Vào cuối thời nhà Thanh, khi các nước phương Tây đang tiến hành cuộc cách mạng công nghiệp rầm rộ thì chính quyền nhà Thanh lại thực hiện chính sách bế quan tỏa cảng, suốt ngày mơ mộng "thiên quốc", khiến kinh tế và văn hóa lạc hậu.
Từ Hi Thái hậu, xuất thân chỉ là một phi tần của Hàm Phong, đã ngấm ngầm tiến hành cuộc đảo chính để tước quyền nhiếp chính của đại thần Túc Thuận. Bà nắm quyền nhiếp chính và trở thành người đứng đầu không chính thức của Trung Hoa suốt 47 năm. Bà còn được biết tới bởi sự nhúng tay vào chính sự kiểu "Thùy liêm thính chính". Nhiều người còn ví von, so sánh Từ Hi với Võ Tắc Thiên. Đúng là hai người đều có nhiều điểm chung và đều là nữ quyền, nhưng xét về mặt tài năng và khả năng phát triển đất nước thì Từ Hi Thái hậu không thể so sánh được.
Từ Hi thái hậu nắm quyền nhiếp chính và trở thành người đứng đầu không chính thức của Trung Hoa suốt 47 năm. Ảnh: Sohu
Trong 47 năm nắm quyền cai trị, Từ Hi đã mù quáng bài ngoại, kiêu ngạo, ngông cuồng và thậm chí là ngu dốt. Sẽ không quá lời khi nói rằng bà là một tội đồ vào cuối triều đại nhà Thanh.
Với sự tăng tốc của quá trình công nghiệp hóa phương Tây, họ cần khẩn cấp mở cửa thị trường Trung Quốc, và rất nhiều "hàng ngoại" đã được đưa vào Trung Quốc một cách vô tận. Cuộc cách mạng công nghiệp phương Tây
Đối với những điều mới mẻ này, Từ Hi gần như không biết. Ví dụ, khi Từ Hi nhìn thấy chiếc xe hơi lần đầu tiên, bà đã rất ngạc nhiên hỏi, tại sao chiếc xe này lại chạy nhanh hơn xe ngựa, thậm chí còn nghĩ rằng chiếc xe là một cục sắt lớn rất nặng. Một ví dụ khác là chiếc máy ảnh, khi Từ Hi sử dụng nó lần đầu tiên, bà đã có những hành động thật buồn cười.
Như chúng ta đã biết, Từ Hi là một người phụ nữ rất thích làm đẹp, sau khi thức dậy vào lúc 4 hoặc 5 giờ sáng mỗi ngày, bà sẽ dành ra 4 đến 5 tiếng đồng hồ để trang điểm một cách cẩn thận. Và để lưu giữ những hình ảnh xinh đẹp của mình, bà thường nhờ họa sĩ mô tả chi tiết về bản thân, tất nhiên là không được có bất kỳ sai sót nào. Dưới nét vẽ của họa sĩ, mỗi bức chân dung của Từ Hi đều vô cùng sống động, khiến bà rất hài lòng.
Nhiều người có thể nói Từ Hi không đẹp, nhưng để giữ được miếng cơm của mình, nhiều họa sĩ đã không dám vẽ ngoại hình thật của Từ Hi. Tuy nhiên, tất cả điều này đã thay đổi hoàn toàn sau khi đưa máy ảnh vào Tử Cấm Thành, bởi vì máy ảnh không biết nói dối.
Khi Từ Hi nghe nói rằng chức năng của máy ảnh có thể so sánh với một họa sĩ, bà đã gạt đi và nghĩ rằng vật nhỏ bé này làm sao có thể "vẽ" nên một thế giới đầy màu sắc?! Lúc đầu Từ Hi từ chối sử dụng máy ảnh, nhưng để chứng minh sự nghi ngờ của mình, Từ Hi vẫn lên kế hoạch thử xem.
Với tiếng "cạch, cạch", đèn flash nháy hai lần cùng lúc và hai làn khói trắng bay ra khiến đôi mắt của Từ Hi bất ngờ bị nhắm chặt lại theo bản năng. Có thể tưởng tượng rằng sau khi bức ảnh được lấy ra ngoài, biểu cảm của Từ Hi Thái hậu cứng đờ, đặc biệt là hai mắt nhắm chặt. Từ Hi đã rất tức giận khi thấy bản thân xấu xí như vậy, nên đã xé bức ảnh ra thành từng mảnh và đòi chặt đầu vị tướng đã khuyến cáo việc sử dụng máy ảnh.
Lúc này may mắn được Dụ Đức Linh (Công chúa Đức Linh) đứng ra giải thích mới giúp thừa tướng thoát chết trong gang tấc. Đức Linh là nữ quan riêng của Từ Hi, trước đây cô đã học ở các nước phương Tây, tiếp thu nền giáo dục phương Tây và có một số hiểu biết về công nghệ nước ngoài. Cô ấy kiên nhẫn giải thích với Từ Hi rằng đó không phải là vấn đề với máy ảnh, cũng không phải là vấn đề với Từ Hi Thái Hậu, để có bức ảnh đẹp thì người chụp phải thành thạo một chút kỹ năng.
Đức Linh nói với Từ Hi rằng khi chụp ảnh, lúc đèn phát sáng, người chụp sẽ hét lên "phô mai", để những bức ảnh tạo ra trông đẹp hơn. Dưới sự hướng dẫn của Đức Linh, buổi chụp hình thứ hai của Từ Hi đã trông đẹp hơn rất nhiều, đôi lông mày cong của bà hơi nhướng lên và nụ cười tự hào trên khuôn mặt chứ không còn cứng đơ như trước. Sau đó, Từ Hi đã cho phép sử dụng máy ảnh trong triều.
Đối với những mặt hàng mới lạ ở thế giới phương Tây, động cơ của Từ Hi là để đáp ứng nhu cầu của bản thân, và bà không xem xét nó từ góc độ phát triển kinh tế của nhà Thanh.
Ngoài máy ảnh, sự ra đời của bóng đèn cũng mang lại cho Từ Hi nhiều cái nhìn sâu sắc. Vào năm 1879, khi một kỹ sư đến từ Vương quốc Anh đang gỡ lỗi máy phát điện một chiều để tạo ra điện, Từ Hi đã tò mò chỉ vào bóng đèn và hỏi những người xung quanh xem nó là gì. Và khi nghe nói loại vật này bị nhiễm điện, linh tính mách bảo rằng thứ này rất nguy hiểm, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nên bà đã không đồng ý cho bóng đèn điện du nhập vào nước.
Những người nước ngoài cho biết họ không nói nên lời sau khi nghe Từ Hi "cao giọng" chê bai về sản phẩm của mình, nhưng họ không bỏ cuộc. Để kiếm tiền, họ tìm cách mua chuộc Lý Liên Anh, vì Từ Hi không nghe lời ai, ngoài vị thái giám này.
Sau khi Lý Liên Anh tìm hiểu nghiêm túc về bóng đèn, cảm thấy nó sẽ mang lại rất nhiều tiện ích cho mọi người, vì vậy Lý Liên Anh đồng ý giúp đỡ.
Sau một số thảo luận với những người ngoại quốc, Lý Liên Anh và những người ngoại quốc quyết định dỡ bỏ tất cả đèn, nến và đèn lồng trong cung điện của Từ Hi, và trang trí lại chúng bằng bóng đèn điện. Lý Liên Anh dự định tạo cho Từ Hi một điều bất ngờ trước, sau đó để bà từ từ tiếp nhận điều mới mẻ này.
Tối hôm đó, khi Từ Hi trở về phòng ngủ của mình, trời tối đen như mực. Vị Thái hậu không biết chuyện gì đang xảy ra, nhưng khi đang chuẩn bị tức giận, một luồng sáng mạnh đột nhiên chiếu vào phòng. Trong một phản ứng khẩn cấp, Từ Hi nghĩ rằng mình đang chụp ảnh liền bất ngờ thốt lên hai chữ "cà tím" (từ đồng âm của "pho mát": "cà tím").
Lúc này, Lý Liên Anh xuất hiện, chạy đến bên cạnh Từ Hi nói: "Lão Phật gia, nhìn xem, đây là đèn điện do người nước ngoài mang đến. Không chỉ rất sáng mà còn có thể kéo dài tuổi thọ của người". Từ Hi nhìn những bóng đèn và nói một cách hào hứng: Những quả cà tím này có nhiều chức năng như vậy sao? Lý Liên Kiệt dứt khoát gật đầu. Bằng cách này, Từ Hi đã đồng ý với việc đưa đèn điện vào thời nhà Thanh, và động thái này cũng giúp ích cho cuộc cách mạng công nghiệp của Trung Quốc ở một mức độ nhất định.
Phải nói rằng sự việc này rất trớ trêu, kể cả Lý Liên Anh cũng biết Từ Hi Thái hậu không biết gì chứ đừng nói đến người nước ngoài. Nhưng ngay cả như vậy, Từ Hi vẫn không nhận ra khoảng cách quá lớn giữa nhà Thanh và các nước phương Tây cùng thời kỳ. Chỉ cần tưởng tượng cũng đủ hiểu, một người cai trị như vậy làm sao có thể khiến Cố Thanh phát triển vững vàng?