Theo như Tam Quốc Diễn Nghĩa kể lại, Chu Du từng nói: “Trời sinh Du sao còn sinh Lượng”. Cuộc chiến thống nhất Tam Quốc của Ngụy, Thục, Ngô diễn ra gần một trăm năm với sự giao tranh quyết liệt ở nhiều mặt trận. Chu Du và Gia Cát Lượng cũng là những nhân vật tiêu biểu, quân sư nổi danh nhất trong cuộc chiến Tam Quốc, để rồi trước khi mất vì bạo bệnh, Chu Du đã phải ngẩng mặt lên trời thốt câu nói trên và qua đời.
Sự thật đằng sau câu nói “Trời Sinh Du sao còn sinh Lượng”
La Quán Trung chỉ ra rằng Chu Du là người yêu âm nhạc, lễ phép khiêm tốn, nhưng trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Chu Du bị mô tả như một đứa trẻ ngô nghê và nóng tính, bị Gia Cát Lượng chọc tức 3 lần đến chết. Nhà văn còn viết một câu khá nổi tiếng rằng trước khi chết Chu Du phẫn uất mà than: "Trời đã sinh Du sao còn sinh Lượng?".
Nhưng sự thật đã được nhiều nhà sử học kiểm chứng, La Quán Trung là người đời sau, sử sách lại không ghi như vậy, từ đấy có thể suy diễn: La Quán Trung viết để ca ngợi nhà Thục Hán, nên "thần thánh hóa" Gia Cát Lượng, biến Chu Du thành người có tài năng kém Khổng Minh. Và trong lịch sử, Gia Cát Lượng chưa bao giờ chọc tức Chu Du, và
Chu Du cũng chưa bao giờ tức thổ huyết mà chết. Vì sao? Vì Chu Du là một con người rất có bản lĩnh. Tam quốc chí đánh giá rất cao về ông: “Cởi mở, khí phách hơn người”. Người cùng thời cũng rất trân trọng ông.
Không chỉ là tướng tài, Chu Du còn là một quân sư giỏi chiến thuật
Được mô tả rõ ràng qua trận Xích Bích, trận chiến quyết định thế chân vạc của ba nước Ngụy, Thục, Ngô về sau. Lúc đó, thời thế Tào Tháo cực mạnh do vừa chiếm được Kinh Châu, mang danh nghĩa Hán Đế để yêu cầu Tôn Quyền đầu hàng, lúc này các quan nước Ngô chia làm 2 phe: phe chủ hàng do Trương Chiêu cầm đầu, phe chủ chiến thì có Chu Du. Tôn Quyền rất phân vân, nhưng khi nhìn tình thế nếu giao chiến xảy ra, Chu Du đã phân tích rõ chiến lược: Địa thế: Đất Ngô có sông bao bọc. Tào Tháo không có thủy quân giỏi. Tình thế: Tào Tháo chưa bình định xong vùng Tây Lương, không thể ở lâu. Thời điểm: Đang là mùa đông, đất Ngô khí hậu ẩm ướt, quân phương Bắc sẽ sinh bệnh.
Đại chiến Xích Bích, Chu Du đưa tên mình vào những tướng tài nhất trong lịch sử
Nhờ phân tích chính xác và lựa chọn chiến thuật hợp lý, nên dù quân ít hơn Tào, nhưng Chu Du đã đại thắng trận Xích Bích, đưa tên tuổi mình vào hàng những tướng tài giỏi nhất trong lịch sử Trung Quốc.