Diễn biến mới nhất đã khép lại những đồn đoán lâu nay về sự ra đi của ông Tillerson, cựu CEO tập đoàn dầu khí Exxon Mobil. Nhiều tháng qua, truyền thông loan tin ông Tillerson bất hòa sâu sắc với ông Trump và việc ngoại trưởng ra đi là điều sớm muộn.
"Mike Pompeo, giám đốc CIA, sẽ là ngoại trưởng mới. Ông ấy sẽ làm việc này thật tốt. Cảm ơn Rex Tillerson vì thời gian giữ chức. Gina Haspel sẽ là giám đốc mới của CIA, người phụ nữ đầu tiên đảm nhận vị trí này. Chúc mừng tất cả", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter hôm 13/3.
Cả ông Pompeo và bà Haspel đều cần phải được Thượng viện phê chuẩn trước khi có thể đảm đương vai trò mới.
 |
| Sau nhiều tháng đầy tin đồn bất hòa trên báo chí, Tổng thống Trump (phải) đã sa thải Ngoại trưởng Tillerson. Ảnh: Getty. |
Nguồn tin từ chính quyền nói với CNN rằng ông Trump muốn ngoại trưởng Mỹ từ chức vào cuối tuần này, ngày 16/3. "Tổng thống nghĩ đó là thời điểm thích hợp để chuyển giao, (để chuẩn bị) cho cuộc đàm phán với Triều Tiên và nhiều cuộc đàm phán thương mại khác. Tổng thống đã yêu cầu ông Rex Tillerson từ chức vào thứ Sáu", nguồn tin nói.
Trong thông cáo được Nhà Trắng công bố, ông Trump nói ông "đã hiểu rất rõ về Mike trong 14 tháng qua, và tôi tin tưởng anh ấy là người thích hợp cho công việc (ngoại trưởng) vào thời điểm bước ngoặt quyết định này".
"Là giám đốc CIA, Mike được các thành viên của cả hai đảng tuyên dương vì đã giúp tăng cường khả năng thu thập thông tin tình báo, hiện đại hóa khả năng phòng thủ và tấn công của chúng ta cũng như thiết lập quan hệ mật thiết với những người bạn và đồng minh trong cộng đồng tình báo quốc tế", thông cáo dẫn lời ông Trump.
 |
| Giám đốc CIA Mike Pompeo. Ảnh: Getty. |
Trong thông cáo nói trên, ông Trump tập trung nói về "người mới" Mike Pompeo mà không giải thích về quyết định với ông Tillerson.
"Cuối cùng, tôi muốn cảm ơn Rex Tillerson về thời gian phụng sự. Một thỏa thuận to lớn đã hoàn thành trong 14 tháng qua, và tôi chúc ông cùng gia đình những điều tốt lành", tổng thống Mỹ nói.
New York Times dẫn lời một quan chức cấp cao của chính quyền nói Tổng thống Trump quyết định thay thế ông Tillerson để có đội ngũ mới sẵn sàng trước cuộc gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un vào tháng 5 cũng như nhiều cuộc đàm phán khác về thương mại.
Theo tờ báo, ông Tillerson đã mất đi sự "sủng ái" của tổng thống Mỹ nhiều tháng qua nhưng vẫn không chấp nhận bị đẩy khỏi vị trí. Dù vậy, khoảng cách giữa hai người trở nên rõ ràng hồi tuần trước khi ông Trump nhận lời gặp lãnh đạo Triều Tiên, gây bất ngờ cho vị ngoại trưởng.
 |
| Ngoại trưởng Mỹ đang công du châu Phi vào lúc Tổng thống Trump quyết định gặp nhà lãnh đạo Kim. Từ Djibouti, ông Tillerson được cho đã "ngỡ ngàng" trước động thái này. Ảnh: AFP. |
Vai trò của ông Tillerson đã trở thành đề tài bàn luận tại Washington D.C. sau một bài báo của CNN hồi tháng 7/2017. Hãng tin Mỹ dẫn nguồn tin giấu tên thân cận với vị ngoại trưởng cho biết ông sẽ rời vị trí vào cuối năm 2017. Dù vậy, việc này không xảy ra cho đến tháng 3 này.
CNN cũng cho biết ngoại trưởng Mỹ bất đồng với ông Trump xung quanh các vấn đề như chính sách với Iran, việc bổ nhiệm các chức danh ở Nhà Trắng cũng như cách tiếp cận "rối loạn" và "mơ hồ" của vị tổng thống về chính sách đối ngoại.
Khi đó ông Tillerson đích thân lên tiếng bác bỏ tin đồn. Ngoại trưởng nói quan hệ giữa ông và Tổng thống Trump "đang tốt" và cho biết ông sẽ không đi đâu cả "chừng nào tổng thống còn cho phép".