Sâm cau là cây mọc hoang khá phổ biến ở nhiều vùng núi của nước ta. Tuy nhiên ở Quảng Ngãi, sâm cau gần như chỉ có ở huyện miền núi Sơn Tây. Theo lời người dân nơi đây thì do lá của nó có hình mũi mác xếp nếp tựa như lá cau, nên được gọi là sâm cau.
 |
| Cây sâm cau. |
Còn tên sâm “nhớ vợ" là do gắn với câu chuyện kể rằng: "Cách đây khá lâu có một số cán bộ lên Sơn Tây công tác. Chiều tối hôm đó, sau khi được anh em trên huyện chiêu đãi rượu sâm cau đến lúc cuộc nhậu vừa tàn, số cán bộ này khăng khăng yêu cầu lái xe ô tô đưa về nhà. Để rồi tờ mờ sáng hôm sau, tất cả lại phải vượt gần cả trăm cây số lên tiếp tục làm việc, cùng với lời lẩm bẩm "chỉ tại ham uống rượu sâm cau".
 |
| Rễ sâm cau hiện có giá 50.000 đồng/kg tươi. |
Qua quan sát cây sâm cau cao từ 30-100cm, rễ hình trụ cao, dạng củ, to bằng ngón chân người lớn, vỏ thô màu đỏ thẫm, bên trong màu vàng ngà. Sâm cau có thể thu hoạch quanh năm, nhưng tốt nhất vào mùa thu. Việc chế biến sâm cau khá đơn giản, lấy phần rễ và thân rửa sạch, sau đó phơi khô rồi bỏ vào ấm nấu nước uống. Tuy nhiên phổ biến nhất là ngâm rượu bằng rễ tươi, hoặc đã phơi khô. Sau khi ngâm khoảng 3 tháng trở lên thì có thể đem ra uống và càng để lâu thì càng ngon.
 |
| Một điểm bán rễ sâm cau tại trung tâm huyện Sơn Tây, Quảng Ngãi |
 |
| Rễ sâm cau đã được rửa sạch và chặt đoạn để chuẩn bị ngâm rượu. |
Cùng với lời truyền tụng về tác dụng "ông uống, bà khen", rượu sâm cau có màu vàng trong, mùi thơm như nhân sâm Hàn Quốc nhưng vị ngọt hơn. Cho nên sâm cau ngày càng được nhiều người miền xuôi tìm mua, với giá bán tại trung tâm huyện Sơn Tây là 50.000 đồng/kg tươi, cao hơn gấp 3 lần so với 2 năm trước đó.
 |
| Mua sâm cau để mang về đồng bằng sử dụng. |
Được biết cùng với khai thác trong tự nhiên, hiện chính quyền huyện Sơn Tây đã chỉ đạo cho các cơ quan chuyên môn trực thuộc tìm hiểu, tìm chọn khu vực phù hợp để trồng loại cây này.