Luyện trí năng cho học sinh - vận dụng hệ thống Bloom trong lớp học

Benjamin Bloom (1913-1999) là một nhà tâm lý người Mỹ có đóng góp vào việc phân loại các mục tiêu giáo dục. Bloom được biết đến là người đã mở đường cho những hiểu biết về cách chúng ta học mọi thứ, những gì diễn ra trong trí óc khi chúng ta học và cả những phương pháp mà giáo viên lẫn học sinh đều có thể sử dụng để đạt kết quả tốt hơn.

Hầu hết giáo viên đều quen thuộc với Hệ thống Phân loại này; nó được sử dụng khắp nơi làm cơ sở thiết lập khung điểm. Tuy nhiên, mọi người ít chú ý đến những gì nó thực sự có thể làm cho việc thực hành giảng dạy của giáo viên. Hiện vẫn chưa có nhiều tài liệu nghiên cứu về vấn đề này. Những cuốn sách có sẵn có xu hướng tập trung vào lý thuyết đằng sau Hệ thống Phân loại, không tính đến ứng dụng của nó vào trong lớp học.

Cuốn sách “Luyện trí năng cho học sinh” là tài liệu tham khảo mang tính ứng dụng rất bổ ích cho giáo viên tất cả các cấp và tất cả các bộ môn trong tinh thần đổi mới giáo dục toàn diện, triệt để hiện nay.

Tinh thần cốt lõi của cuộc đổi mới giáo dục là: chú trọng luyện phương pháp tự kiến tạo kiến thức (chủ động) cho học sinh chứ không nặng về truyền thụ kiến thức (bị động). Phương pháp tự kiến tạo kiến thức phải dựa trên năng lực tư duy. Các trình độ tư duy căn bản cần rèn luyện cho học sinh đã được nhà tâm lý học Benjamin S. Bloom vạch ra: biết, hiểu, áp dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá.

Cuốn sách đưa ra những gợi ý rất cụ thể và mang tính hệ thống về những kỹ thuật luyện năng lực tư duy (tức trí năng) cho học sinh theo từng trình độ trong mỗi bài học trên lớp. Đặc biệt là hệ thống câu hỏi rất phong phú để kích thích và hướng dẫn học sinh suy nghĩ để tự mình đạt được những mục tiêu của bài học.

“…Ngay từ khởi đầu, chính Hệ thống Phân loại tạo ra ảnh hưởng lớn nhất, là hệ thống mà giáo viên được dạy trong các khóa đào tạo, và cũng chính là hệ thống mà chúng ta dùng đi dùng lại khi lên kế hoạch bài giảng hay đánh giá và đặt câu hỏi. Sức ảnh hưởng của hệ thống Bloom là điều không còn nghi ngờ gì. Nó đã trở thành nền tảng của việc dạy và học. Và còn là một trong những nền tảng quan trọng nhất của giáo dục hiện đại. Sở dĩ hệ thống Bloom có sức ảnh hưởng đến vậy là nhờ sự đơn giản của nó. Thông qua việc phân loại và xếp thứ tự các quá trình, hệ thống Bloom là công cụ mạnh mẽ dành cho giáo viên giúp họ rà soát, đánh giá quá trình học của học sinh, cũng như lên kế hoạch bài học”.