Nhiều loại cây mọc dại ở các miền quê có thể sử dụng để chế biến món ăn mà người thành phố chưa từng biết tới, trong đó có thể kể tới cây rau chùm ngây.
Cây chùm ngây có tên tiếng Anh là Moringa oleifera, thuộc loại cây thân gỗ, cao trung bình khoảng 10 mét. Lá của cây này khá giống với rau ngót, nhưng nếu nhìn kỹ sẽ thấy lá chùm ngây xanh hơn, sáng hơn và tròn hơn so với lá rau ngót.
Cây chùm ngây có phổ biến ở các miền quê của Việt Nam
Đây là cây thân gỗ, lá và đọt non được sử dụng để chế biến món ăn
Trước đây cây chùm ngây mọc dại ở bờ bụi, ven đường, nhiều nhất là ở Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, vùng Bảy Núi ở An Giang, đảo Phú Quốc… Dù xuất hiện lâu đời ở nước ta nhưng hơn chục năm trở lại đây, loại rau này mới được biết đến rộng rãi.
Lá chùm ngây có chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất nên từ xưa đã được bà con sử dụng như một loại rau ăn, có thể đem nấu canh, xào với thịt bò, làm gỏi..., chúng có vị ngọt và mùi thơm đặc trưng.
Nhiều người nhận xét lá chùm ngây khá giống với lá rau ngót nhưng tròn hơn, đậm màu hơn
"Mình còn nhớ ở góc vườn nhà có một cây chùm ngây cổ thụ, tán lá sum suê che kín các loại cây khác. Cứ trời mưa, những nhánh non xanh mướt của cây chùm ngây vươn lên xanh tốt. Lúc đó, tôi và chị gái lại ra vườn dùng cây gậy móc xuống những đọt non để nấu canh hoặc xào bò. Mình thích nhất là lá chùm ngây xào bò, hoặc nấu canh tôm, vừa ngọt vừa thơm, đến bây giờ vẫn còn nhớ mãi. Khoảng tháng giêng, tháng 2, khi cây đơm hoa kết trái, mẹ tôi lại hái những trái non vào hầm thịt hoặc nấu canh cho cả nhà thưởng thức", chị Oanh (ở Nam Định) nhớ lại.
Chị Oanh nói thêm, vì rau chùm ngây giàu dinh dưỡng nên ở quê mọi người còn sử dụng để chế biến đồ ăn dặm cho bé hoặc nấu cháo cho trẻ.
Hiện nay, chùm ngây trở thành món đặc sản lạ ở thành phố, được bán ở chợ và siêu thị với giá lên tới 100.000 đồng/kg. Vì mang lại giá trị kinh tế nên nhiều người còn mở rộng mô hình trồng để kiếm thêm thu nhập.
Canh chùm ngây nấu với tôm hoặc thịt băm, vừa ngọt vừa mát
"Với mình, rau chùm ngây là món ăn của cả tuổi thơ. Hồi đó cây chùm ngây mọc ở khắp nơi, có cây cao cây thấp, chỉ cần mang rổ ra hái một lúc là tha hồ nấu. Mẹ mình hay nấu với canh tôm thịt, vừa ngọt vừa mát, là món ăn giải nhiệt mùa hè. Bây giờ cứ thấy ở đâu có bán rau chùm ngây là mình đặt mua ngay để về đổi bữa cho gia đình.
Tôi còn trồng 4 cây chùm ngây ở ban công, vừa đẹp vừa có rau ăn vì mua được chùm ngây ở thành phố không dễ", bạn Hà (ở Cầu Giấy, Hà Nội ) kể.
Nhiều người trồng chùm ngây ở ban công
Ngoài làm món ăn, lá chùm ngây phơi khô để pha trà, xay sinh tố, dùng bột nghiền từ lá chùm ngây làm gia vị.... Loại rau này có hương vị gần giống rau ngót, có vị chát nhẹ nhưng béo ngậy nên rất dễ ăn.
Các chế phẩm từ rau chùm ngây như trà chùm ngây, bột chùm ngây… được bán rộng rãi trên các sàn thương mại điện tử, giá cả dao động từ 100.000 đồng/kg.