Anh Lê Thành Quý (sinh năm 1983, ngụ ấp Cầu Trường, xã Hảo Đước, huyện Châu Thành, Tây Ninh) từng chặt bỏ hơn 1ha cao su đang tuổi thu hoạch để trồng 3.000 cây chà là, trở thành vườn kiểng có quy mô lớn nhất trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.
“Trước khi chuyển đổi cây trồng, tôi dành thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng về kỹ thuật chăm sóc và giá trị kinh tế mà cây chà là mang lại. Vốn đầu tư ban đầu tôi bỏ ra khoảng 600 triệu đồng bao gồm tiền cây giống, phân bón, công thợ…”, anh Quý tâm sự. Không ít người gọi anh là “gã điên" khi sẵn sàng chi quá nhiều tiền cho một loại cây trồng nhiều rủi ro. Vậy mà anh không nản lòng, quyết tâm học hỏi và trồng cho bằng được.
Vườn chà là sai trĩu cành của nhà anh Quý vào vụ thu hoạch.
Theo anh Quý, cây chà là tương đối dễ trồng và phù hợp với khí hậu Tây Ninh. Cây chà là chỉ vất vả ở khâu xuống giống và chăm sóc ban đầu, sau đó người trồng tỉa lá và bón phân theo định kỳ. Cây chà là có lá nhọn, nhiều gai và tán to nên khá chiếm diện tích trồng. Mỗi cây chà anh Quý trồng cách hàng 1,5m x 2m ngang dọc. Tận dụng khoảng cách cây rộng, anh Quý trồng xen sả để giảm cỏ dại, đồng thời có thêm chi phí chi trả điện nước, phân bón.
Sau vài năm, cây chà là trong vườn của anh Quý bắt đầu cho trái ngọt. Chiều cao thân tính từ gốc khoảng 20-30cm. Anh Quý cho biết, giá cây dao động theo chiều cao thân cây. Cây có chiều cao từ 1-1,5m có thể xuất bán, giá thị trường khoảng 2,5-3 triệu đồng/cây cao từ 1m. Sau vài năm, anh bắt đầu thu hồi vốn và nhận về lãi cao nhờ vườn chà là.
Cũng thành công trong nhân giống loại quả này, vườn chà là của vợ chồng ông Nguyễn Văn Xuân (ấp Khánh Hòa, xã Tân Khánh Đông, TP Sa Đéc, Đồng Tháp) nay đã cho sai trĩu trái, màu vàng rực rỡ khiến nhiều người thích thú, rủ nhau đến chụp ảnh. Là một trong những người đầu tiên đem giống cây này từ nước ngoài về, ông Xuân chia sẻ quá trình nhân giống thành công gặp nhiều khó khăn.
Sau nhiều năm chăm sóc, ông Xuân hạnh phúc khi thu về trái ngọt từ vườn chà là của mình.
Ông cho biết, ông bắt đầu trồng chà là vào năm 2014. Năm đó, ông đến Thái Lan du lịch thì nhìn thấy cây này có trái to, trổ thành buồng màu vàng óng nên mua 30 cây đang cho trái đưa về trồng.
Mới đầu, 30 cây chà là ông Xuân mang về Việt Nam trồng không hiệu quả, chỉ cho trái một vụ duy nhất rồi không sinh sản tiếp. Ông Xuân giải thích, do ông chăm sóc chưa đúng và cây chưa thích nghi với đất trồng. Dù phải chặt bỏ một số cây nhưng ông không nản lòng, tiếp tục nhập cây về trồng tiếp. Dần dần, cây mới thích nghi tốt với khí hậu miền Tây, nhất là khu vực đất cát pha ông Xuân đang sống.
Loại quả này vừa dễ ăn, vừa chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khoẻ.
Thời gian đầu, ông Xuân tốn hàng chục triệu đồng đầu tư vào vườn chà là nhưng không về thu về được gì, coi như mất trắng. Nhờ chăm chỉ học hỏi kiến thức trên mạng, đến năm 2019, những cây chà là của ông Xuân đã cho trái đều. Mùa ra trái, vườn chà là của ông nhuộm vàng vô cùng đẹp mắt, nhanh chóng thu hút nhiều người đến check in, vợ chồng đều mở cửa miễn phí. Với những khách có nhu cầu mua trái, ông Xuân sẽ bán giá 500.000 đồng/kg, nếu khách mua cây con thì giá 3 triệu đồng/cây.
Nhiều cơ sở, doanh nghiệp tìm đến vườn của ông Xuân mong muốn thu mua số lượng lớn, nhưng cung không đủ cầu. Bên cạnh đó, ông Xuân còn tạo hình cây chà là kiểng để bán cho nhiều người muốn mua về làm bonsai trưng. Chà là tươi, chà là sấy khô của Việt Nam có giá rẻ hơn trái nhập khẩu từ 200.000 - 300.000 đồng, vì vậy mà người tiêu dùng có thể sử dụng nhiều hơn mà không lo về giá.
Được biết, cây chà là có tên khoa học là Phoenix dactylifera. Đây là một loại cây cùng họ với cây cau, được trồng nhiều ở khu vực Địa Trung Hải, đặc biệt là các nước gần Ai Cập.
Quả chà là có hình bầu dục rất đặc trưng, bên ngoài là lớp vỏ mỏng, bên trong là phần thịt quả màu trắng và hạt màu nâu. Mỗi quả chà là dài khoảng 3 - 7cm, đường kính của quả khoảng 2 - 3cm. Hai loại quả chà là thường được sử dụng là quả chà là khô và quả chà là tươi. Khi ăn có vị ngọt thanh, phù hợp để tạo độ ngọt tự nhiên trong các món ăn. Bên cạnh đó, loại quả này cũng chứa rất nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe.
Các cây chà là này trồng trong khoảng thời gian từ 5 - 6 năm sẽ cho trái. Riêng những cây chà là có chiều cao hơn nửa mét, khi trồng sẽ nhanh cho trái hơn, trong khoảng thời gian từ 2 - 3 năm sau nhưng giá bán mỗi cây lên đến 10 triệu đồng.