Ở nước ngoài thì số lượng phụ nữ bị bệnh TKKS sau sinh đến gặp bác sĩ tiết niệu chiếm một nửa, và nửa còn lại lại bác sĩ phụ khoa. Bởi lẽ, phần lớn những vấn đề về TKKS và rối loạn trong sinh hoạt tình dục, bác sĩ phụ khoa hoàn toàn có thể khám chữa. Như thế, chị em cũng đỡ ngại ngùng hơn khi nói chuyện khó nói với bác sĩ tiết niệu là nam giới chẳng hạn.
MC Hồng Phúc: Tiểu không kiểm soát ở phụ nữ là một bệnh lý hay bị bỏ qua vì nhiều lý do, đặc biệt là do xấu hổ nên phụ nữ phương Đông thường ngại ngùng không nói ra. Vậy để chẩn đoán bệnh tiểu không kiểm soát do gắng sức ở phụ nữ chúng ta phải làm gì?
Bs. Nguyễn Thị Tân Sinh: Phải kể đến rất nhiều nguyên nhân gây ra tiểu không kiểm soát. Dựa vào những nguyên nhân đó, có thể chia tiểu không kiểm soát làm 4 loại:
- Do gắng sức: Việc thoát nước tiểu xảy ra khi chúng ta có bất kỳ hành động gắng sức nào như ho, hắt hơi hoặc cười, thậm chí khi lên cầu thang hoặc cúi xuống bế một em bé... Tất cả những cử chỉ, hoạt động này dù hơi gắng sức thôi cũng có thể làm nước tiểu thoát ra ngoài.
- Do cảm giác mót tiểu đến quá nhanh: Thông thường gọi là tiểu không kiểm soát do bàng quang bị tăng cường kích thích. Cái này rất khổ cho chị em phụ nữ vì cảm giác mót tiểu không phải đến từ từ mà đến rất nhanh, rất mạnh, khiến chị em phải đi tiểu luôn. Điều này cũng đồng nghĩa với việc chị em khó giữ được đến nhà vệ sinh.
- Loại thứ 3 gặp ở phụ nữ nhiều tuổi, do bàng quang bị ì. Khi bàng quang đầy không có cảm giác đi tiểu, khi quá đầy thì mới đi tiểu. Lúc này đi tiểu rất khó khăn vì không làm sao đi hết được vẫn còn lại một lượng nước tiểu trong bàng quang và phải gắng sức mới đi hết được.
- Tiểu không kiểm soát phối hợp: có thể phối hợp giữa tiểu không kiểm soát do gắng sức và tiểu không kiểm soát do cảm giác mót tiểu quá nhanh. Bệnh này gây ảnh hưởng rất lớn đối với người phụ nữ.
Để chẩn đoán bệnh tiểu không kiểm soát, các bác sĩ cần hỏi bệnh nhân một cách kỹ lưỡng như: Tình trạng bắt đầu từ khi nào và tiến triển ra sao? Có liên quan đến hoạt động gắng sức như ho, hắt hơi, chạy, tập thể thao hay không? Xảy ra trong thời kỳ mang thai, sau đẻ hay mãn kinh? Phần lớn chỉ cần hỏi kỹ cũng đủ để chẩn đoán bệnh.
Đôi khi bác sĩ tiến hành các thăm dò bổ sung như: nghiệm pháp gắng sức (bơm nước vào bàng quang, sau đó yêu cầu người phụ nữ ho, làm một số động tác để phát hiện nước tiểu thoát ra ngoài), chụp bàng quang, thăm dò chức năng động của hệ tiết niệu (niệu động học), xét nghiệm nước tiểu để tìm các yếu tố phối hợp.
Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các bộ phận niệu đạo, phần phụ, cơ vùng tầng sinh môn, tình trạng sa sinh dục. Sau đó, bác sĩ xác định loại tiểu không kiểm soát của từng người và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.
MC Hồng Phúc: Bệnh tiểu không kiểm soát nếu không được điều trị thì ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như chất lượng sống của người bệnh như thế nào?
Bs. Nguyễn Thị Tân Sinh: Tiểu không kiểm soát gặp nhiều ở phụ nữ sau sinh, nặng hơn ở thời kỳ mãn kinh. Tuy không nguy hiểm như các bệnh ung thư nhưng gây trở ngại về mọi mặt của cuộc sống đối với chị em phụ nữ:
- Ảnh hưởng tâm sinh lý: Nếu bị nhẹ, người bệnh tự ti, mặc cảm, lo lắng, buồn phiền, thấy thiếu may mắn. Nếu bị nặng, người bệnh có thể bị trầm cảm, suy nhược thần kinh.
- Ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, giảm khả năng lao động: Do thường xuyên phải quan tâm đến việc đi tiểu, ngay cả khi chưa có cảm giác buồn tiểu, nên người bệnh ngại làm công việc phải đứng lâu, đi xa, thay đổi tư thế nhiều. Thường người bệnh phải ngừng công việc giữa chừng để đi vệ sinh, thay giặt quần...
- Ảnh hưởng đến sức khỏe: Tiểu không kiểm soát do gắng sức chiếm 80% trong các loại tiểu không kiểm soát. Vì thế các chị em rất ngại tập thể dục, đây là nguy cơ dẫn đến các việc tăng cân, béo phì. Nếu muốn tập thể dục thì bệnh nhân phải đóng băng vệ sinh khi tập. Nếu giảm hoạt động thể lực sẽ là nguy cơ gây nên các bệnh cao huyết áp, tiểu đường, ung thư đại tràng. Cũng vì ít vận động nên người bệnh sẽ giảm uống nước, điều này làm ảnh hưởng đến chức năng thận, nguy cơ viêm tiết niệu cao…
- Tốn kém: Người bị bệnh này sẽ tốn kém chi phí cho băng vệ sinh, nước hoa, khử mùi... vì khi bị tiểu không kiểm soát người bệnh có thể phải đóng băng vệ sinh quanh năm. Do thế, cơ thể sẽ phát ra mùi khó chịu, phải dùng đến những sản phẩm khử mùi, nước hoa. Đây là một trong những tốn kém về tiền bạc đối với người bệnh.
- Ảnh hưởng đến quan hệ gia đình xã hội: Người bệnh khi mắc bệnh này sẽ thu mình, ít tham gia các hoạt động tập thể, đi xa. Đặc biệt những phụ nữ bị đau, giảm cảm giác khi giao hợp sẽ mất đi niềm vui hòa hợp, lảng tránh quan hệ vợ chồng dẫn đến hạnh phúc lứa đôi bị đe dọa.