Tưởng con kén ăn, suy dinh dưỡng
TS.BS Trần Thanh Bình, Trung tâm Nội soi và phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, một bệnh viện tư tại TP.HCM, cho biết trong 1 tháng qua, bệnh viện đã tiếp nhận khoảng 20 trẻ, từ 8 - 12 tuổi bị viêm dạ dày dạng nốt do nhiễm vi khuẩn Hp. Các bệnh nhi này đều có triệu chứng đau bụng, rối loạn tiêu hóa trong thời gian dài (khoảng một năm) kèm chán ăn, suy dinh dưỡng. “Các triệu chứng bệnh không đặc trưng, thường nhầm lẫn với các bệnh lý khác nên bị dễ bỏ qua”, bác sĩ Bình chia sẻ.
Điển hình là trường hợp của bé Hoàng Minh (8 tuổi, ở Long An), được bố mẹ đưa đến khám với thể trạng gầy yếu, ăn uống kém gần một năm nay. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy, bé Minh dương tính với vi khuẩn Hp. Bác sĩ Bình cho biết, cả bố và mẹ bé Minh đều nhiễm vi khuẩn Hp. Vì vậy, các bác sĩ nghi ngờ, bé trai lây bệnh từ bố mẹ. Các bác sĩ chỉ định nội soi ghi nhận dạ dày thì phát hiện, bé Minh bị viêm nặng với nhiều nốt viêm.
Các bác sĩ đang nội soi dạ dày cho bệnh nhi. Ảnh: BVCC.
Tương tự, bé Trần Nguyên An (11 tuổi, ở Đồng Nai) cũng được đưa đến khám do nhẹ cân, gầy yếu, ăn nhanh no, thường xuyên đau bụng trên, thỉnh thoảng nôn ói. Ban đầu, bố mẹ bé trai nghĩ con biếng ăn, ăn không hấp thu nên đã thay đổi chế độ ăn uống cho con nhưng không cải thiện. Kết quả xét nghiệm nhanh Hp và nội soi dạ dày cho thấy, bé gái dương tính với Hp và dạ dày có nhiều nốt viêm.
Bác sĩ Bình cho biết, cả hai bệnh nhi được lấy mẫu sinh thiết trong quá trình nội soi. Mẫu sinh thiết sau đó được nuôi cấy làm kháng sinh đồ. Phác đồ điều trị căn cứ trên kết quả kháng sinh đồ trong hai tuần và độ tuổi cụ thể của bệnh nhi. Sau điều trị, hai bệnh nhi không còn triệu chứng đau bụng, nôn ói, sức khỏe cải thiện.
Bác sĩ Bình lưu ý, vi khuẩn Hp ở trẻ em có khả năng tái phát khá cao, chưa kể có thể đề kháng kháng sinh làm giảm hiệu quả điều trị. Do đó, trẻ cần tuân thủ chỉ định và được theo dõi sát sao trong quá trình điều trị.
Thói quen sinh hoạt là nguyên nhân làm lây nhiễm vi khuẩn Hp
Vi khuẩn Hp được xem là loại vi khuẩn phổ biến, phát triển lặng lẽ nên khó phát hiện. Nó sống và phát triển ở dưới lớp chất nhầy dạ dày, gây bệnh ở niêm mạc dạ dày. Vi khuẩn này có khả năng tiết ra các men và độc tố làm tổn thương niêm mạc dạ dày, tá tràng, gây viêm loét dạ dày tá tràng cấp tính hoặc mạn tính, viêm niêm mạc dạ dày, u lympho B lớp niêm mạc dạ dày, ung thư dạ dày.
Vi khuẩn Hp rất phổ biến nhưng phát triển âm thầm. Ảnh minh họa.
Có bốn con đường lây nhiễm vi khuẩn Hp, gồm: từ người sang người qua nhiều con đường khác nhau như miệng - miệng do tiếp xúc với nước bọt hay dịch tiêu hóa của người mang virus. Lây qua đường phân - miệng do thói quen sinh hoạt, ăn uống không đảm bảo vệ sinh. Lây nhiễm Hp qua dạ dày - miệng thường từ các thiết bị y tế như dụng cụ nội soi dạ dày, dụng cụ nha khoa không đảm bảo quy trình khử khuẩn.
Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện nước ta có khoảng 70% người nhiễm vi khuẩn Hp. Trong đó, tỷ lệ trẻ bị viêm dạ dày do Hp còn khá cao, thường ở giai đoạn đi nhà trẻ tức khoảng 2-6 tuổi trẻ sẽ có nguy cơ nhiễm cao. Nguyên nhân ở lứa tuổi này, trẻ em chưa biết giữ vệ sinh khi ăn uống, thường ăn uống chung với người lớn dễ bị lây nhiễm. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào mang vi khuẩn Hp cũng gây ra các bệnh lý đường tiêu hóa.
Theo các bác sĩ, khi cha hoặc mẹ bị Hp, con có nguy cơ lây nhiễm 30-50%. Trường hợp ba và mẹ cùng bị, con có khả năng mắc lên đến 70 - 80%. Ngoài ra, nguồn lây nhiễm còn từ bạn học, người thân khác trong gia đình do quá trình ăn uống chung với nhau hay kể cả trong cộng đồng ngoài xã hội.
Trẻ bị lây nhiễm vi khuẩn Hp chủ yếu từ bố mẹ, do sử dụng chung đồ dùng, ăn uống. Ảnh minh họa.
Bác sĩ Bình khuyến cáo, nếu trẻ nhiễm Hp mà chưa có triệu chứng thì không cần điều trị. Nhưng với người đã xuất hiện triệu chứng như viêm loét dạ dày cần tích cực điều trị để phòng ngừa biến chứng như viêm loét dạ dày dai dẳng, đau bụng, thiếu máu. Trường hợp nặng có thể xuất huyết tiêu hóa như nôn ói ra máu, tiêu phân đen hay thủng dạ dày - tá tràng. Nhiễm Hp lâu ngày dễ chuyển sang viêm mạn tính dạ dày như viêm teo, chuyển sản ruột sớm, nguy cơ ung thư dạ dày cao về sau, là nguồn lây nhiễm cho những người xung quanh.
Bác sĩ Bình khuyến cáo, phụ huynh phòng ngừa, tập cho trẻ thói quen sử dụng đồ dùng cá nhân riêng, chấm riêng chén nước mắm, ăn chín, uống sôi, đầy đủ dinh dưỡng. Khi thấy trẻ có triệu chứng nghi ngờ đau bụng, rối loạn tiêu hóa, nôn ói, mệt mỏi kéo dài, phụ huynh cần cho trẻ đến cơ sở y tế uy tín để được khám và chẩn đoán bệnh.
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.