Các thủy thủ Liên Xô của tàu ngầm hạt nhân K-314 không thể tưởng tượng nổi rằng sẽ có ngày họ đụng độ với tàu sân bay Mỹ USS Kitty Hawk trên biển Nhật Bản.
Chắc chắn cả Liên Xô và Mỹ đều có không chủ đích cho cuộc chạm mặt này nhưng sự cố đó có thể gây ra hậu quả khó lường cho tương lai cả 2 siêu cường và thậm chí là cả thế giới.
Nếu vũ khí hạt nhân trên 2 tàu phát nổ, nó chắc chắn sẽ gây ra không chỉ một thảm họa sinh thái mà còn dẫn tới một cuộc xung đột nghiêm trọng giữa 2 quốc gia hùng mạnh khi đó.
 |
| Một chiếc tàu ngầm của Liên Xô. (Ảnh: Sputnik). |
Mọi chuyện xảy ra vào vào trung tuần tháng 3/1984. Tàu sân bay USS Kitty Hawk mang theo 80 máy bay cùng đội hộ tống gồm 8 chiếm hạm tiến vào biển Nhật Bản, tham gia cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Sự xuất hiện của một nhóm tàu tấn công sân bay hùng mạnh gần khu vực Viễn Đông như vậy chắc chắn không thể lọt ra ngoài tầm ngắm của Hạm đội Thái Bình Dương Liên Xô. Tàu ngầm hạt nhân K-314 được lệnh theo sát tàu sân bay này.
Ngày 14/3, cuộc vườn nhau giữa USS Kitty Hawk và K-314 bắt đầu. Người Mỹ cũng sớm phát hiện họ bị theo dõi và tìm mọi cách để thoát khỏi sự đeo bám của tàu Liên Xô. Trò chơi "mèo vờn chuột" kéo dài trong 1 tuần cho tới khi vụ va chạm bất ngờ xảy ra.
Hôm 20/3, do thời tiết xấu, K-314 mất dấu USS Kitty Hawk. Để đánh giá tình hình, tàu ngầm hạt nhân của Liên Xô quyết định nổi lên khoảng 10m.
Qua kính tiềm vọng, thuyền trưởng Vladimir Evseenko bất ngờ khi biết rằng nhóm tấn công tàu sân bay của Mỹ chỉ còn cách họ 4-5 km. Đáng báo động hơn nữa, cả 2 con tàu đang tiến về phía nhau với tốc độ tối đa.
Ông Evseenko lập tức cho con tàu chìm trở lại nhưng quá muộn. Vụ va chạm không ai muốn xảy ra.
Cú va đâm khiến tháp tàu tàu ngầm bị phá hủy và phần thân tàu vỡ thành nhiều mảnh.
Vị thuyền trưởng Liên Xô nhớ lại:
“Chúng tôi kiểm tra kính tiềm vọng và ăng ten. Không phát hiện rò rỉ nào và cơ chế vẫn hoạt động bình thường. Rồi đột nhiên một cuộc tấn công khác ập đến ở mạn phải. Chúng tôi kiếm tra lại xem điều gì xảy ra. Rõ ràng là một tàu sân bay đâm vào chúng tôi. Cuộc tấn công thứ hai nhằm trúng chân vịt của tàu. Cú va chạm đầu tiên có thể đã bẻ cong bộ ổn định của con tàu.”
Không có lựa chọn nào khác cho tàu ngầm Liên Xô ngoài việc nổi lên và "chình ình" trước mặt người Mỹ. Trong khi các thủy thủ Liên Xô chờ tàu kéo khẩn cấp, Mỹ tận dụng cơ hội này điều chiến đấu cơ từ Kitty Hawk bay tới để theo dõi tàu ngầm hạt nhân của đối thủ từ trên cao.
“Chúng tôi lập tức điều 2 máy bay trực thăng để xem liệu chúng tôi có thể giúp đỡ gì hay không, nhưng tàu ngầm Liên Xô dường như không bị thiệt hại lớn”, chỉ huy tàu sân bay Mỹ Kitty Hawk, David N. Rogers, nhớ lại.
Sau vụ va chạm, cánh quạt K-314 bị hư hại nặng. Tàu sân bay Mỹ cũng bị ảnh hưởng không nhỏ bởi lỗ thủng ở phần mũi khiến hàng ngàn tấn nhiên liên bị rò rỉ ra biển. Phép màu đã xảy ra khi con tàu không nổ tung và vũ khí hạt nhân trên cả K-314 và Kitty Hawk đều không phát nổ.
 |
| Một tàu sân bay của Hải quân Mỹ. (Ảnh: Reuters). |
K-314 sau đó được kéo tới căn cứ hải quân gần nhất và được một tàu khu trục Mỹ "hộ tống" trong một phần của hành trình đó.
Đối với hàng không mẫu hạm Mỹ, cuộc tập trận chung với Hàn Quốc kết thúc. Nó tìm đường tới cảng Yokosuka của Nhật Bản để sửa chữa.
Người Mỹ đổ lỗi cho trưởng tàu ngầm Liên Xô về vụ việc. Kết luận tương tự cũng được Bộ Tư lệnh Hải quân Liên Xô đưa ra.
Ông Evseenko bị đình chỉ chức vụ trưởng tàu và luân chuyển lên làm nhiệm vụ trên đất liền.
Nhưng Evseenko tỏ ra bất mãn với quyết định này vì theo ông vụ việc không gây thiệt mạng về tính mạng hay chính con tàu.
"Con tàu không bị chìm. Chẳng ai bị thiêu cháy. Chúng tôi thậm chí còn xoay ra trong nỗ lực loại bỏ kẻ thù trong một thời gian dài", ông này cho hay.