“Người mẹ hiền nhất” màn ảnh Việt, 91 tuổi vẫn tự lái xe đi làm

"Cả đời, tôi lao động không biết mệt. Thời chống Pháp, từ năm 1954, tôi được đi học các lớp ca múa nhạc, sau đó chuyển sang kịch, cải lương... Lập gia đình, phải nuôi hai con, tôi thi vào Đài Tiếng nói Việt Nam, sau năm 1975 lại về công tác Đài Tiếng nói TP.?HCM. Về hưu, tôi tiếp tục miệt mài với vị trí Chủ tịch Ủy ban Mặt trận phường suốt hai nhiệm kỳ. Sau này, bị các bạn bên lĩnh vực sân khấu "dụ", tôi lại lấn sang lĩnh vực phim ảnh", nữ nghệ sĩ gạo cội từng tâm sự.

NSƯT Phi Điểu thời trẻ. Ảnh: TL

Nói về hình tượng nhân vật đóng đinh trong sự nghiệp diễn xuất của mình, nữ nghệ sĩ chia sẻ: "Nếu khán giả theo dõi kỹ sẽ thấy trong từng vai diễn, dù cùng là người mẹ hay về sau đóng vai bà, tôi đều có những cách thể hiện khác nhau. Trong nghệ thuật, tôi không có bí quyết diễn xuất, chỉ có kinh nghiệm được đúc kết qua từng dự án, sau khi quan sát mọi người thực hiện. Tôi biết mình không quá giỏi, không quá nổi trội, nhưng tôi có thể làm nhiều thứ từ ca hát, nhảy múa, diễn xuất, dẫn chương trình nhờ được đào tạo khá bài bản khi còn trẻ, lúc hoạt động trong quân ngũ hay về sau - thời điểm công tác trong Đài Tiếng nói Việt Nam".

Chính vì vẻ ngoài hiền lành, chân chất cùng bề dày kinh nghiệm, NSƯT Phi Điểu được nhiều khán giả yêu mến. Ở tuổi ngoài 90, NSƯT Phi Điểu tiết lộ từng bị tai nạn xe, nằm bệnh viện 21 ngày khiến các con phải giấu xe máy. Dù vậy, ở tuổi ngoài 90, bà vẫn nhất quyết tự mình chạy xe đi diễn khắp nơi.

NSƯT Phi Điểu không chỉ được con cháu trong nghề kính nể mà bà cũng nhận được sự yêu mến vô cùng lớn của khán giả. Tuổi 91, nữ nghệ sĩ NSƯT Phi Điểu vẫn nhận được nhiều lời mời tham gia diễn xuất. Bà không chỉ sẵn lòng tham gia giúp đỡ mà còn từ chối tiền cát-xê đối với các đồng nghiệp trẻ, đặc biệt là sinh viên. Suốt nhiều năm qua, khán giả quen thuộc với hình ảnh một nghệ sĩ gạo cội, luôn tận tụy tự lái xe máy đến từng buổi biểu diễn của mình.

NSƯT Phi Điểu không mong muốn gì hơn là được cống hiến cho đam mê và giúp ích thế hệ đàn em sau này. NSƯT Phi Điểu bày tỏ: "Tôi làm nhiều vai bà ngoại, bà nội, bà cố xuất phát từ tình thương, hai là nghệ thuật. Cát-xê mình không cần, muốn trả nhiêu trả. Có những cái tôi tự nguyện làm không công cho các con, các cháu ở trường mà không lấy đồng xu nào. Thậm chí, mình không ăn cơm với tụi nó cho đỡ hụt cơm, không đi xe tụi nó rước. Tôi cứ đi xe máy của mình, mỗi ngày vẫn chạy".

Hiện tại, nghệ sĩ Phi Điểu đang ở cùng gia đình trong một ngôi biệt khang trang tại quận 3, TP.HCM. Mặc dù, được con cháu khuyên nên dưỡng già, nhưng bà vẫn cống hiến hết mình cho con đường nghệ thuật.

"Tôi biết tình trạng sức khỏe của mình. Khi nào mình cảm thấy không còn làm được nữa thì đừng làm, chứ không cần đến con mình phải nhắc. Tôi còn tỉnh lắm, cũng thích sự tự do. Khi nào cảm thấy bản thân mình không làm được thì mới nhờ người khác, con cái, hàng xóm cũng vậy. Nếu các con đến cỡ tuổi của tôi thì cũng sẽ suy nghĩ như vậy thôi. Sống chết có số, khi còn sống mình làm được gì cho xã hội, cho lớp trẻ và con đường mình đã chọn thì tôi không tiếc, không sợ điều gì". NSƯT Phi Điểu chia sẻ.

NSƯT Phi Điểu không chỉ khiến khán giả nhớ đến với hình ảnh "người mẹ hiền nhất màn ảnh Việt", bà còn được ngưỡng mộ bởi tình yêu son sắt một đời với cố nhạc sĩ Phan Nhân - người đã viết lên những ca khúc bất hủ: Nhớ về Pác Bó, Xa Hà Nội, Chú ếch con, Hàng cây ơn Bác...

Bà từng kể về chuyện tình với người chồng tài hoa hơn mình 3 tuổi. Khi đó, cả hai cùng sinh hoạt trong đoàn văn công giải phóng miền Nam tập kết ra Bắc, nhạc sĩ Phan Nhân đã cảm mến cô học trò Phi Điểu. Nhờ sự tác hợp của đồng đội, họ nên vợ nên chồng. "Đám cưới được tổ chức giữa lán trại trong rừng, chỉ có ít nước chè và bánh kẹo. Khi đó, chúng tôi đang đóng quân tại miền Trung. Toàn anh em văn nghệ tham gia nên đám cưới giản dị mà vui", nghệ sĩ Phi Điểu nhớ lại.

Những năm 1970, trong hoàn cảnh chiến tranh leo thang khốc liệt ở miền Bắc, hai vợ chồng thường xuyên xa cách. Trong khi Phan Nhân rong ruổi khắp đất nước để gầy dựng phong trào văn nghệ hoặc đi nước ngoài học tập, công tác thì vợ ông ở lại nơi tập kết, vừa nuôi con đầu lòng vừa tiếp tục nhiệm vụ người lính. Lúc này, nghệ sĩ Phi Điểu là phát thanh viên của Đài Tiếng nói Việt Nam. Bà cũng thường xuyên di chuyển qua các điểm sơ tán. Nhiều lần, bà phải gửi con để làm nhiệm vụ. Những khó khăn trước mắt không làm chùn bước đôi vợ chồng bởi dù xa cách, họ thường xuyên thư từ động viên, thăm hỏi, mang niềm tin đến cho nhau.

"Trong chiến tranh, tình yêu quê hương đất nước cao hơn tình cảm cá nhân. Chúng tôi đã động viên nhau, gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ để gia đình sớm đoàn tụ", nghệ sĩ Phi Điểu nói.

Sau ngày đất nước thống nhất, Phan Nhân - Phi Điểu quay lại Sài Gòn công tác trong Đài Tiếng nói TP HCM. Lúc này, nhạc sĩ vẫn ôm đàn đi khắp các tỉnh Nam bộ gây dựng phong trào văn nghệ những ngày đầu giải phóng. Chỉ đến khi gần về hưu, làm công tác biên tập âm nhạc cho đài phát thanh, ông mới có nhiều thời gian bên gia đình.

Nhạc sĩ Phan Nhân từng chia sẻ, cả cuộc đời ông chưa có sáng tác nào dành riêng cho vợ. "Thế hệ chúng tôi ngại những cách bày tỏ tình cảm trực tiếp. Chúng tôi hiểu nhau qua ánh mắt, cử chỉ, tôn trọng công việc, sở thích của nhau, vậy là đủ".

Vì suy nghĩ đó, ông cũng yên tâm và ủng hộ Phi Điểu theo đuổi những việc yêu thích như đóng phim, làm từ thiện... Theo nhạc sĩ, chính sự đảm đang cùng tấm lòng yêu thương, chung thủy của nữ nghệ sĩ tạo nên sợi dây kết nối hai vợ chồng để dù sống xa nhau nhiều, họ vẫn có nhau trong tâm tưởng.

Bước sang tuổi xế chiều, sức khỏe nhạc sĩ Phan Nhân yếu đi nhiều. Ông bị bệnh tim, phổi và nhiều căn bệnh tuổi già khác và qua đời và năm 2015, thọ 85 tuổi.

"Chồng tôi chính là mối tình đầu của tôi - khi đó tôi mới 22 tuổi. Chúng tôi đã cùng nhau trải qua 63 năm cuộc đời với nhiều cung bậc cảm xúc, gắn liền với sự thăng trầm của xã hội và quyết không rời xa nhau. Chồng tôi hiện đã qua đời đã lâu nhưng lúc nào tôi cũng nhớ ông ấy.