 |
| Tàu chiến Trung Quốc tham gia cuộc tập trận “Hợp tác trên biển 2013”. |
Theo chuyên gia Trung tâm Phân tích chiến lược và công nghệ (Nga) Vasily Kashin, hoạt động huấn luyện chung Nga-Trung không còn chú ý đến tính chất "nhân đạo" hay "chống khủng bố" như trước đây.
Các cuộc tập trận Nga-Trung được thực hiện trong vài năm qua rõ ràng đã vượt ngoài phạm vi hợp tác chống khủng bố. Chẳng hạn như trên biển Hoàng Hải năm 2012, hai bên đã tác nghiệp chống tàu ngầm, hợp tác phản công.
Để tham dự cuộc tập trận “Hợp tác trên biển 2013”, Trung Quốc cử 6 tàu chiến lớn bao gồm 4 tàu khu trục, 2 khinh hạm và một tàu tiếp nhiên liệu. Trong nhóm tàu Trung Quốc có khu trục hạm Thẩm Dương 051S, trang bị hệ thống tên lửa phòng không S-300FM do Nga sản xuất, cùng các tàu chiến 054A. Các cuộc tập trận mới sẽ chú ý nhiều hơn đến các khía cạnh công nghệ cao của chiến tranh trên biển, bao gồm chống máy bay và chống tàu ngầm.
Cuộc tập trận này đặc biệt hữu ích cho Hải quân Trung Quốc, vốn gần đây mới có cơ hội tiếp cận các hệ thống radar, các hệ thống phòng không và một số loại vũ khí hiện đại. Tuy nhiên, “Hợp tác trên biển 2013” không đề cập tới khả năng các hoạt động chiến đấu liên kết trên biển trong tương lai gần.
Cuộc tập trận “Sứ mệnh hòa bình” của các lực lượng bộ binh được tổ chức hàng năm trong khuôn khổ SCO lại nhằm chuẩn bị cho các hành động quân sự chung, đối phó những tình huống bất ổn quy mô lớn trong khu vực Trung Á. Sự chuẩn bị theo kịch bản này đặc biệt cấp thiết vào thời điểm hiện tại, khi Mỹ và NATO giảm đáng kể sự hiện diện tại Afghanistan. Ngoài ra, nguy cơ tình hình căng thẳng ở Kyrgyzstan không hề bớt đi, quốc gia đang đứng trên bờ vực chia rẽ thành hai miền Bắc và Nam. Uzbekistan cũng có khả năng đối mặt với khủng hoảng nếu Tổng thống Islam Karimov để tuột khỏi tay sự kiểm soát tình hình.
Theo thường lệ, cuộc tập trận mang tên “Sứ mệnh hòa bình” ở Chebarkul bao gồm các hoạt động liên kết thực hành của bộ binh và không quân các nước thành viên nhằm đập tan các nhóm vũ trang lớn. Tuy nhiên, nếu lưu ý đến thành phần vũ khí được huy động cho cuộc tập trận này, có thể thấy đây là một sự huấn luyện chuẩn bị cho chiến tranh cục bộ.
Xem ra, trong vòng thập kỷ tới, Trung Á sẽ không tránh khỏi những bất ổn lớn. Trong số các nước của khu vực, chỉ riêng Kazakhstan cho thấy tính ổn định và phát triển thành công. Tuy nhiên, quân số của Kazakhstan lại không quá 50.000 người, với diện tích đất và chiều dài biên giới rất lớn. Trong bối cảnh này, hoạt động quân sự Nga-Trung ở Trung Á có thể là giải pháp duy nhất, mặc dù hai bên còn phải làm rất nhiều để có được sự hợp đồng phối hợp tác chiến đầy đủ.
Một câu hỏi được đặt ra liệu các nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc có quyết định chính trị, nhanh chóng can thiệp quân sự khi tình huống vượt ngoài tầm kiểm soát.
Chuyên gia quốc phòng Vasily Kashin kết luận: quyết định về hoạt động quân sự chung đầu tiên sẽ là bước ngoặt lịch sử về chính trị của cả Nga và Trung Quốc. Đối với các nhà lãnh đạo sẽ phải đưa ra quyết định, đây là trách nhiệm không mấy dễ dàng và kèm theo những rủi ro chính trị lớn.