Nợ công vượt 4 triệu tỷ, mốc 5 triệu tỷ đồng rất gần

COVID-19 khiến thu ngân sách giảm so với 2020

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 sẽ được Chính phủ trình Quốc hội.

Dự toán thu ngân sách năm 2021 là hơn 1,34 triệu tỷ đồng. 9 tháng đã thu được hơn 1,077 triệu tỷ đồng, bằng 80,2% dự toán, tăng 9,2% so cùng kỳ năm 2020, kết quả như trên là tích cực.

Tuy nhiên, do tác động của đợt dịch bùng phát dịch COVID-19 cuối tháng 4, diễn biến thu có xu hướng giảm rõ rệt qua từng tháng .

Bộ Tài chính dự kiến, năm 2021 thu NSNN ước đạt trên 1,36 triệu tỷ đồng, tăng 1,7% so với dự toán, giảm 9,4% so với thực hiện năm 2020.

Đáng chú ý, thu nội địa - khoản thu chiếm hơn 80% nguồn thu ngân sách - dự kiến giảm 12,2% so với thực hiện năm 2020, ước tính chỉ đạt hơn 1,13 triệu tỷ đồng.

Số thu giảm, nhưng số chi ngân sách năm 2021 lại tăng so với dự tính ban đầu. Dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2021 là 1,68 triệu tỷ đồng. Nhưng đến nay, Bộ Tài chính ước tính số chi cả năm đạt hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tăng 1,3% so với dự toán.

Số thu - chi ngân sách kể trên cho thấy ngân sách nhà nước tiếp tục chi nhiều hơn thu. Bộ Tài chính cho biết dự toán bội chi NSNN năm 2021 là 343,67 nghìn tỷ đồng, bằng 4%GDP, nên phấn đấu điều hành bảo đảm bội chi NSNN năm  2021 trong phạm vi 4%GDP.

Năm 2022, Bộ Tài chính dự toán tổng thu cân đối ngân sách nhà nước là 1,41 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 3,4% so với ước thực hiện năm 2021.

Mức dự toán nêu trên đã được Bộ Tài chính ”tính toán kỹ” trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài khiến doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn do đứt gãy chuỗi cung ứng, thiếu nhân lực, doanh thu sụt giảm mạnh, việc phục hồi và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh cần thời gian và chi phí lớn.

Về số chi năm 2022, dự kiến dự toán chi ngân sách nhà nước là hơn 1,78 triệu tỷ đồng, tăng 4,5% so dự toán năm 2021.

Theo Bộ Tài chính, mức bội chi là 372,9 nghìn tỷ đồng, tương ứng khoảng 4% GDP (bằng tỷ lệ dự toán năm 2021). Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 21-22% tổng thu NSNN. Đến cuối năm 2022, nợ công khoảng 43-44% GDP.

Vay nợ từ nay đến 2024 ngày càng nhiều

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, đại dịch COVID-19 đã và đang tạo thêm nhiều khó khăn, thách thức đối với mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội, tiếp tục tạo áp lực lớn đối với thu, chi và cân đối ngân sách nhà nước của Việt Nam giai đoạn 2022-2024.

Tổng thu ngân sách 3 năm 2022-2024 dự kiến 4,65 triệu tỷ đồng, còn chi ngân sách là 5,8 triệu tỷ đồng, nhưng gặp thách thức lớn do đại dịch.

Theo Bộ Tài chính, tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước bình quân giai đoạn 2022-2024 khoảng 3,8%GDP. Nợ công đến năm 2024 khoảng 43-44%GDP.

Đáng chú ý, tổng mức vay của ngân sách nhà nước giai đoạn 2022-2024 sẽ đều trên 500 nghìn tỷ đồng mỗi năm, trong đó năm 2024 dự kiến vay nhiều nhất với hơn 646 nghìn tỷ đồng.

Nợ công giai đoạn 2022-2024 cũng dự kiến vượt mốc 4 triệu tỷ đồng, đặc biệt năm 2024 dự kiến nợ công tiệm cận mốc 5 triệu tỷ đồng. Song nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ so với thu ngân sách vẫn dao động ở mức 20-22% (trừ năm 2021 ước tính 24,8% thu ngân sách).