Thám hoa Giang Văn Minh sinh năm 1573 tại xã Mông Phụ, tổng Cam Giá, huyện Phúc Thọ, tỉnh Sơn Tây (nay thuộc xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội).Giang Văn Minh thi đỗ Thám hoa khoá Mậu Thìn, năm 1628. Khoa thi này không có người đỗ danh hiệu Trạng nguyên hay Bảng nhãn chỉ có danh hiệu Thám hoa.Giang Văn Minh là người học rộng, tài cao, là nhà ngoại giao uyên bác, khảng khái, dũng cảm.Ngày 30/12/1637, Thám hoa Giang Văn Minh được vua Lê cử làm Chánh sứ dẫn đầu đoàn sứ bộ sang nhà Minh. Trong chuyến đi này, ông đã đấu tranh buộc nhà Minh bỏ lệ cống người vàng hàng năm trước đó.Nhiều năm trước, mỗi lần đi sứ, chúng ta đều khênh 1 tượng vàng 50kg sang cống nộp vì Lê Sách, tướng của Lê Lợi năm xưa đã chặt đầu Liễu Thăng ở ải Chi Lăng. Nhà Minh khi ấy là nước lớn nên bắt mỗi năm cống nạp vàng.Khi đi sứ, Thám hoa Giang Văn Minh không khênh vàng để nộp. Tới ngày sinh nhật vua Minh, trong khi các nước nộp cống và chúc tụng riêng Việt Nam không nộp mà còn khóc. Khi được hỏi, Thám hoa cho biết khóc vì giỗ cụ tổ 8 đời mà không được về quê thắp hương.Vua Minh khen hiếu nghĩa nhưng người đã khuất đến mấy đời có thể miễn. Thừa cơ, sứ thần Giang Văn Minh liền cho hay, nợ Liễu Thăng nước Việt đã phải trả hơn 200 năm tức là quá 8 đời rồi mà thiên triều vẫn tiếp tục đòi điều đó là vô lý. Vua nhà Minh biết mắc bẫy, nhưng phải tuyên bố xóa bỏ nợ Liễu Thăng.Cũng trong lần đi sứ này, biết Thám hoa Giang Văn Minh là người thông minh, vua Minh có ý thử tài sứ thần nước Việt nên ra một vế đối: “Đồng trụ chí kim đài dĩ lục” (Dịch nghĩa: Cột đồng đến nay đã phủ kín rêu phong).Vế đối của Vua Minh có ý ngạo mạn, nhắc đến việc Mã Viện xưa sang xâm lược nước ta, sau khi đàn áp cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã cho dựng cột đồng khắc 6 chữ “Đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt” (nghĩa là: cột đồng mà gãy thì dân Giao Chỉ diệt vong).Nghe xong, mặc dù Thám hoa Giang Văn Minh rất căm giận nhưng ông vẫn bình tĩnh đối lại bằng một vế đối vô cùng xuất sắc: "Đằng giang tự cổ huyết do hồng", dịch nghĩa: Sông Bạch Đằng từ ngàn xưa máu vẫn còn đỏ. (Ảnh: Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh).Vế đối đanh thép, tỏ rõ khí phách anh hùng và lòng tự hào dân tộc, nhắc cho Vua Minh nhớ đến: Chiến thắng quân Nam Hán của Ngô Quyền (năm 938), chiến thắng quân Tống của Lê Đại Hành (năm 981), chiến thắng quân Nguyên Mông của Trần Hưng Đạo (năm 1288). (Ảnh: Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh).Tưởng làm nhục được sứ thần nước Việt, ngờ đâu bị Thám hoa Giang Văn Minh làm nhục nên bất chấp luật lệ bang giao, vua Minh đã hèn hạ sai quân lính giết hại Giang Văn Minh. (Mộ Thám hoa Giang Văn Minh tại xứ đồng Gò Đống - xã Đường Lâm).Giang Văn Minh mất năm1638, khi 65 tuổi. Dù nghĩa vụ đi sứ dở dang, đoàn sứ bộ do thám hoa Giang Văn Minh dẫn đầu đã tỏ rõ khí phách hiên ngang của người dân Đại Việt không khuất phục trước ách đô hộ của triều đình phương Bắc. (Ảnh: Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh).Thương tiếc và cảm phục một sứ thần tài trí, dũng cảm, không chịu khuất phục trước uy vũ kẻ thù, vua Lê đã đến bái kiến linh cữu ông, đồng thời ban tặng đôi câu đối: "Sứ bất nhục quân mệnh/ Khả vi thiên cổ anh hùng", nghĩa là: Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng danh anh hùng thiên cổ.Hiện nay, ngôi mộ của Thám hoa Giang Văn Minh vẫn được họ tộc chăm chút cẩn thận tại xứ đồng Gò Đống - thôn Mông Phụ. Còn ngôi quán, nơi làm lễ an táng ông, được nhân dân địa phương gọi là quán Giang để ghi nhớ sự tích của vị sứ thần khảng khái đã làm vẻ vang cho đất nước.Năm 1845, nhân dân trong vùng lập nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh để tưởng nhớ công lao của ông. Đây là một trong những di tích lịch sử được nhiều du khách đến tham quan, tìm hiểu mỗi khi tới thăm Làng cổ ở Đường Lâm. (Ảnh: Lễ giỗ Thám hoa Giang Văn Minh vào ngày 2/6 Âm lịch hàng năm).Mời độc giả xem video:Làm sao để xử lý những hành vi phản cảm nơi công cộng. Nguồn: VTV24.
Thám hoa Giang Văn Minh sinh năm 1573 tại xã Mông Phụ, tổng Cam Giá, huyện Phúc Thọ, tỉnh Sơn Tây (nay thuộc xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội).
Giang Văn Minh thi đỗ Thám hoa khoá Mậu Thìn, năm 1628. Khoa thi này không có người đỗ danh hiệu Trạng nguyên hay Bảng nhãn chỉ có danh hiệu Thám hoa.
Giang Văn Minh là người học rộng, tài cao, là nhà ngoại giao uyên bác, khảng khái, dũng cảm.
Ngày 30/12/1637, Thám hoa Giang Văn Minh được vua Lê cử làm Chánh sứ dẫn đầu đoàn sứ bộ sang nhà Minh. Trong chuyến đi này, ông đã đấu tranh buộc nhà Minh bỏ lệ cống người vàng hàng năm trước đó.
Nhiều năm trước, mỗi lần đi sứ, chúng ta đều khênh 1 tượng vàng 50kg sang cống nộp vì Lê Sách, tướng của Lê Lợi năm xưa đã chặt đầu Liễu Thăng ở ải Chi Lăng. Nhà Minh khi ấy là nước lớn nên bắt mỗi năm cống nạp vàng.
Khi đi sứ, Thám hoa Giang Văn Minh không khênh vàng để nộp. Tới ngày sinh nhật vua Minh, trong khi các nước nộp cống và chúc tụng riêng Việt Nam không nộp mà còn khóc. Khi được hỏi, Thám hoa cho biết khóc vì giỗ cụ tổ 8 đời mà không được về quê thắp hương.
Vua Minh khen hiếu nghĩa nhưng người đã khuất đến mấy đời có thể miễn. Thừa cơ, sứ thần Giang Văn Minh liền cho hay, nợ Liễu Thăng nước Việt đã phải trả hơn 200 năm tức là quá 8 đời rồi mà thiên triều vẫn tiếp tục đòi điều đó là vô lý. Vua nhà Minh biết mắc bẫy, nhưng phải tuyên bố xóa bỏ nợ Liễu Thăng.
Cũng trong lần đi sứ này, biết Thám hoa Giang Văn Minh là người thông minh, vua Minh có ý thử tài sứ thần nước Việt nên ra một vế đối: “Đồng trụ chí kim đài dĩ lục” (Dịch nghĩa: Cột đồng đến nay đã phủ kín rêu phong).
Vế đối của Vua Minh có ý ngạo mạn, nhắc đến việc Mã Viện xưa sang xâm lược nước ta, sau khi đàn áp cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã cho dựng cột đồng khắc 6 chữ “Đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt” (nghĩa là: cột đồng mà gãy thì dân Giao Chỉ diệt vong).
Nghe xong, mặc dù Thám hoa Giang Văn Minh rất căm giận nhưng ông vẫn bình tĩnh đối lại bằng một vế đối vô cùng xuất sắc: "Đằng giang tự cổ huyết do hồng", dịch nghĩa: Sông Bạch Đằng từ ngàn xưa máu vẫn còn đỏ. (Ảnh: Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh).
Vế đối đanh thép, tỏ rõ khí phách anh hùng và lòng tự hào dân tộc, nhắc cho Vua Minh nhớ đến: Chiến thắng quân Nam Hán của Ngô Quyền (năm 938), chiến thắng quân Tống của Lê Đại Hành (năm 981), chiến thắng quân Nguyên Mông của Trần Hưng Đạo (năm 1288). (Ảnh: Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh).
Tưởng làm nhục được sứ thần nước Việt, ngờ đâu bị Thám hoa Giang Văn Minh làm nhục nên bất chấp luật lệ bang giao, vua Minh đã hèn hạ sai quân lính giết hại Giang Văn Minh. (Mộ Thám hoa Giang Văn Minh tại xứ đồng Gò Đống - xã Đường Lâm).
Giang Văn Minh mất năm1638, khi 65 tuổi. Dù nghĩa vụ đi sứ dở dang, đoàn sứ bộ do thám hoa Giang Văn Minh dẫn đầu đã tỏ rõ khí phách hiên ngang của người dân Đại Việt không khuất phục trước ách đô hộ của triều đình phương Bắc. (Ảnh: Nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh).
Thương tiếc và cảm phục một sứ thần tài trí, dũng cảm, không chịu khuất phục trước uy vũ kẻ thù, vua Lê đã đến bái kiến linh cữu ông, đồng thời ban tặng đôi câu đối: "Sứ bất nhục quân mệnh/ Khả vi thiên cổ anh hùng", nghĩa là: Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng danh anh hùng thiên cổ.
Hiện nay, ngôi mộ của Thám hoa Giang Văn Minh vẫn được họ tộc chăm chút cẩn thận tại xứ đồng Gò Đống - thôn Mông Phụ. Còn ngôi quán, nơi làm lễ an táng ông, được nhân dân địa phương gọi là quán Giang để ghi nhớ sự tích của vị sứ thần khảng khái đã làm vẻ vang cho đất nước.
Năm 1845, nhân dân trong vùng lập nhà thờ Thám hoa Giang Văn Minh để tưởng nhớ công lao của ông. Đây là một trong những di tích lịch sử được nhiều du khách đến tham quan, tìm hiểu mỗi khi tới thăm Làng cổ ở Đường Lâm. (Ảnh: Lễ giỗ Thám hoa Giang Văn Minh vào ngày 2/6 Âm lịch hàng năm).
Mời độc giả xem video:Làm sao để xử lý những hành vi phản cảm nơi công cộng. Nguồn: VTV24.