Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, không ít người đã mắc phải sai lầm trong việc tập thể dục khiến cho việc giảm béo không đạt hiệu quả mà còn tăng cân hơn hoặc mang bệnh vào người.
Tập, tập... và ăn
Chị Nguyễn Thị Nguyệt, tòa nhà N07, Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội tâm sự chiều cao của chị là 1m58 nhưng chị nặng tới gần 70kg. Không cam lòng với thân hình đẫy đà, chị Nguyệt cũng đưa ra kế hoạch giảm cân. Mới đầu là giảm ăn, mỗi bữa thay vì ăn 2 – 3 bát cơm thì chị chỉ ăn một bát, để chống đói chị ăn thêm rau, hoa quả và uống nước. Tuy nhiên, cách này không giúp chị giảm cân được bao nhiêu nên chị đổi sang chạy bộ 5 – 7km mỗi ngày vào sáng sớm. Tuy nhiên, theo chị việc tập luyện đã giúp giảm cân rồi nên không cần phải có chế độ ăn kiêng nữa vì thế, chị mặc sức “tung hoàng” ăn uống. Buổi sáng trước khi đi tập chị ăn cái gì đó cho ấm dạ rồi đi chạy, chạy nửa đường qua hàng bún, phở, thấy đói bụng là chị tạt vào “nạp” thêm năng lượng rồi mới chạy tiếp, chạy xong có hôm chị lại tạt vào quán xôi, thậm chí cao hứng chị ăn thêm 2 quả trứng vịt lộn. Kết quả sau 3 tháng tập luyện, không những không giảm cân mà số kg của chị còn tăng hơn nữa.
Nghiên cứu của Edward Melanson, giáo sư cộng tác về y học của trường Đại học Colorado (Hoa Kỳ) được đăng trên Tạp chí Khoa học luyện tập thể dục và thể thao (Exercise and Sport Sciences Review), đã vạch ra sai lầm tai hại mà người ta thường nghĩ đó là: Những người luyện tập thể dục có thể không cần chú ý đến chế độ ăn kiêng nữa vì sự trao đổi chất trong cơ thể họ đang trong trạng thái rất tốt sau tập luyện. “Nếu nói rằng tập thể dục không giúp giảm béo là sai. Nhưng nếu mọi người cho rằng họ có thể ăn bất cứ thứ gì họ muốn sau khi miệt mài luyện tập lại là điều không hề đúng. Bạn có thể dễ dàng làm hỏng kế hoạch giảm béo mà mình đã đặt ra bởi suy nghĩ này”.
Ông Edward Melanson cho rằng: “Nếu bạn muốn tập luyện để giảm cân hay để giảm béo thì bạn phải cân nhắc xem mình đang tiêu tốn bao nhiêu calo và đang nạp bao nhiêu vào trong cơ thể. Lượng cân bằng năng lượng hằng ngày hay lượng calo “ra - vào” cơ thể luôn là phương thức tối ưu nhất cho việc giảm cân”. Theo ông, người tập nên vứt bỏ điều hoang tưởng rằng chỉ cần tập luyện thể dục chăm chỉ và vất vả sẽ giúp giảm cân. Rõ ràng dù có tập luyện chăm đến đâu mà không có chế độ ăn kiêng khoa học thì sẽ không bao giờ thu lại được kết quả mong muốn. Vì thế, trước khi ăn những cái bánh pho mát hay những món quay, bạn nên nghĩ xem bạn phải leo bao nhiêu bậc thang để có thể cân bằng mức calo trong cơ thể mình. Hãy có một chế độ ăn kiêng phù hợp kết hợp với việc tập luyện đều đặn”.
Đồng quan điểm, chuyên gia tư vấn Nguyễn Phương Trang, Trung tâm Thẩm mỹ Trúc Lâm, cho hay, điều quan trọng là lượng thực phẩm bạn “nạp” vào phải ít calo hơn lượng calo đã đốt cháy, từ đó gây thiếu hụt calo sẽ giúp giảm cân. Ngoài ra, cần chọn những loại thực phẩm giúp ngăn chặn việc hình thành tế bào mỡ mới, tạo mỡ thừa. Những thực phẩm nhiều dinh dưỡng và chất xơ giúp không tạo nên mỡ thừa, phải kể đến cá hồi, trứng, sữa, dầu oliu, sữa chua, bột yến mạch...
Đừng tưởng tập đâu thon đó
Theo chuyên gia Nguyễn Phương Trang, một trong những sai lầm nữa của những người tập thể dục giảm béo đấy là muốn thon ở đâu thì sẽ tập trung tập ở chỗ đó. Đây lại là một quan điểm không đúng của nhiều người. Người tập có thể lắc hông, lườn, nghiêng hai bên, gập bụng, đá chân... tuy nhiên những động tác này lại có tác dụng giúp vận động xương sống nhiều hơn giúp tan mỡ vùng bụng.
Theo chuyên gia Nguyễn Phương Trang, để giảm mỡ vùng bụng hay bất cứ vùng nào trên cơ thể một cách hiệu quả, thay vì chỉ tập trung vào một vài động tác nào đó thì bạn nên vận động toàn cơ thể để giảm lượng mỡ một cách đồng đều chứ không phải chỉ tích cực giảm mỡ ở một vùng. Vì vậy, người tập cần chú ý tập luyện hợp lý với các bài tập toàn thân, và kết hợp với đó là ăn uống theo một chế độ hợp lý.
Cũng không nên nghĩ luyện tập nhiều sẽ hiệu quả, bởi thực chất tập nhiều không có tác dụng bằng luyện tập với thời gian ngắn nhưng cường độ cao và duy trì đều đặn. Việc duy trì bài tập kéo dài dễ khiến cơ thể mệt mỏi, các cơ bắp rã rời, khó phục hồi. Cách luyện tập tốt nhất là duy trì đều đặn 3 ngày/ tuần, mỗi lần không nên quá 90 phút.
Để giảm béo, nhiều người lại kết hợp thái quá giữa nhịn ăn và tập thể dục cường độ cao. Việc tập luyện quá nhiều giờ trong ngày trong khi không có chút dinh dưỡng nào đưa vào cơ thể cũng sẽ gây ra tác dụng xấu. Nhiều người giảm được béo nhưng sau đó lại bị tiểu đường, biếng ăn… Hãy có kế hoạch ăn kiêng và tập thể dục một cách hợp lý thay vì áp dụng những biện pháp thái quá, sai lầm.
Chuyên gia Nguyễn Phương Trang