Ai đến với Tây Bắc mà chưa từng một lần thưởng thức những món ngon từ thịt dúi rừng thì chắc chắn là một điều vô cùng tiếc nuối. Thịt dúi rừng có mặt trong các nhà hàng, quán ăn, thành món đặc sản nổi tiếng hấp dẫn du khách bởi nó mang đậm hương vị của núi, của rừng nơi đây.
Theo tìm hiểu, dúi hay còn gọi chuột tre là loài gặm nhấm trong rừng. Vốn là loài động vật gặm nhấm, thân mình tròn trịa, rụt rịt không cổ, trông rất mũm mĩm. Bao quanh chúng phủ lớp lông dày giống như lợn rừng, đôi mắt lại nhỏ, đen như con chuột.
Chiều dài thân của dúi trưởng thành từ 25-35 cm, dài đuôi 7-12 cm, không có lông đuôi. Mỗi con có trọng lượng trung bình khoảng 0,7-3 kg/con. Trong khi bộ ria, mõm và 2 cặp răng nanh cửa trên như thỏ. Răng nanh có độ chắc khỏe, thích hợp để đào hang, cũng như gặm nhấm thức ăn.
Dúi rừng chuyên ăn rễ tre, măng tre hay các loại cây thuộc họ tre, nứa và một số loại hạt, củ, quả. Vì thế người ta cho rằng thịt dúi sạch, an toàn, bổ hơn những loại gia cầm, vật nuôi.
Ở Tây Bắc, dúi là đặc sản được chế biến nhiều món ngon như: hấp, nướng lá mắc mật, nấu giả cầy, treo gác bếp, xào mầm thảo quả… Trước khi làm thịt dúi, người cắt tiết lấy phần máu hồng hòa vào rượu uống tươi để mát gan, tăng cường sức khỏe. Dúi sau đó được làm lông, thui vàng như chuột đồng rồi mổ moi bỏ ngũ tạng. Phần thân dúi tiếp tục được chế biến các món cùng nhiều loại gia vị khác.
Những năm gần đây, thịt dúi trở nên phố biến hơn, có mặt tại nhiều tỉnh thành. Ở Hà Nội cũng xuất hiện nhiều nhà hàng có món thịt dúi rừng.
"Nhà hàng của mình có đa dạng các món ăn chế biến từ thịt dúi, trong đó được ưa chuộng nhất là dúi nướng muối ướt, ăn kèm với lá é thì quả là không có gì tuyệt vời hơn.
Nhà hàng chúng tôi đặt mua dúi rừng ở Hòa Bình, Sơn La... So với dúi nuôi, dúi rừng ngọt và thơm hơn, giá cũng đắt đỏ hơn", anh Lành - chủ một nhà hàng chuyên các món đặc sản núi rừng ở Cầu Giấy (Hà Nội) chia sẻ.
Trên thị trường, thịt dúi rừng có giá lên tới 750.000 đồng/kg và không phải lúc nào cũng mua được. Còn thịt dúi nuôi thì có giá mềm hơn, khoảng 350.000 đồng/kg.
Đã có nhiều hộ dân làm giàu từ nghề nuôi dúi. Gia đình anh Lợi (ở xã Ninh Gia, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng) là một ví dụ. Anh Lợi cũng cho biết, nuôi dúi cũng rất đơn giản, nhẹ nhàng nhưng người nuôi phải đảm bảo chúng được khô thoáng, sạch sẽ. Đặc biệt, bên dưới các ô nuôi dúi được anh Lợi thiết kế có một kẽ hở nhỏ để dúi đẩy thức ăn thừa và chất thải ra ngoài.
Thức ăn của dúi tôi cho ăn chủ yếu là tre, mía và ngô hạt. Với một con dúi trưởng thành, mỗi ngày tôi chỉ cho ăn 1 thẻ tre, 1 khúc mía và 15 hạt ngô. Đối với dúi thịt, sẽ mất khoảng 8 tháng để chúng đạt trọng lượng từ 1,5-2,3kg là có thể xuất bán. Anh còn cung ứng dúi thịt cho các nhà hàng với giá từ 650-800 nghìn đồng/kg, tổng doanh thu mỗi năm nhờ bán dúi giống, dúi thịt và dúi bố mẹ của anh Lợi đạt khoảng 100 triệu đồng.