Dù hơn một thế kỷ đã trôi qua từ khi qua đời, Từ Hy Thái hậu vẫn còn gây ra nhiều tranh cãi trái chiều tại Trung Quốc bởi sự tàn nhẫn và chuyên quyền, bà nắm quyền cai trị nhà Thanh trong gần 5 thập kỷ.
Từ một mỹ nữ trong dân gian được chọn vào cung làm quý nhân, rồi từ địa vị quý phi một bước ngôi thái hậu bất chấp thủ đoạn thâu tóm quyền lực, gây bao tội ác. Mặc dù không phủ nhận những công trạng to lớn của bà khi nắm thực quyền tuy nhiên người đời sau nhớ đến Từ Hy bởi tội ác và sự nhẫn tâm nhiều hơn những gì đã làm được.
Giống biết bao mỹ nữ khác coi trọng chuyện làm đẹp, Từ Hy thái hậu sợ nhất chuyện dung nhan thay đổi khi về già. Bà từng khiến bao nhiêu người chết khi đi tìm phương thuốc trường sinh, thế nhưng quy luật của thời gian không ưu ái cho ai kể cả người ấy có là thiên tử.
Chân dung Từ Hy thái hậu.
Năm xưa khi mới nhập cung, khi còn trẻ, Từ Hy sở hữu vóc dáng cân đối, dáng vẻ duyên dáng yêu kiều, da mặt mềm mại, trắng mịn như trứng gà. Nhưng ngoài 40, da mặt của Từ Hy bắt đầu lão hóa, chảy xệ, hiện lên vô số nếp nhăn, lại thêm việc ngủ không đủ giấc khiến da xuất hiện nhiều vết đồi mồi.
Cho tới khi ý thức được rằng bản thân mình đang ngày càng già đi và xuống sắc, Từ Hy dần trở nên vô cùng nhạy cảm. Hễ có nô tài nói cố ý hay vô tình "đụng" đến dung mạo của mình, bà đều thẳng tay xử chém.
Chuyện người đời truyền lại rằng, vì để người khác không nhìn thấy bộ dạng già nua xấu xí của mình, mỗi ngày Từ Hy đều dậy từ 3 giờ sáng để có thể có nhiều thời gian để trang điểm. Thế nhưng có câu "cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra".
Một ngày kia, Từ Hy sau khi thức dậy, trong lúc mơ màng vì ngủ không đủ giấc liền quên trang điểm, truyền gọi thái giám và cung nữ vào hầu hạ mình thay y phục, tất thảy trên dưới gần 50 người.
Có một vị thái giám mới nhập cung không hiểu chuyện đã vô tình nhìn thấy "mặt mộc" của Từ Hy thái hậu. Vốn chỉ quen nhìn thấy diện mạo chỉn chu của Thái hậu, lần này nhìn thấy mặt mộc liền bị dọa đến mức thất kinh sợ hãi, lỡ mồm kêu lên một tiếng "Á", có kẻ thậm chí còn ngã ngồi xuống đất. Đến lúc này, Từ Hy mới tỉnh táo trở lại, lập tức chạy đến chỗ gương soi. Nhìn qua bộ dạng của mình, bà phẫn nộ truyền gọi thị vệ "giết người diệt khẩu": "Người đâu, đem tất cả chúng ra ngoài chém đầu cho ta!".
Vẻ mặt kinh hãi của thái giám...
...và kết cục thê thảm của các cung nữ hầu hạ (Minh họa).
Lúc bấy giờ, đối mặt với những tiếng cầu xin tha thứ của người dưới, Từ Hy cảm thấy mình càng bị sỉ nhục. Hơn nữa, bà cho rằng thà giết nhầm còn hơn bỏ sót, tất cả những người nhìn thấy "mặt mộc" của bà đều bị xử chém để tránh sau này có người lời qua tiếng lại về nhan sắc của mình.
Tới tận bây giờ, giai thoại Từ Hy chém đầu kẻ hầu người hạ vì nhìn thấy mặt mộc của mình vẫn được hậu thế lưu truyền rộng rãi. Dù chưa biết câu chuyện ấy thực hư ra sao, nhưng chúng ta đều hiểu rõ, ai rồi cũng sẽ già đi, bất kể là thường dân bách tính hay là hoàng thân quốc thích, mà Từ Hy cũng không phải ngoại lệ.