Nước Mỹ luôn có những ý tưởng đi trước đối thủ, Mỹ đã thực hiện chương trình NGAD (Chiếm ưu thế trên không thế hệ tiếp theo) từ lâu. Cách đây không lâu, Không quân Mỹ thông báo, một máy bay chiến đấu nguyên mẫu cho chương trình này đã bay thử.Về bản chất của chương trình có thể tóm lược, đây là loại máy bay tiên tiến về công nghệ, khả năng bộc lộ tín hiệu radar thấp, có những cảm biến mạnh mẽ, có thể mang và sử dụng nhiều loại vũ khí và khả năng kết nối mạng toàn chiến trường.Vào giữa những năm 2010, Không quân Mỹ bắt đầu phát triển nguyên tắc chiến thuật không chiến mới, áp dụng cho các máy bay chiến đấu đang có trong biên chế, đó là sử dụng F-35 làm "pháo thủ" và bất kỳ máy bay nào hiện có làm "bệ phóng vũ khí". Tuy nhiên F-16 đang bận rộn với các nhiệm vụ tấn công, còn chiến đấu cơ F-15C đã quá cũ; Không quân Mỹ không có lựa chọn nào khác, là tiếp tục chế tạo thêm F-15.Mặc dù có nhiều ý kiến phản đối, nhưng phiên bản mới nhất của F-15 là F-15EX vẫn tiếp tục được chấp nhận. Vào tháng 7/2020, Lầu Năm Góc đã ký hợp đồng với Boeing sản xuất 8 chiếc máy bay chiến đấu F-15EX đầu tiên. Vào tháng 3/2021, chiếc F-15EX đầu tiên đã bay thử.Trên thực tế, F-15EX, là loại máy bay chiến đấu thế hệ 4++, phiên bản "chuyển tiếp" giữa thế hệ thứ tư và thứ năm. Theo một nghĩa nào đó, đây là một loại máy bay tương tự của máy bay chiến đấu Su-30 và Su-35 của Nga và J-16 của Trung Quốc.Nhưng đối với Nga hay Trung Quốc, Su-30/35 hay J-16 được chế tạo ra như loại máy bay có tính chất "chuyển tiếp", bởi vì những quốc gia này chưa có chiến đấu cơ tàng hình thế hệ 5 theo đúng nghĩa; tuy nhiên đối với Mỹ, quốc gia hiện sử dụng hai loại chiến đấu cơ tàng hình, thì đây thực sự là bước lùi.Theo thông tin từ hãng Boeing, khoảng 70% linh kiện và phụ tùng của máy bay chiến đấu F-15EX giống như F-15 cũ, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều cho việc sử dụng các phiên bản mới.Tuy nhiên F-15EX sử dụng nhiều công nghệ mới hoàn toàn, khác xa với những phiên bản F-15C/D và E; điều này tương tự như như chiến đấu cơ Su-30SM và Su-27UB, tuy giống nhau một số phần cứng, nhưng có nhiều công nghệ quan trọng khác nhau, từ đó tính năng kỹ chiến thuật khác nhau hoàn toàn.F-15EX sử dụng loại động cơ mới, với lực đẩy tăng lên; tải trọng chiến đấu tăng từ 10,4 lên 13,4 tấn, biến F-15EX thành siêu máy bay chở vũ khí. F-15EX được trang bị radar mới AFAR, cho phạm vi phát hiện mục tiêu xa hơn và mạnh hơn; đồng thời khả năng hiển thị bức xạ radar giảm.Phiên bản F-15EX giống như máy bay MiG-29 và Su-30/35 của Nga, đều trang bị hệ thống ngắm quang-điện tử, hoạt động trong phạm vi hồng ngoại; giúp nâng cao khả năng trong không chiến tầm gần.Buồng lái của cả phi công lái và phi công điều khiển vũ khí đều là loại hiện đại nhất, một màn hình đa chức năng rộng lớn, hiển thị tất cả các thông tin cần thiết cho một trận chiến về các tham số bay, địch và địa hình.Ngoài ra, phi công có hệ thống ngắm bắn và hiển thị mục tiêu gắn trên mũ bay; ngoài ra F-15EX có thể trao đổi thông tin về mục tiêu, thời tiết, địa hình với tất cả các hệ thống chiến đấu khác của Không quân Mỹ. Biến F-15EX thành một cỗ máy siêu nhận biết về tình huống.Nhờ hệ thống treo vũ khí đặc biệt, F-15EX có thể mang kỷ lục lên tới 22 tên lửa không đối không (Su-35 chỉ mang tối đa 14 tên lửa); thiết kế này không một loại máy bay nào trên thế giới có thể có được.Nhiệm vụ của F-15EX như một loại máy bay chiến đấu đa năng, tức là ngoài khả năng đánh chặn và tiêu diệt các mục tiêu trên không, nó còn có thể sử dụng vũ khí chính xác cao để tấn công các mục tiêu mặt đất. Nhưng trước hết nó sẽ thay thế các máy bay đánh chặn.Trong Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga, chỉ có tiêm kích Su-57 (và có thể là Su-35) mới có thể chống lại loại máy bay này. Câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ, ai sẽ tìm ra đối phương trước? Radar của Mỹ quá tốt, để giúp F-15EX có thể thực hiện được nhiệm vụ này; và hàng chục tên lửa sẽ bảo đảm rằng, sẽ cực kỳ khó đạt được khoảng cách cơ động, để tiếp cận gần với chiếc máy bay này.Về khả năng cơ động, rõ ràng F-15EX có phần vượt trội hơn so với Su-57 của Nga. Xét về khả năng tàng hình trong tầm radar, máy bay này thua kém Su-57 đáng kể, nhưng vượt trội hơn bất kỳ máy bay chiến đấu hạng nặng nào khác của Nga.Phản ứng của Nga đối với F-15EX của Mỹ là gì? Đó là nhanh chóng đưa chiến đấu cơ Su-57 với tên lửa mới, động cơ mới cũng như những công nghệ mới nhất của loại chiến đấu này vào biên chế chiến đấu. Nga đã quá chậm chân trong dự án Su-57; và với việc Mỹ đẩy nhanh trang bị F-15EX, buộc Nga phải phải tăng tốc. Nguồn ảnh: Pinterest. Chiến đấu cơ F-15EX đã được Không quân Mỹ vội vã đưa vào biên chế, chỉ ít ngày sau khi thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên. Nguồn: USAF.
Nước Mỹ luôn có những ý tưởng đi trước đối thủ, Mỹ đã thực hiện chương trình NGAD (Chiếm ưu thế trên không thế hệ tiếp theo) từ lâu. Cách đây không lâu, Không quân Mỹ thông báo, một máy bay chiến đấu nguyên mẫu cho chương trình này đã bay thử.
Về bản chất của chương trình có thể tóm lược, đây là loại máy bay tiên tiến về công nghệ, khả năng bộc lộ tín hiệu radar thấp, có những cảm biến mạnh mẽ, có thể mang và sử dụng nhiều loại vũ khí và khả năng kết nối mạng toàn chiến trường.
Vào giữa những năm 2010, Không quân Mỹ bắt đầu phát triển nguyên tắc chiến thuật không chiến mới, áp dụng cho các máy bay chiến đấu đang có trong biên chế, đó là sử dụng F-35 làm "pháo thủ" và bất kỳ máy bay nào hiện có làm "bệ phóng vũ khí". Tuy nhiên F-16 đang bận rộn với các nhiệm vụ tấn công, còn chiến đấu cơ F-15C đã quá cũ; Không quân Mỹ không có lựa chọn nào khác, là tiếp tục chế tạo thêm F-15.
Mặc dù có nhiều ý kiến phản đối, nhưng phiên bản mới nhất của F-15 là F-15EX vẫn tiếp tục được chấp nhận. Vào tháng 7/2020, Lầu Năm Góc đã ký hợp đồng với Boeing sản xuất 8 chiếc máy bay chiến đấu F-15EX đầu tiên. Vào tháng 3/2021, chiếc F-15EX đầu tiên đã bay thử.
Trên thực tế, F-15EX, là loại máy bay chiến đấu thế hệ 4++, phiên bản "chuyển tiếp" giữa thế hệ thứ tư và thứ năm. Theo một nghĩa nào đó, đây là một loại máy bay tương tự của máy bay chiến đấu Su-30 và Su-35 của Nga và J-16 của Trung Quốc.
Nhưng đối với Nga hay Trung Quốc, Su-30/35 hay J-16 được chế tạo ra như loại máy bay có tính chất "chuyển tiếp", bởi vì những quốc gia này chưa có chiến đấu cơ tàng hình thế hệ 5 theo đúng nghĩa; tuy nhiên đối với Mỹ, quốc gia hiện sử dụng hai loại chiến đấu cơ tàng hình, thì đây thực sự là bước lùi.
Theo thông tin từ hãng Boeing, khoảng 70% linh kiện và phụ tùng của máy bay chiến đấu F-15EX giống như F-15 cũ, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn rất nhiều cho việc sử dụng các phiên bản mới.
Tuy nhiên F-15EX sử dụng nhiều công nghệ mới hoàn toàn, khác xa với những phiên bản F-15C/D và E; điều này tương tự như như chiến đấu cơ Su-30SM và Su-27UB, tuy giống nhau một số phần cứng, nhưng có nhiều công nghệ quan trọng khác nhau, từ đó tính năng kỹ chiến thuật khác nhau hoàn toàn.
F-15EX sử dụng loại động cơ mới, với lực đẩy tăng lên; tải trọng chiến đấu tăng từ 10,4 lên 13,4 tấn, biến F-15EX thành siêu máy bay chở vũ khí. F-15EX được trang bị radar mới AFAR, cho phạm vi phát hiện mục tiêu xa hơn và mạnh hơn; đồng thời khả năng hiển thị bức xạ radar giảm.
Phiên bản F-15EX giống như máy bay MiG-29 và Su-30/35 của Nga, đều trang bị hệ thống ngắm quang-điện tử, hoạt động trong phạm vi hồng ngoại; giúp nâng cao khả năng trong không chiến tầm gần.
Buồng lái của cả phi công lái và phi công điều khiển vũ khí đều là loại hiện đại nhất, một màn hình đa chức năng rộng lớn, hiển thị tất cả các thông tin cần thiết cho một trận chiến về các tham số bay, địch và địa hình.
Ngoài ra, phi công có hệ thống ngắm bắn và hiển thị mục tiêu gắn trên mũ bay; ngoài ra F-15EX có thể trao đổi thông tin về mục tiêu, thời tiết, địa hình với tất cả các hệ thống chiến đấu khác của Không quân Mỹ. Biến F-15EX thành một cỗ máy siêu nhận biết về tình huống.
Nhờ hệ thống treo vũ khí đặc biệt, F-15EX có thể mang kỷ lục lên tới 22 tên lửa không đối không (Su-35 chỉ mang tối đa 14 tên lửa); thiết kế này không một loại máy bay nào trên thế giới có thể có được.
Nhiệm vụ của F-15EX như một loại máy bay chiến đấu đa năng, tức là ngoài khả năng đánh chặn và tiêu diệt các mục tiêu trên không, nó còn có thể sử dụng vũ khí chính xác cao để tấn công các mục tiêu mặt đất. Nhưng trước hết nó sẽ thay thế các máy bay đánh chặn.
Trong Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga, chỉ có tiêm kích Su-57 (và có thể là Su-35) mới có thể chống lại loại máy bay này. Câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ, ai sẽ tìm ra đối phương trước? Radar của Mỹ quá tốt, để giúp F-15EX có thể thực hiện được nhiệm vụ này; và hàng chục tên lửa sẽ bảo đảm rằng, sẽ cực kỳ khó đạt được khoảng cách cơ động, để tiếp cận gần với chiếc máy bay này.
Về khả năng cơ động, rõ ràng F-15EX có phần vượt trội hơn so với Su-57 của Nga. Xét về khả năng tàng hình trong tầm radar, máy bay này thua kém Su-57 đáng kể, nhưng vượt trội hơn bất kỳ máy bay chiến đấu hạng nặng nào khác của Nga.
Phản ứng của Nga đối với F-15EX của Mỹ là gì? Đó là nhanh chóng đưa chiến đấu cơ Su-57 với tên lửa mới, động cơ mới cũng như những công nghệ mới nhất của loại chiến đấu này vào biên chế chiến đấu. Nga đã quá chậm chân trong dự án Su-57; và với việc Mỹ đẩy nhanh trang bị F-15EX, buộc Nga phải phải tăng tốc. Nguồn ảnh: Pinterest.
Chiến đấu cơ F-15EX đã được Không quân Mỹ vội vã đưa vào biên chế, chỉ ít ngày sau khi thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên. Nguồn: USAF.