Đã tắt thở, ngồi dậy gọi bố mẹ
Làng Bloi, thị trấn Yaly, huyện Chư Păh (Gia Lai) với những ngôi nhà sàn gỗ san sát nằm bình yên dưới ngọn núi. Những năm đầu làng chuyển từ nơi ở cũ ra nơi ở mới đã xảy ra 1 sự kiện hiếm có, cậu bé Rơ Châm Ip đang bình thường lăn ra nằm bất động giữa nhà. Gia đình vội vã kiểm tra thì cậu bé Ip mặt mũi tím tái và đã tắt thở. Lúc cậu bé Ip mất cũng là lúc ông mặt trời đã đứng bóng. Dân làng ai cũng bảo “Ip bị Yàng bắt đi giữa trưa mất rồi”.
 |
| Đường vào làng Bloi. |
Do là mới chuyển đến vùng đất mới, sự việc cậu bé Ip đột ngột qua đời được xem là 1 điềm xấu. Nhiều người trong làng còn nghĩ, do dân làng phạm vào điều gì kiêng kỵ nên mới bị Yàng trách phạt. Già làng hồi đó và các bậc cao niên ngồi lại quyết định sẽ chọn giờ đẹp, ngày đẹp để đưa Ip ra nhà mồ (nghĩa địa). Sau đó sẽ sắm bò, lợn và rượu cần làm lễ cúng Yàng để cầu xin sự phù hộ cho dân làng.
Già làng Ip chia sẻ, lúc đó chuyện tôi mất cả làng ai cũng biết. Khi tôi bị mất, bố mẹ tôi để tôi nằm giữa gian nhà chính. Dân trong làng đã kéo nhau đến đông đủ chuẩn bị làm lễ theo nghi thức của người đồng bào J’rai. Sau này tôi được nghe kể lại, rượu cần lúc đó đã được bày sẵn giữa sân, lợn đã được mổ thịt, đem ra nướng. Mọi người đã quây quần ngoài sân, chờ đến giờ tốt để làm lễ, thì bỗng nhiên cậu bé đã chết bất ngờ sống lại.
“Khi bố mẹ và người thân đang vây quanh tôi, thì tôi bỗng dưng tỉnh dậy. Thấy thế, một số người hốt hoảng bỏ chạy ra ngoài sân, chỉ còn bố mẹ tôi ở lại. Sau khi tỉnh, tôi ngồi dậy giữa nhà và ôm choàng lấy mẹ. Bố mẹ tôi vội vã chạy ra ngoài sân báo tin là tôi đã chết đi sống lại, ai nấy đều ngỡ ngàng mang chút hoài nghi”, già Íp nói.
 |
| Căn nhà sàn nơi cậu bé Íp này nào chết đi sống lại. |
Sự kiện tôi sống lại, sẵn có thịt và rượu đã bày sẵn, hôm đó cả dân làng nổi lửa, nhảy múa đến mặt trời mọc lưng chừng núi mọi người mới giải tán. Già làng lúc đó nói “Yàng đã nghe lời khẩn cầu của gia đình Ip và dân làng nên không bắt Ip đi. Yàng đã không còn trách phạt dân làng nữa. Dân làng cũng sẽ mổ bỏ, mổ lợn tạ ơn Yàng”.
Được bầu làm già làng khi 34 tuổi
Từ sau cái lần chết hụt, Ip lớn lên khỏe mạnh. Dân làng ai cũng tin rằng, Ip chính là điềm lành mà Yàng đã ban cho làng Bloi sau khi đến vùng đất mới. Khi già làng cũ mất, lúc đó Rơ Châm Ip 34 tuổi, nhưng đã được dân làng bầu làm già làng mới. Một tiền lệ xưa nay hiếm, với chức già làng đòi hỏi kinh nghiệm sống và sự uy tín.
“Năm 1976, các bậc cao niên trong làng họp lại tìm vị trí già làng mới. Trong cuộc họp tôi không được tham dự vì còn quá trẻ. Đi làm rẫy về, được bố mẹ bảo dân làng đã thống nhất bầu con làm già làng. Tôi thật sự quá bất ngờ, hỏi ngay lại bố mẹ, sao họ không chọn người lớn tuổi mà họ chọn con? Bố mẹ chỉ trả lời, vì con là điềm lành mà Yàng đã ban xuống cho dân làng”, già Ip kể thêm.
Giờ già làng Rơ Châm Ip đã bước sang tuổi 74. Sự tích về chuyện chết đi sống lại của già làng Ip hiện không còn nhiều người biết đến. Người dân giờ chỉ nhớ đến, một già làng của người J”rai đã cống hiến hàng chục năm vì sự bình yên phát triển của dân làng.
 |
| Già làng Rơ Châm Ip đã sống đến tuổi 74 sau cái chết hụt. |
Vợ của già Ip cho hay, khi lấy chồng, tôi cũng có biết về việc ông ấy chết đi sống lại. Ai cũng bảo tôi lấy Ip sẽ sướng vì ông ấy đã được Yàng thương tình không bắt đi. Trước đây, ông ấy rất khỏe, ít khi bệnh tật. Ngoài lo việc làng, ông còn phải lo việc gia đình. Giờ thì có tuổi, ông ấy chỉ ở nhà lo việc của dân làng.
Rơ Châm Thui, thôn trưởng là Bloi cho biết, chuyện về già làng Rơ Châm Ip chết đi sống lại, thế hệ tôi chỉ được nghe kể lại. Những người chứng kiến sự việc giờ cũng không còn ai. Già làng Ip giờ sống đến cái tuổi xưa nay hiếm ở làng, nhưng vẫn là 1 già làng gương mẫu cho thế hệ trẻ noi theo. Mới đây, già làng Rơ Châm Ít còn nhận được giấy khen của Giám đốc Công an tỉnh vì có thành tích giữ gìn an ninh của buôn làng.