Kỳ nam là gì?
Chuyện kỳ nam trầm hương có giá đắt hơn vàng vốn đã được dư luận biết đến từ lâu. Thời gian gần đây, những lời đồn thổi về loại lõi dó bầu này càng được quan tâm, đặc biệt là khi xuất hiện một số thông tin cho rằng có những gốc kỳ nam giá lên tới hàng tỷ đồng mỗi kg.
|
Nhiều người ôm mộng vào rừng tìm kỳ nam, trầm hương tiền tỷ để đổi đời. Ảnh GLO |
Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi, trầm hương và kỳ nam là gì mà đắt thế, hai loại này có gì khác nhau và công dụng của chúng ra sao? Theo lý giải của các nhà khoa học, trầm hương và kỳ nam đều được xuất phát từ lõi cây dó bầu và có cơ chế hình thành tương tự nhau.
Cụ thể, nếu tinh dầu tích tụ trong lõi cây dó bầu đậm đặc hơn thì là kỳ nam, do vậy kỳ nam nặng hơn trầm hương. Việc phân biệt kỳ nam và trầm hương vừa khó lại vừa dễ.
Theo một số chuyên gia, trầm hương loại 4, loại 5 rất dễ phân biệt song rất khó nhận biết trầm hương loại 1 với kỳ nam. Thậm chí, nhiều người cho rằng kỳ nam chính là trầm hương loại 1, hay còn gọi là trầm kỳ nam.
Phân biệt trầm hương và kỳ nam
Mặc dù có cơ chế hình thành gần giống nhau song thực tế, kỳ nam và trầm hương lại hoàn toàn khác biệt. Theo nhà thực vật học Võ Văn Chi – người từng viết sách về trầm hương, giá kỳ nam đắt gấp 10 – 20 lần so với trầm hương và để phân biệt chúng, phải dựa vào sự hóa nhựa ít hay nhiều, dạng kết tinh của dầu và mùi thơm.
|
Kỳ nam, trầm hương cùng hình thành từ cây dó bầu song hoàn toàn khác nhau. Ảnh Internet |
Với kỳ nam, quá trình biến đổi các phân tử gỗ dó bầu diễn ra hoàn toàn và tốt nhất, thấm nhiều tinh dầu trầm hơn nên thường có màu nâu đậm hoặc đen. Gỗ kỳ nam mềm gần giống như sáp ong nhưng khó nhận ra thớ gỗ và dễ chìm trong nước vì nặng hơn trầm hương.
Kỳ nam có mùi hương ngào nạt, dù bọc kín đến đâu cũng khó giấu được mùi trầm thơm. Loại lõi cây dó bầu này có đủ vị chua, cay, đắng ngọt; khi đốt khói bay lên cao và thẳng, lơ lửng rất lâu trong không khí.
Trong khi đó, trầm hương được tạo thành từ gỗ cây dó bầu tẩm ít nhựa hơn nên mùi thơm nhẹ hơn, thường có màu nâu hoặc sọc nâu đen. Trầm hương vị đắng, trọng lượng nhẹ nên có thể nổi trên bề mặt nước, gỗ có vân đậm nhạt và gợn sóng. Khi đốt, trầm hương tỏa mùi hương nhẹ, khói kết xoáy và tan nhanh trong không khí.
Tác dụng của kỳ nam
Lương y Huỳnh Văn Quang cho biết: “Trầm hương có vị cay, hơi ngọt, tính ấm, có tác dụng vào 3 kinh gồm thận, vị và tỳ của cơ thể. Trầm hương có công dụng bổ thận, bổ nguyên dương, hạ đờm, trợ tim, chống nôn, trị tiêu chảy, lợi tiêu hóa.
|
Trầm kỳ nam ít được dùng chữa bệnh vì quá hiếm và đắt. Ảnh Internet |
Ngoài ra, trầm hương đặc biệt có công hiệu khi dùng cho các trường hợp bị nấc liên tục, hen suyễn thở dốc, khó thở. Lưu ý, những người có chứng âm hư hỏa vượng (đang sốt, khô gầy) tuyệt đối không được dùng trầm hương”.
Về phần mình, lương y Trần Duy Linh cho hay: “Tác dụng của kỳ nam gồm tiêu đờm dãi (dùng trong trị ho), trị đau bụng tiêu chảy thể tả, trị đau do hơi dồn tức trong bụng (bệnh thống khí), trị chứng đi tiểu không cầm được và giúp nâng cao đời sống sinh hoạt vợ chồng”.
Theo lời lương y Trần Duy Linh, kỳ nam không dùng chung với các vị thuốc khác, cũng không qua đun nấu bởi như vậy sẽ làm mất hương khí. Thay vào đó, người ta thường dùng kỳ nam bằng cách mài ra uống.
Ngoài ra, kỳ nam còn được dùng để trích tinh dầu pha chế nước hoa, làm đồ trang sức (hạt chuối, vòng đeo tay) vừa có công dụng tránh cảm mạo, trị gió, vừa lưu giữ được hương thơm qua hàng chục năm. Tuy vậy, những tác dụng nói trên không thể lý giải được trầm kỳ nam là gì mà đắt thế.
|
Theo GS.TS Đinh Xuân Bá, yếu tố tâm linh là lời giải cho câu hỏi “kỳ nam là gì mà đắt thế”. Ảnh VTC News |
Trên thực tế, giá trị của loại trầm cây dó bầu này tăng lên từng ngày một cách chóng mặt. Cách đây khoảng chục năm, giá kỳ nam thượng hạng ở mức hơn 100 triệu đồng/kg, rồi lên 300 triệu, 500 triệu và sau đó là 1 tỷ đồng. Thậm chí, báo chí từng đưa tin có người sẵn sàng chi cả chục tỷ đồng cho 1 kg kỳ nam.
Bình luận về vấn đề này, GS.TS Đinh Xuân Bá khẳng định công dụng của kỳ nam chẳng quá “thần thánh” như lời đồn thổi. Lý do duy nhất khiến giá kỳ nam, trầm hương loại 1 đắt đến mức phi thực tế như vậy là bởi yếu tố tâm linh, khi các đại gia đua nhau mua về làm bùa hộ mệnh.
Ông Đinh Xuân Bá nói thêm, một yếu tố khác khiến kỳ nam đắt như vậy là bởi người ta tin rằng loại trầm này có thể chữa nhiều bệnh hiểm nghèo. Tuy nhiên, đến tận thời điểm này, vẫn chưa có công trình khoa học nào làm rõ công dụng của kỳ nam, trần hương.