Bộ Công Thương sửa đổi thông tư 20 về nhập khẩu ô tô

Ngày 13/3/2017, thông tin từ Bộ Công Thương cho biết, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh vừa ký Thông tư số 04/2017/TT-BCT ngày 9/3/2017 sửa đổi bổ sung Thông tư số 20/2011/TT-BCT ngày 12/5/2011 quy định bổ sung thủ tục nhập khẩu ô tô chở người loại từ 9 chỗ ngồi trở xuống.

Nội dung Thông tư 04/2017/TT-BCT nêu: “ Bãi bỏ khoản 2 Điều 1 Thông tư số 20/2011/TT-BCT ngày 12 tháng 5 năm 2011 quy định bổ sung thủ tục nhập khẩu ô tô chở người loại từ 09 chỗ ngồi trở xuống”.

Thông tư 04/2017/TT-BCT có hiệu lực kể từ ngày 9/3/2017.

Trước đó, khoản 2, Điều 1 Thông tư số 20/2011/TT-BCT ngày 12/5/2011 nêu rõ: “ Thương nhân nhập khẩu ô tô từ 09 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu, ngoài việc thực hiện các quy định hiện hành, phải nộp bổ sung những giấy tờ sau cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền: Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải cấp: 01 (một) bản sao có xác nhận và đóng dấu sao y bản chính của thương nhân”.

Ngay từ khi ban hành, quy định tại khoản 2, Điều 1 trong Thông tư 20/2011/TT-BCT ngày 12/5/2011 là một trong hai điểm “mấu chốt” tạo ra những ý kiến trái chiều nhau khá gay gắt. Đến ngày 1/7/2016, Thông tư 20 đã hết hiệu lực. Trong gần 2 tháng sau khi hết hiệu lực, Thông tư 20 đã trở thành chủ đề tranh cãi giữa các doanh nghiệp nhỏ kinh doanh xe nhập khẩu với đại diện các hãng ở Việt Nam.

Ngày 18/8/2016, Bộ Công Thương đã có báo cáo chính thức về Thông tư 20 trình Thủ tướng Chính phủ.

Báo cáo nêu rõ các ý kiến phản đối Thông tư 20 chủ yếu tập trung vào các lý do như Thông tư 20 là điều kiện đầu tư kinh doanh. Do nhập khẩu ô tô không phải là ngành thuộc Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện quy định tại Phụ lục 4, Luật Đầu tư năm 2014 nên Thông tư 20 là văn bản trái pháp luật, cần phải được bãi bỏ; Thông tư 20 trao quyền nhập khẩu ô tô cho một số lượng hạn chế doanh nghiệp có ủy quyền chính hãng, gây ra tình trạng độc quyền trên thị trường, vi phạm pháp luật về cạnh tranh; đồng thời hạn chế quyền lựa chọn của NTD, vi phạm pháp luật về quyền của NTD; Thông tư 20 vi phạm pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ bởi pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ không cho phép các hãng sản xuất ô tô được cấm người khác nhập khẩu vào Việt Nam các loại xe đã được hãng bán ra thị trường bên ngoài Việt Nam; Mục đích ban hành Thông tư 20 là hạn chế nhập khẩu và kiềm chế nhập siêu. Do lượng xe nhập khẩu vẫn tăng trong thời gian áp dụng Thông tư 20 (2011-2015), có thể nói mục đích của Thông tư 20 đã không đạt được và vì vậy cần bãi bỏ Thông tư 20.

Trong báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương bãi bỏ Thông tư 20 khi các quy định do Bộ Giao thông vận tải ban hành chính thức có hiệu lực. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ giao cho Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan ban hành sớm các quy định trong nước có tác dụng tương đương Thông tư 20, áp dụng tại khâu đăng ký lưu hành và áp dụng chung cho tất cả các loại phương tiện đường bộ, bảo đảm xe được bảo hành, bảo dưỡng hoặc sửa chữa theo đúng thông lệ quốc tế và đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn của Việt Nam.

Tại cuộc họp với các thành viên Chính phủ ngày 31/8/2016, liên quan trực tiếp đến vấn đề Thông tư 20 của Bộ Công Thương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng Thông tư 20 của Bộ Công Thương có những điểm chưa tốt, chưa trọn vẹn, nhưng khi hết hiệu lực thì cũng cần phải có biện pháp thay thế tốt hơn, toàn diện hơn.

“Quan điểm của Chính phủ là tự do kinh doanh nhưng không thể biến 90 triệu dân, biến hàng chục triệu hộ gia đình mỗi hộ một đăng ký kinh doanh ôtô. Chưa kể còn phải quản lý tốt thị trường và các vấn đề xã hội, các hoạt động và điều kiện về bảo hành, bảo dưỡng, giá cả, thậm chí là các vấn đề gian lận thương mại, trốn thuế nếu phát sinh”, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh khi đó.

Việc bãi bỏ khoản 2 Điều 1 Thông tư số 20/2011/TT-BCT ngày 12 tháng 5 năm 2011 quy định bổ sung thủ tục nhập khẩu xe ô tô chở người loại từ 09 chỗ ngồi trở xuống là tín hiệu vui cho thương nhân nhập khẩu ô tô khi loại bỏ bớt được một số thủ tục rườm rà không cần thiết khi thực hiện nhập khẩu xe.