Lần đầu công bố chỉ số đổi mới sáng tạo, Hà Nội dẫn đầu

Tối 12/3, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã công bố kết quả triển khai Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023 (Provincial Innovation Index, PII).

Đây là bộ chỉ số phản ánh bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương. Bộ chỉ số cung cấp căn cứ và bằng chứng về điểm mạnh, yếu, các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để thúc đẩy các địa phương phát triển.

Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao, Bộ KH&CN đã nghiên cứu, tham vấn ý kiến các bộ, cơ quan, địa phương và các chuyên gia để hoàn thiện Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương năm 2023 và tổ chức triển khai trên phạm vi toàn quốc.

Theo Bộ KH&CN, top 10 các địa phương dẫn đầu về đổi mới sáng tạo năm 2023 gồm: Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Bắc Ninh, Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương, Quảng Ninh và Thái Nguyên. Trong lần đầu tiên Bộ chỉ số PII được công bố, Hà Nội là địa phương dẫn đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương.

Kết quả đánh giá cho thấy sự tương đồng giữa xếp hạng PII với thực trạng phát triển của các địa phương. Các địa phương thuộc nhóm dẫn đầu là những tỉnh, thành phố có điều kiện tự nhiên và địa lý thuận lợi.

Các tỉnh, thành phố nằm trong top 10 về chỉ số PII đều tập trung ở vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Đông Nam Bộ. Đây là những nơi có các ngành công nghiệp, xây dựng, dịch vụ chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế, tập trung nhiều khu công nghiệp, có cơ sở hạ tầng phát triển và có hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mạnh mẽ.

Ngược lại, các địa phương thuộc nhóm cuối tập trung chủ yếu ở vùng các vùng Tây Nguyên, Trung du và miền núi phía Bắc. Đây là những nơi còn hạn chế trong phát triển kinh tế - xã hội, có vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên chưa thuận lợi cho phát triển, ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Mặc dù vậy, việc so sánh trực tiếp giữa các địa phương chỉ mang tính tương đối, không phải mục đích chính của Bộ chỉ số, bởi mỗi địa phương có các điều kiện, đặc điểm, định hướng phát triển khác nhau.

Chia sẻ tại lễ công bố, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho hay: “Bộ chỉ số PII sẽ là một tài liệu hữu ích, cung cấp căn cứ khoa học và thực tiễn để cơ quan, tổ chức, cá nhân và lãnh đạo các địa phương sử dụng trong xây dựng và thực thi các chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo”.

“Bộ KH&CN cũng tin tưởng rằng, đây sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà đầu tư về môi trường phát triển và điều kiện nguồn lực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh ở các địa phương”, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nói.

Bộ chỉ số PII được xây dựng bám sát cấu trúc của Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu GII (Global Innovation Index) do tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố hàng năm. Trước đó, Bộ chỉ số GII được Chính phủ sử dụng từ năm 2017 nhằm tham khảo, xây dựng, ban hành các chính sách thúc đẩy đổi mới sáng tạo ở Việt Nam.

Bộ chỉ số PII năm 2023 có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột, bao gồm 5 yếu tố đầu vào tạo điều kiện cho phát triển là Thể chế; Vốn con người và nghiên cứu và phát triển; Cơ sở hạ tầng; Trình độ phát triển của thị trường; Trình độ phát triển của doanh nghiệp và 2 trụ cột đầu ra phản ánh kết quả là sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; Tác động.

Dữ liệu phục vụ xây dựng bộ chỉ số PII 2023 được lấy từ hai nguồn chính, bao gồm số liệu thống kê, quản lý được công bố chính thức từ các bộ, ban, ngành trung ương và số liệu do các địa phương thu thập, cung cấp.