Tahir, một doanh nhân mới nổi ở Uzbekistan từng phải trải qua những trải nghiệm hãi hùng khi dám ngáng đường Gulnara Karimova, người một thời từng là công chúa xinh đẹp và quyền lực bậc nhất đất nước.
Trả lời trên BBC, Tahir hiện đang xin tị nạn tại quốc gia khác, nhớ lại thời điểm mình tự tử bất thành. “Tôi cảm thấy mệt mỏi”, Tahir nói, giải thích chuyện muốn tự tử.
Từng là một doanh nhân thành đạt, Tahir rơi xuống vực thẳm khi cảnh sát Uzbekistan đánh sập mạng lưới kinh doanh và tống người đàn ông này vào tù. Tahir dùng số tiền ít ỏi còn lại để hối lộ và đào tẩu khỏi Uzbekistan.
 |
| Gulnara Karimova, con gái cố Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov. |
Luật sư của Tahir nói nguyên nhân khiến người đàn ông này rơi vào tình trạng sống dở chết dở chính là vì đụng phải công chúa quyền lực Gulnara Karimova, con gái của cố Tổng thống Uzbekistan Islam Karimov.
Công chúa xinh đẹp, quyền lực bậc nhất
Đối với đa số người khác, Gulnara Karimova là người thân thiện, gương mặt mới đến từ Uzbekistan. Bà từng theo học Đại học Havard ở Mỹ và được thế giới biết đến trong vai trò là một ngôi sao nhạc pop, một người mẫu thời trang, một nhà ngoại giao, một quý bà thượng lưu
Chính Karimova từng nói mình là hiện thân của một vẻ đẹp Uzbekistan siêu phàm. Craig Murray, cựu đại sứ nước Anh tại Uzbekistan, từng miêu tả Gulnara là một nữ phản diện xinh đẹp nhưng nguy hiểm chết người của James Bond:
“Gulnara Karimova là một người phụ nữ đáng gờm. Giàu có hơn cả Paris Hilton, tôi đã gặp cả hai người họ, thậm chí thông minh hơn và quyến rũ hơn nhiều. Là một Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh tại Harvard, chủ nhân của hàng tá doanh nghiệp, đai đen võ thuật, thông thạo bốn ngôn ngữ, nhà thiết kế thời trang chuyên nghiệp, nhà thơ, và ca sĩ thể hiện hàng loạt ca khúc nhạc pop đình đám.
 |
| Karimova tham gia vào hầu hết mọi lĩnh vực đời sống, kinh tế, chính trị, giải trí của đất nước Uzbekistan. |
Karimova bắt đầu gặp rắc rối trong một vụ điều tra tham nhũng của châu Âu. Năm 2012, một nhóm nhà báo Thụy Điển phát hiện ra việc công ty viễn thông TeliaSonera chi 300 triệu USD để tiến vào thị trường Uzbekistan.
Khoản tiền này chảy vào túi một công ty nhỏ ở “thiên đường thuế” Gibraltar, do một phụ nữ tên Gayane Avakyan đứng tên.
Nguồn tin trên BBC nói Avakyan chỉ mới ngoài 20, làm việc cho một cửa hàng bán đồ lưu niệm của công chúa Karimova ở thủ đô Tashkent.
Avakyan nhanh chóng trở thành trợ lý cho Karimova và thường xuyên tháp tùng bà đến những buổi trình diễn thời trang.
 |
| Khối tàn sản của Karimova ước tính lên tới 2 tỷ USD ở thời đỉnh cao. |
Công tố viên Thụy Điển Gunnar Stetler khi đó khẳng định việc TeliaSonera phải hối lộ quan chức Uzbekistan để được kinh doanh ở thị trường này. “Khoản tiền 300 triệu USD chuyển cho Karimova chỉ là phần nổi của tảng băng chìm”.
Công chúa Uzbekistan được cho là từng sở hữu 17 bất động sản đắt tiền trên thế giới. Bản thân Karimova nói mình chỉ có một căn nhà ở Geneva, một căn ở Pháp và căn nhà tại Uzbekistan.
Trong vòng giai đoạn những năm 2000, Karimova được cho là nắm quyền kiểm soát Zeromax, tập đoàn lớn nhất của Uzbekistan. Tập đoàn này giải thể một cách bí ẩn vào năm 2010.
“Karimova chi phối cả nền kinh tế Uzbekistan”, chuyên gia phân tích chính trị Kamollodin Rabbimov nói. “Bà ấy can thiệp cả vào chuyện mua bán đầu mỏ, khí đốt, xuất khẩu vàng của đất nước”.
Sau Zeromax, Karimova lại chuyển sang lĩnh vực khác. Bà từng là đại sứ Tây Ban Nha và đại diện của Uzbekistan ở Liên Hợp Quốc. Bà cũng xây dựng hình ảnh mình là một người đấu tranh vì nhân quyền.
“Giống như bà ấy sở hữu cả một quốc gia vậy”, John Colombo, một nhà sản xuất âm nhạc từng hợp tác với Karimova nói. “Bà ấy xuất hiện ở khắp mọi nơi, trong mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, giải trí, văn hóa của đất nước”.
Năm 2012 là quãng thời gian Karimova đạt đến đỉnh cao quyền lực. Bà thậm chí còn được đồn đoán trở thành ứng viên tổng thống tiềm năng. Tài sản khổng lồ của Karimova khi đó ước tính lên tới 2 tỷ USD.
 |
| Karimova trong thời gian bị quản thúc tại gia. |
Mất hết tài sản vì không vâng lời cha
Karimova tuột dốc không phanh kể từ năm 2013, khi đồng minh của Tổng thống khi đó là Islam Karimov trình lên những bằng chứng chống lại bà. Người cha Karimov vô cùng tức giận khi nhìn thấy con gái cưng của mình chụp ảnh họa báo mà chỉ có vài chiếc lông công che thân.
Đích thân ông ra lệnh giam lỏng con gái và yêu cầu mở cuộc điều tra tham nhũng với Karimova.
Nhà Đông phương học, chuyên gia về Trung Á Alexander Knyazev khẳng định, vụ án Gulnara Karimova được khởi tố theo yêu cầu của cố Tổng thống Islam Karimov. Biện pháp được tiến hành năm 2017 đối với Karimova dựa trên các tình tiết mới đã được chứng minh.
Số tài sản của Karimova bị chính quyền Uzbekistan thu giữ năm 2017 ở Thụy Sĩ ước tính vào khoảng 840 triệu USD. Karimova bị buộc tội rửa tiền, trốn thuế tại ít nhất 12 quốc gia trên thế giới.
Chính quyền Uzbekistan hiện đang cố gắng thu hồi tài sản của Karimova ở Anh, Ailen, Thụy Điển, Pháp, Latvia, Matla, Đức, Tây Ban Nha, Nga, Hong Kong và Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.