Công thức tự mày mò
"Chỉ cần 20 phút bạn có thể tự chế sữa dưỡng trắng da an toàn ngay tại nhà" - đó là lời cam kết khá hấp dẫn trong một chia sẻ trên mạng internet khi hướng dẫn cách thức tự làm kem dưỡng da. Làm đẹp vốn là nhu cầu không thể thiếu đối với nhiều chị em phụ nữ, tuy nhiên không ít trường hợp rước họa vào thân khi mua phải mỹ phẩm rởm, có chứa hóa chất độc hại. Chính vì vậy, không ít chị em tìm đến với các diễn dàn mạng để chia sẻ và học hỏi cách tự làm mỹ phẩm với công thức mà mình nghĩ là an toàn.
Chỉ cần vài cái nhấp chuột là bất kỳ ai cũng có thể tìm được vô số công thức từ nước hoa, kem dưỡng môi, kem dưỡng da mặt, dưỡng da toàn thân, dưỡng da ban đêm, kem tẩy da chết, kem làm trắng da, kem chống nắng... Một công thức tự làm sữa dưỡng trắng da chống nắng có thành phần gồm nước lọc, sáp nhũ hóa, dầu cám gạo, dầu hạnh nhân, kẽm oxit, vitamin B3, chất bảo quản, hương liệu, phẩm màu nước. Chỉ cần trộn sáp nhũ hóa với các loại dầu thực vật rồi đem đun nóng lên, trộn với một bát nước lọc cũng đã được đun nóng; đánh kem hỗn hợp này, rồi thêm kẽm oxit, vitamin B3, hương liệu, phẩm màu; tất cả lại đưa vào máy đánh kem để trộn đều lên. Thế là bạn đã có kem dưỡng da chống nắng an toàn, hiệu quả.
Đặc biệt, người đưa ra công thức này còn có những giải thích có vẻ rất khoa học về tác dụng của các thành phần: "Dầu cám gạo là chất chống nắng và làm trắng da; vitamin B3, nguyên liệu được sử dụng nhiều trong các sản phẩm làm trắng, giúp ngăn cản các hắc tố melanin di chuyển từ lớp trong của da ra các lớp ngoài, nhờ đó da trắng dần lên và ít bị ảnh hưởng bởi ánh nắng mặt trời...".
Không chỉ đưa ra công thức mập mờ, không có tỷ lệ của các thành phần như trên, nhiều cách làm thậm chí còn mang tính thử nghiệm rõ ràng khi đưa ra công thức kèm theo lời dặn dò: "Nếu kem chưa đủ độ sánh cần thiết, bạn nên thử lại với nhiều tỷ lệ công thức và nhiệt độ khác nhau".
 |
| Sản phẩm chăm sóc da không đơn giản chỉ là đem cái này trộn với cái kia, mà còn đòi hỏi những quy trình nghiêm ngặt. |
Nhiễm khuẩn và viêm da
ThS Nguyễn Quốc Anh, Trung tâm Nghiên cứu Triển khai, Khu công nghệ cao TPHCM cho biết, trong khi thị trường không thể kiểm soát được chất lượng các sản phẩm mỹ phẩm như hiện nay, việc chị em tự làm kem dưỡng da, hay mỹ phẩm tại nhà là điều dễ hiểu. Bởi nhiều chị em mong muốn tạo ra cho mình sản phẩm làm đẹp không lo pha tạp các chất hóa học độc hại hay sử dụng phụ gia, chất bảo quản. Tuy nhiên, với việc tự chế mỹ phẩm như vậy, chị em chỉ biết 1 mà không biết 10.
Việc nghiên cứu sản xuất ra một sản phẩm chăm sóc da không đơn giản chỉ là đem cái này trộn với cái kia, mà còn đòi hỏi những quy trình nghiêm ngặt từ khâu kiểm định, đo lường nguyên liệu với tỷ lệ hết sức chi li, chính xác, cho đến quá trình tách chiết, pha chế, phối trộn với chất dẫn, các phụ gia được phép sử dụng trong ngành mỹ phẩm và quan trọng nữa là hàm lượng, tỷ lệ các chất này.
Đồng quan điểm, chuyên gia thẩm mỹ Nguyễn Minh Hương, Trung tâm thẩm mỹ Trúc Lâm cũng cho rằng, cần phải kể đến việc nghiên cứu các thành phần để sao cho khi phối trộn không gây ra những phản ứng phụ hay phát sinh các chất không mong muốn, có nguy cơ gây tác hại ngược như mẩn ngứa, dị ứng, viêm da...
Thứ nữa, nhiều người tự cho rằng các sản phẩm do chính tay mình làm mới đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, nhưng điều đó không thể chắc chắn. Các dụng cụ trong quá trình sản xuất chuyên nghiệp phải được tiệt trùng và thực hiện hoàn toàn bằng máy móc mới có thể đảm bảo vệ sinh tuyệt đối. Còn trong quá trình tự chế chắc chắn không thể đảm bảo hoàn toàn tránh được nguy cơ nhiễm khuẩn, có thể từ dụng cụ, từ tay người làm, hay thậm chí từ cái hắt hơi, từ nước bọt bắn ra khi nói chuyện.
Kem dưỡng da là một môi trường lý tưởng để vi khuẩn, nấm mốc tấn công và phát triển. Vì thế, trong các sản phẩm này bao giờ cũng có một hàm lượng hóa chất bảo quản nhất định để tránh nấm mốc. Các sản phẩm tự chế không có chất bảo quản sẽ dễ bị nhiễm khuẩn và nhanh hỏng; hoặc nếu có cho chất bảo quản theo một số công thức hướng dẫn thì cũng không thể xác định được là đã dùng đúng chất, đúng tỷ lệ cho phép hay không. Việc này rất nguy hiểm, vì khả năng làm đẹp chưa thấy đâu, nhưng nguy cơ gây tổn hại da là chắc chắn.
ThS Nguyễn Quốc Anh