Cách quốc lộ 1A chỉ 1km nhưng khi dạo bước vào làng, du khách dễ dàng cảm nhận được sự yên bình, thư thái vốn có của các làng quê vùng đồng bằng Bắc bộ với cây đa, giếng nước, sân đình.
Một ngôi nhà tuổi đời hơn 100 năm. Cổng chào có mái đao góc và rồng uốn lượn tinh tế. Lớp rêu phong khiến ngôi nhà trở nên cổ kính, trầm mặc.
Ở làng Cựu, ít có những công trình hiện đại. Phần lớn, các ngôi nhà ở đây mang dáng dấp cổ xưa hoặc kết hợp kiến trúc Pháp - Việt.
Các cánh cổng ở đây không quá cao, cũng không quá thấp. Tất cả các bức tường đều được quét vôi vàng. Hai bên cổng thường có đôi câu đối bằng chữ Hán hoặc đắp hoa nổi.
Biệt thự kiểu Pháp của gia đình bà Nguyễn Thị Sinh (SN 1948).
Bà Sinh cho biết, biệt thự xây dựng từ năm 1929. Hiên nhà trang trí bằng các loại đĩa sứ và hoa văn đồng tiền. Mái lợp ngói âm dương. Bên trong rộng khoảng 40m2, nội thất hoàn toàn bằng gỗ. Những năm đầu thế kỷ 20, các cụ nhà chồng bà làm Lý trưởng, kinh tế thuộc diện giàu có ở địa phương. Gian nhà này, gia đình bà dùng làm nơi thờ tự, tổ chức cúng giỗ và họp bàn chuyện đại sự của gia đình. Ngày trước, chồng bà Sinh còn sống, hai vợ chồng ở gian bên cạnh nhưng mới đây, ông qua đời, bà dọn một góc để sinh hoạt và tiện nhang khói hàng ngày.
Bậc tam cấp bằng đá xanh nguyên khối vận chuyển từ Thanh Hóa ra.
Cánh cửa làm bằng gỗ lim, mùa hè, gió thổi qua các khe thoáng giúp nhà mát mẻ. Mùa đông gia chủ hạ tấm rèm bên trong xuống giữ ấm.
Gian nhà ngang có 2 phòng ngủ, bà Sinh kể, phòng tân hôn của vợ chồng bà từng được sắp xếp ở đây.
Phía trên mái có đắp nổi dãy số "1929" đánh dấu mốc năm xây dựng. Ngoài ra, phần mái này có đắp 3 bức tượng nổi, màu trắng, thể hiện một vị quan uy nghiêm, theo sau là người phụ việc. Hai bên có hoa văn hình lá chanh và hoa cúc. So với nhà chính, gian phụ này được thiết kế công phu, tinh xảo hơn.
Một căn nhà khác đang xuống cấp nghiêm trọng, tường tróc lở. Mặc dù vậy ta vẫn nhận ra bóng dáng cổng đại quan, mái cổ, thể hiện sự sung túc của gia chủ một thời.
Con ngõ nhỏ, hẹp nhưng khá mát mẻ nhờ các bờ tường cao 3 - 4m che chắn. Vào những ngày nóng, người dân di chuyển qua các con ngõ này sẽ không bị ánh nắng chiếu vào.
Bà Thoa - người dân làng Cựu chia sẻ, vài năm gần đây, nhà cổ xuống cấp, nhiều gia đình đã phá đi, xây mới hoặc cải tạo lại. Một số gia đình khác làm ăn xa, ít về nên khóa cửa. Lâu ngày, căn nhà không có người chăm sóc cũng hỏng hóc nhiều, phía bên trong cỏ dại mọc um tùm. Hình ảnh chung ở các ngôi nhà này là bờ tường vôi vữa hoang hóa, rơi rụng. Nguy cơ làng cổ hàng trăm năm bị mai một là điều khó tránh nếu như không có một phương án bảo tồn.