toàn.
Tuy nhiên, tác chiến điện tử của Nga rất tàn bạo và hiệu quả, đặc biệt là xung quanh Kiev. Quân đội Ukraine thường bị che mắt bởi sự can thiệp của Nga và buộc họ phải sử dụng các phương pháp tác chiến kiểu cũ, chẳng hạn như dựa vào thông tin bằng con người, để truyền đạt mệnh lệnh, khi liên lạc hoàn toàn bị cắt đứt.
Ngoài ra, hệ thống tác chiến điện tử của Nga cũng chế áp hệ thống phòng không tích hợp của Lực lượng vũ trang Ukraine. Đặc biệt, hoạt động của lính dù Nga, để chiếm sân bay Gostomer gần Kiev, đã được thực hiện nhờ sự ngăn chặn của các liên lạc vô tuyến và radar của Ukraine.
Việc "Ghost of Kyiv (Bóng ma kiev)" Oksanchenko, một phi công huyền thoại của Ukraine, bị bắn rơi vào cuối tháng 2, cũng có liên quan đến việc bị Quân đội Nga gây nhiễu điện tử.
Phân tích thông tin của Ukraine cho thấy, hoạt động gây nhiễu hệ thống định vị vệ tinh GPS của quân đội Nga tăng đáng kể, với các tín hiệu định vị vệ tinh bị yếu hoặc "không chính xác"; yếu tố này khiến UAV TB-2 của Ukraine, ngay lập tức “bay lạc đường”.
Tương tự, thiết bị đầu cuối vệ tinh Starlink của SpaceX cũng bị tấn công mạng của Nga. Trước và trong cuộc xung đột, SpaceX đã bán hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink cho Kiev, để cung cấp vùng phủ sóng vệ tinh băng thông rộng khắp Ukraine.
Tuy nhiên một số người đang thắc mắc, tại sao tác chiến điện tử của Nga không gây nhiễu tín hiệu Internet Starlink tại nhà máy thép Azovstal? Tuy nhiên, câu trả lời của các chuyên gia là chính Nga đã lợi dụng Internet Starlink, để tiến hành do thám lực lượng phòng thủ tại Azovstal.
Credible là một câu chuyện được đăng trên tờ Washington Post vào đầu tháng Sáu vừa qua; bài báo đề cấp về mức độ tác chiến điện tử chưa từng có ở chiến trường Donbass, khi "có tác động lớn hơn đến hoạt động của các máy bay không người lái Ukraine".
Hãng tin AP dẫn lời các quan chức tình báo Ukraine hồi đầu tháng 6 cho biết, mối đe dọa từ chiến tranh điện tử của Nga là "khá nghiêm trọng".
Việc Nga can thiệp vào thiết bị thu GPS của máy bay không người lái, vốn được Ukraine sử dụng để định vị mục tiêu cho hỏa lực pháo binh, làm các thiết bị trinh sát của Quân đội Ukraine bị vô hiệu hóa, khiến pháo binh không thể bắn trúng chính xác mục tiêu đã xác định.
Tất nhiên, khả năng tác chiến điện tử của quân đội Mỹ cũng rất mạnh mà chúng ta chưa hiểu hết được. Người Mỹ chưa bao giờ tiết lộ nhiều bí mật hàng đầu của chiến tranh điện tử, chẳng hạn như sự ra đời của mã GPS M-code, có thể chống lại các hệ thống tác chiến điện tử hàng đầu hiện nay.