Chiến dịch giải phóng Mosul: “Chưa đánh đã loạn”

Chưa đầy một ngày sau khi phát động, chiến dịch giải phóng Mosul – được Mỹ, quân đội Iraq, dân quân người Kurd và các lực lượng khác chuẩn bị hơn một năm – đã bị phiến quân IS chặn đứng, mặc dù không có bên nào thừa nhận.

Thủ tướng Haidar Al-Abadi cho biết quân đội Iraq đang bận rộn mở hành lang cho một triệu thường dân trốn ra khỏi Mosul, trong khi các nguồn tin Mỹ cho rằng nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) sẽ sử dụng vũ khí hóa học thô sơ để chặn đà tiến của các lực lượng Iraq và người Kurd.

Cả hai cách giải thích nói trên dường như cố che giấu thực tế các lực lượng mũi nhọn - Sư đoàn bộ binh cơ giới số 9 và các đơn vị đặc biệt chống khủng bố của cảnh sát Iraq - đã bị đẩy lùi trên đường tiến đánh thành phố Mosul từ phía đông và phía nam, trong khi vẫn còn cách thành phố này 10-15km. Hai đơn vị chủ công này đã bị tổn thất nặng nề về người và phương tiện.

Sư đoàn 9, vừa được trang bị xe tăng Mỹ hạng nặng Abrahams, đã bị chặn lại ở al-Hamdaniyah bên ngoài thành phố Mosul và buộc phải rút lui.

Các đơn vị đặc biệt chống khủng bố của cảnh sát Iraq cũng buộc phải rút khỏi làng al-Houd ở ngoại vi Mosul, một động thái buộc lực lượng Peshmerga của người Kurd không còn sự lựa chọn nào khác là ngừng đánh chiếm thêm các làng xung quanh thành phố Mosul, nếu không sẽ bị “hở sườn” và làm mồi cho các cuộc đánh bom xe liều chết của phiến quân IS.

Trong đêm 18/10, các vị chỉ huy của cả lực lượng Iraq lẫn người Kurd đều tuyên bố tạm dừng tấn công và tuyên bố sẽ gặp nhau trong ngày 19/10 để quyết định cách thức phối hợp tiến công.

Vai trò của lực lượng Peshmerga trong trận chiến Mosul đã trở thành một vấn đề lớn. Có tin nói, ít nhất 3.000 trong số 12.000 tay súng người Kurd tham gia chiến dịch giải phóng Mosul đến từ Thổ Nhĩ Kỳ và là thành viên của Đảng Công nhân Kurdistan (PKK) đang đánh nhau với chính quyền ở Ankara. Ngay sau đó, Ankara đã ra tối hậu thư cho Washington và Baghdad rằng nếu lực lượng PKK không rút khỏi khu vực, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ nhập cuộc và tấn công lực lượng này trên lãnh thổ Iraq.

Nếu để xảy ra một mặt trận thứ hai (quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đánh nhau với PKK) trong lòng chiến dịch giải phóng Mosul, toàn bộ chiến dịch tái chiếm Mosul từ tay phiến quân IS sẽ bị tê liệt.

Không phải là một bên được mời tham gia chiến dịch giải phóng Mosul, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn ém quân ở Iraq, gần thành phố Mosul, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ Washington và Baghdad. Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng tiến quân theo lệnh của Tổng thống Erdogan nhằm đạt được ba mục tiêu chiến lược:

-Ngăn chặn lực lượng Peshmerga của người Kurd tiến vào thành phố Mosul. Ankara đã cảnh báo rằng nếu người Kurd tiến vào thành phố Mosul, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ làm theo.

- Ngăn chặn Các đơn vị bảo vệ nhân dân (YPG) của người Kurd Syria xâm nhập vào Iraq và liên kết với lực lượng Peshmerga và PKK.

- Hỗ trợ cho các lực lượng dân quân Turkmen Iraq, kể cả việc yểm trợ bằng không quân, đang hiện diện ở các khu vực có người Turkmen sinh sống ở Mosul.

Thủ tướng Iraq Haidar Al-Abadi đã chính thức cam kết rằng chỉ có binh sĩ Iraq sẽ tiến vào trong thành phố Mosul - tức là không có người Mỹ, người Kurd hoặc các lực lượng phi Iraq khác.

Các quan chức Mỹ - cả dân sự lẫn quân sự - đều khẳng định lực lượng dân quân người Shiite được Iran hậu thuẫn sẽ không tiến vào thành phố Mosul của người Hồi giáo Sunni. Thế nhưng họ lại không cho biết phải làm thế nào để ngăn chặn lực lượng dân quân Shiite thân Iran, hiện đang tập trung ở phía đông bắc Mosul, tràn vào thành phố này. Trong khi đó, Iran cũng không muốn bị loại ra khỏi “cuộc chơi chiến lược” là chiến dịch giải phóng thành phố Mosul.

Tổng thống Mỹ Barack Obama rất muốn giải phóng hoàn toàn thành phố Mosul trước khi ông rời Nhà Trắng vào tháng 1/2017, với hy vọng thành công mang tính bước ngoặt này sẽ phần nào bù đắp cho chính sách thất bại của chính quyền Mỹ ở Syria .

Nguồn tin quân sự của DEBKAfile liệt kê có 6 nhóm quân sự các loại tham gia chiến dịch giải phóng Mosul. Các lực lượng này không có gì chung, ngoài việc đánh đuổi nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo khỏi thành phố lớn thứ hai ở Iraq này.

Các nhóm quân sự nói trên đang bất đồng với nhau về ở hai khía cạnh chính của chiến dịch tấn công giải phóng Mosul. Đó là làm thế nào để đạt được mục tiêu chung là đánh đuổi phiến quân IS và điều gì sẽ xảy ra với thành phố Mosul sau khi sạch bóng nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo?

Nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo dường như đã triệt để khai thác lợi ích mâu thuẫn giữa các lực lượng tham gia tấn công Mosul. Ban lãnh đạo nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo cũng đã quyết định hành động trước khi xảy ra chiến dịch giải phóng Mosul.

Theo các nguồn tin của DEBKAfile, hàng ngàn tay súng thánh chiến đã rời thành phố Mosul cách đây hai hoặc ba tháng và chuyển phần lớn lực lượng chiến đấu đến khu vực sa mạc phía tây tỉnh Anbar , sát biên giới Jordan, Ả-rập Xê-út và miền đông Syria. Hàng trăm phiến quân IS được để lại ở Mosul để quấy rối quân đội Mỹ-Iraq-Kurd, khi các lực lượng này tiến vào thành phố và khai thác bất hòa giữa các đạo quân “xâm lược” để duy trì một chỗ đứng trong thành phố lớn thứ hai ở Iraq.