Bitcoin - cơn sốt trên toàn thế giới
Bitcoin ra đời từ năm 2008, khi mà cuộc khủng hoảng tài chính thế giới nổ ra ở Mỹ. Cho đến nay, người ta vẫn chỉ biết Bitcoin được giới thiệu bởi một người (hoặc một nhóm người) bí ẩn có biệt hiệu là Satoshi Nakamoto.
Không giống như các đồng tiền truyền thống vốn được phát hành bởi các ngân hàng trung ương, Bitcoin không hề được phát hành hay quản lý bởi một cơ quan tiền tệ tập trung. Thay vào đó,
Bitcoin được vận hành bởi một hệ thống máy tính ngang hàng (peer-to-peer) được lập nên bởi các máy tính của người dùng. Hệ thống chia sẻ file BitTorrent hay dịch vụ trò chuyện trực tuyến Skype chính là các ví dụ điển hình cho hệ thống này.
Bitcoin là đồng tiền được tạo ra bằng các thuật toán, các máy tính kết nối với hệ thống sẽ triển khai nhiều bước xử lý số liệu phức tạp. Quá trình này được gọi là "mining". Các thuật toán trong hệ thống tạo ra Bitcoin được thiết lập sao cho ngày càng khó để có thể "đào" được Bitcoin, cũng là để không ai có thể phát hành Bitcoin ồ ạt và giảm giá trị của những
đồng tiền đang lưu thông.
Toàn bộ các công tác kiểm soát, tạo ra Bitcoin thông qua "mining" và giám sát quá trình lưu chuyển Bitcoin giữa những người sử dụng đều được thực hiện bởi hệ thống máy tính. Tất cả hoạt động của các máy tính tham gia vào hệ thống này đều được cập nhật về máy chủ. Khoảng 10 phút, một người dùng có các thao tác nâng cấp được báo về máy chủ và được hệ thống thông qua sẽ được thưởng một số Bitcoin cố định (hiện nay là 25 Bitcoin). Số lượng này sẽ giảm một nửa vào năm 2017 và giảm tiếp một nửa trong 4 năm sau đó. Hiện số lượng Bitcoin đã phát hành ra là 11 triệu và sẽ đạt mức tối đa 21 triệu vào năm 2040.
Người sở hữu Bitcoin có thể mua bán đồng tiền này và quy đổi ra một vài đồng tiền khác. Bitcoin cũng có thể được chuyển trực tiếp từ người này sang người khác trên Internet thông qua phần mềm tương thích. Hồi đầu tháng 2/2013, một đơn vị Bitcoin chỉ có giá 20 USD, sau đó tăng vọt lên trên 250 USD rồi lại đột ngột giảm xuống mức 150 USD hôm 11/4. Hiện tại, một Bitcoin quy đổi được trên dưới 1.000 USD (các khu vực khác nhau như Mỹ, châu Âu hay châu Á có giá quy đổi khác nhau).
Những người theo đuổi Bitcoin phải sử dụng các máy tính cực mạnh (thậm chí là chặn máy tính của những người khác) để có thể "đào" Bitcoin hiệu quả. Hệ thống máy tính phải có bộ vi xử lý mạnh, đặc biệt là vi xử lý đồ họa cực mạnh thì mới có khả năng giải được các thuật toán sinh ra tiền ảo Bitcoin. Về lý thuyết, đầu tư một hệ thống máy tính khoảng 100 triệu đồng để đào Bitcoin, nếu may mắn mỗi tuần đào được một bitcoin và với giá khoảng 1.000 USD như hiện nay thì chỉ hơn một tháng đã có thể lấy lại vốn và sinh lời.
Những đặc điểm này khiến Bitcoin trở thành một đồng tiền lý tưởng cho việc làm đồng tiền thanh toán trong các giao dịch quốc tế vì không cần phải chú ý đến trả phí cho ngân hàng hay biến động tỷ giá.
Cộng đồng hoài nghi về Bitcoin
Sau khi những thông tin về Bitcoin được lan rộng trên khắp thế giới, nhiều diễn đàn mạng ở Việt Nam như: vnbitcoin, bitcoinviet cũng không ngừng bàn tán về đồng tiền này. Cư dân mạng hồ hởi truyền nhau những bài viết giải thích rất chi tiết về Bitcoin cũng như các cách hướng dẫn "đào" và mua bán Bitcoin. Trên Facebook cũng xuất hiện nhiều trang cộng đồng Bitcoin với số lượng thành viên lên đến hàng trăm người. Các trang này là nơi chia sẻ và giải đáp những thắc mắc của các thành viên, cũng là nơi trao đổi, mua bán giữa họ.
Phần lớn các thành viên tham gia các diễn đàn, trang mạng bàn về Bitcoin mới chỉ dừng lại ở mức tìm hiểu thông tin. Trong đó, lượng người tìm hiểu mới phát sinh khá lớn, nhất là sau thời điểm các phương tiện truyền thông loan tin giá Bitcoin lên hơn 1.200 USD hồi đầu tháng 12/2013.
Nhiều người cũng bắt tay vào công cuộc "đào" Bitcoin. Những người tham gia đào Bitcoin thường gọi bằng cái tên nghề nghiệp là "dân đào coi". Hầu hết, những người có ý định "đào coi" đều sử dụng máy tính cá nhân hoặc tận dụng những nguồn sẵn có như: tiệm internet, máy tính
công ty... Một số người có điều kiện kinh tế đã thể hiện ý định sẽ đầu tư dàn máy tính "khủng" để chơi cho vui, tiền không quan trọng. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của các chuyên gia về máy tính thì "đào" Bitcoin là một quá trình kiên trì như đi câu cá. Có người trong một tuần đào được đến 2 Bitcoin nhưng có người "đào" vài tuần vẫn không được Bitcoin nào.
Nhận thấy việc đầu tư vào máy đào tiền khá tốn kém mà hiệu quả lại hên xui nên nhiều người đã tranh thủ nhân cơ hội mua đi bán lại Bitcoin. Tuy nhiên, đa phần việc mua bán, trao đổi Bitcoin chủ yếu diễn ra trên các trang mạng xã hội và các diễn đàn. Cũng có người lập ra cả một trang web chuyên cho việc giao dịch Bitcoin, bao gồm: tỉ giá Bitcoin/USD và USD/VND, địa chỉ Bitcoin giao dịch, số tài khoản ngân hàng... với lời quảng cáo uy tín và tiết kiệm.
Ngoài ra còn có nhiều trang mua bán Bitcoin trực tiếp bằng tiền mặt cũng có phần dành cho các địa điểm ở Việt Nam như TPHCM hay Hà Nội. Theo quảng cáo trên các trang này, người mua có thể chuyển khoản tiền vào các tài khoản ngân hàng trong nước để mua Bitcoin.
Mới đây, trên một diễn đàn nổi tiếng của các bậc cha mẹ ở Việt Nam vừa cho biết sẽ chấp nhận thanh toán quảng cáo bằng tiền ảo Bitcoin. Đây là công ty đầu tiên ở Việt Nam công bố chấp nhận
thanh toán bằng Bitcoin. Ngay cả thế giới những nơi nhận loại tiền ảo này cũng chưa nhiều. Tỷ phú Richard Brason tuyên bố sẽ nhận Bitcoin từ khách hàng muốn mua chuyến du lịch ngoài vũ trụ tại công ty ông. Hãng đồ lót danh tiếng Victoria's Secret cũng chấp nhận thanh toán bằng loại tiền này.
Trước thông tin này, nhiều người hồ hởi nhưng cũng không ít người tỏ ra hoài nghi về tiền ảo Bitcoin. Nguyên nhân là do phần mềm tạo ra và sử dụng Bitcoin quá phức tạp và giá trị của một đơn vị Bitcoin biến động quá mạnh. Có thể Bitcoin sẽ chỉ là kẻ đi tiên phong trong lĩnh vực tiền điện tử nhưng sẽ bị vượt qua bởi một đồng tiền khác dễ sử dụng hơn.