Tổng thống Iran sắp bị quản thúc tại gia?

Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad.

Cho đến gần đây, Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad vẫn cư xử như một võ sĩ quyền Anh vốn biết rằng trọng tài (lãnh đạo tối cao Khamenei) luôn ủng hộ ông ta trên võ đài.

Từ lâu, “trọng tài” Khamenei rõ ràng đã ủng hộ “võ sĩ” Ahmadinejad và nhiều lần làm ngơ những đòn phạm qui “đánh vào hạ bộ đối thủ” của võ sĩ này. Vì Đại giáo chủ Khamenei là lãnh đạo tối cao của Iran, nên các đối thủ của Tổng thống Ahmadinejad đành phải bó tay. Hiện thời, sự ủng hộ quí báu này không còn nữa.

Tổng thống Ahmadinejad chỉ còn 6 tuần ở  Phủ Tổng thống Iran để cứu vãn sinh mạng chính trị của mình. Các đối thủ của Ahmadinejad biết rằng ông đã bị “thất sủng”, không còn nhận được sự ủng hộ của Đại giáo chủ Khamenei. Họ đang tấn công ông kịch liệt, với sự phẫn nộ bị dồn nén suốt 8 năm ròng, và mức độ công kích sẽ còn khốc liệt hơn khi ông rời nhiệm sở. Vào thời điểm đó, các cuộc tấn công Ahmadinejad có thể trở nên thường xuyên hơn và tàn nhẫn hơn.

Trấn áp đối thủ khi còn giữ cương vị tổng thống có thể ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai, nhưng điều này có thể khiến cho lãnh tụ tối cao Khamenei tức giận, nhất là trong thời điểm cực kỳ nhạy cảm hiện nay. Điều này sẽ khiến cho ông Ahmadinejad bị “thất sủng”, đặc biệt vào thời điểm cực kỳ nguy hiểm sau khi mãn nhiệm.

Tổng thống Ahmadinejad xem ra đã chọn phương án trấn áp đối thủ. Điều này bao gồm cả việc vạch trần các vụ giao dịch mờ ám và hành vi tham nhũng của đối thủ. Hồi  đầu tháng hai, Tổng thống Ahmadinejad cho phát sóng đoạn video ghi lại cảnh các em trai của đối thủ Ali Larijani đòi hối lộ. Trang web BAZTAB ở Iran cũng loan tin Tổng thống Ahmadinejad đã cho ghi âm bằng chứng về gian lận trong cuộc bầu cử năm 2009 (một cuộc bầu cử có lợi cho ông ta).

Vào thời điểm này, Ahmadinejad cũng đang tìm cách thao túng quá trình bầu cử. Trong nhiều năm qua, Bộ Nội vụ được giao phụ trách giám sát các cuộc bầu cử. Mặc dù Bộ trưởng Nội vụ thường được coi là gần gũi  lãnh đạo tối cao Khamenei, nhưng Tổng thống Ahmadinejad  cũng có một số ảnh hưởng nhất định đối với Bộ Nội vụ đầy quyền lực.

Lo lắng về việc Tổng thống Ahmadinejad sử dụng ảnh hưởng của mình trong Bộ Nội vụ để nâng đỡ “cánh tay phải” của ông ta là ứng cử viên tổng thống Esfandiyar Rahim Mashaei, Quốc hội Iran đã thông qua một luật mới về giám sát bầu cử và được Hội đồng Giám hộ tối cao chấp thuận hồi tháng Giêng năm nay. Theo luật giám sát bầu cử mới này, Bộ Nội vụ chỉ là một thành viên Ủy ban Bầu cử Trung ương. Các thành viên khác của ủy ban này là Bộ trưởng Tình báo, Bộ trưởng Tư pháp và một nhân vật do Hội đồng Tư vấn Hồi giáo Majles bổ nhiệm. Tất cả các tổ chức liên quan đều trung thành với lãnh tụ tối cao Khamenei. Trên thực tế, Bộ trưởng Tình báo và Chánh án tối cao là do Đại giáo chủ Khamenei bổ nhiệm. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ đã đề cử 30 nhân vật đại diện cho tôn giáo, chính trị, văn hóa và xã hội vào Ủy ban giám sát của Hội đồng Giám hộ và 7 người trong số đó được bổ nhiệm vào Ủy ban Bầu cử Trung ương.

Nhận thấy luật giám sát bầu cử mới là một thách thức, Tổng thống Ahmadinejad đã cản trở Bộ Nội vụ đề cử 30 người vào Ủy ban giám sát của Hội đồng Giám hộ,  mặc dù việc đề cử này phải hoàn tất trong tháng 2/2013. Phản ứng này đã làm tăng sự giận dữ của các đối thủ của Tổng thống Ahmadinejad đến nỗi ông bị cáo buộc là chơi “trò chơi nguy hiểm” và “chuẩn bị nổi loạn trước bầu cử”.

Chỉ còn 6 sáu tuần trước khi tiến hành  bầu cử tổng thống, Tổng thống Ahmadinejad dường như cố gắng thao túng quá trình bầu cử và sử dụng ảnh hưởng còn lại của mình để dọa dẫm các đối thủ của mình. Ông cũng có vẻ đang sử dụng ảnh hưởng của mình làm đòn bẩy chính trị để ứng cử viên tổng thống “ruột” Mashaei nhận được sự chấp thuận của Hội đồng Giám hộ.

Đây quả là một canh bạc. Nếu Tổng thống  Ahmadinejad tiếp tục “lôi bè, kéo cánh”, lãnh tụ tối cao Khamenei có thể chỉ định tất cả 7 người của ông vào Ủy ban Bầu cử Trung ương.

Nếu một kịch bản như vậy diễn ra, Tổng thống Ahmadinejad ngày càng bị đe dọa và  do đó, ông buộc phải phản ứng. Điều này có thể bao gồm việc tiết lộ nhiều bí mật về các quan chức chế độ, dẫn đến đấu đá nội bộ và làm tổn hại đến tính hợp pháp của chế độ hiện hành ở Iran. Nếu như vậy, ngay sau cuộc bầu cử, Tổng thống mãn nhiệm Ahmadinejad sẽ bị truy tố và có thể bị quản thúc tại gia.

Kịch bản này là không thể bị loại trừ, do việc Đại giáo chủ Khamenei gần đây đã thẳng tay trừng trị những nhân vật bị coi là gây rối. Quan trọng hơn, nhà lãnh đạo tối cao cần phải cho thấy rằng ông sẽ không để yên cho các quan chức chính phủ trở thành gián điệp, sử dụng các phương tiện tình báo để thanh toán lẫn nhau.

Bất kể điều gì gì xảy ra, sau khi rời nhiệm sở, Tổng thống Ahmadinejad sẽ tham gia Câu lạc bộ 3 cựu tổng thống bị “thất sủng” từng phục vụ dưới thời Đại giáo chủ Khamenei. Rất có thể, Tổng thống Ahmadinejad sẽ là thành viên đầu tiên của câu lạc bộ này phải sống quãng đời còn lại trong điều kiện bị quản thúc tại gia.