Vì sao hàng chục “ông hoàng, bà chúa” trốn khỏi Ả-rập Xê-út?

Nhật báo al-Manar ở Palestine đưa tin, hàng chục hoàng tử và công chúa đã chạy trốn khỏi Ả-rập Xê-út vì sợ bị sát hại sau khi xảy ra những bất đồng và đấu đá nội bộ trong Hoàng tộc Saud. Nhiều thành viên Hoàng tộc đang lo ngại cho mạng sống của mình vì có thể bị ám sát bất kỳ lúc nào. Nhiều “ông hoàng, bà chúa” bị cấm ra nước ngoài và hiện đang bị giám sát ở Ả-rập Xê-út.

Nhật báo al-Manar đã đăng tin trên, sau khi Viện Chính sách Cận Đông ở Washington nêu lên khả năng Vua Salman có thể trao vương miện cho con trai là Hoàng tử Muhammad bin Salman, Phó Thái tử kế vị và hiện giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng Ả-rập Xê-út.

Suy đoán của Viện Chính sách Cận Đông ở Washington đã được củng cố, sau khi Tư lệnh lực lượng Quds tinh nhuệ trực thuộc Quân đoàn Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC) của Iran, Thiếu tướng Ghassem Soleimani nói Phó Thái tử kế vị Ả-rập Xê-út (Muhammad bin Salman) rất tàn bạo và thèm khát quyền lực đến mức thậm chí có thể giết chết cả cha mình để lên ngôi.

Phát biểu tại một buổi lễ ở Tehran hồi tháng 10/2016, tướng Soleimani nói Hoàng tử Muhammad bin Salman là một nhân vật “rất thiếu kiên nhẫn và ông có thể giết chết cả cha mình là nhà vua”.

Hồi cuối tháng 6/2016, lãnh đạo Các tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE) đã tư vấn cho Phó thái tử bin Salman về cách nhận được sự ủng hộ của Mỹ và lên ngôi vào cuối năm nay.

Phó thái tử bin Salman, 30 tuổi, hiện đang giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng Ả-rập Xê-út và chính là người đề ra kế hoạch cải cách kinh tế, chính sách đối với Syria và cuộc xâm lược Yemen.

Thế nhưng đà thăng tiến nhanh chóng của vị hoàng tử trẻ này đã làm dấy lên nhiều mâu thuẫn trong Hoàng tộc Saud.

Một chuyên gia người Ả-rập Xê-út, yêu cầu giấu tên, nói với NBC rằng Riyadh đang ở vào thời điểm quan trọng, với việc chính quyền “hoặc nằm trong tay bin Salman hoặc rơi vào tay nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS)”.

Hoàng tử Bin Salman đã ban cho nhiều quyền lực đáng kinh ngạc, kể từ khi ông bổ nhiệm làm Phó thái tử kế vị cuối tháng 4/2016. Ông giữ chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng, lãnh đạo cuộc chiến của Ả-rập Xê-út ở Yemen và Syria. Ông này cũng đang thúc đẩy những cải cách kinh tế đầy tham vọng nhằm mục đích để tư nhân hóa một phần Tập đoàn dầu khí quốc gia Aramco và giảm bớt sự phụ thuộc của Riyadh vào dầu mỏ.

Một nguồn tin thân cận với chế độ quân chủ Ả-rập Xê-út nói Vua Salman bị mất trí nhớ. Nguồn tin này cho biết vị vua già 80 tuổi đã bị ngất nhiều lần và không có khả năng nói chuyện.

Tình trạng ốm yếu Quốc vương Salman đã dẫn đến sự cạnh tranh khốc liệt giữa Thái tử kế vị Muhammad bin Nayef và Phó Thái tử Muhammad bin Salman. Sự cạnh tranh này đã dẫn đến chính sách tự hủy hoại hiện hành, với việc chính sách ngoại giao của Ả-rập Xê-út đột nhiên chuyển từ sử dụng thận trọng tài nguyên dầu mỏ sang theo đuổi các mục tiêu quân sự, trái ngược với các mục tiêu trước đây.

Không có gì đáng ngạc nhiên, sự thăng tiến chóng mặt của Hoàng tử bin Salman đã gây ra chia rẽ và thái độ chống đối của một số thành viên Hoàng tộc Saud, những người tỏ ra phẫn nộ khi bị các thành viên trẻ tuổi gạt ra rìa.

Hồi đầu năm nay, một số trang mạng phân tích đã dự đoán rằng Hoàng tử Muhammad bin Salman sẽ sử dụng quân đội dưới sự kiểm soát của mình để lật đổ Thái tử kế vị Muhammad bin Nayef, ngăn chặn ông này lên ngai vàng.

Ngày 19/1, một nhà hoạt động trong giới phương tiện truyền thông Ả-rập Xê-út tiết lộ rằng Thái tử Bin Nayef đã tiến hành các cuộc đàm phán bí mật với lãnh đạo các bộ tộc để ngăn chặn việc trao vương quyền cho Hoàng tử Muhammad bin Salman.

Tuy chi tiết của các cuộc họp này không tiết lộ, nhưng nhà hoạt động nói trên cho biết rằng Thái tử Muhammad bin Nayef cảm thấy ông mới là người xứng đáng kế vị Vua Salman. Do đó, ông đã tìm cách kích động các vấn đề nội bộ với sự giúp đỡ của một số bộ lạc để tạo ra một cuộc khủng hoảng ngăn chặn Hoàng tử Muhammad bin Salman lên ngôi báu.

Thái tử kế vị Muhammad bin Nayef, 55 tuổi, là cháu trai của vị vua sáng lập của Ả-rập Xê-út và hiện đang giữ chức Bộ trưởng Bộ Nội vụ.