Vì sao dự án Sunrise Cityview của Novaland bị buộc ngừng thi công?

Mới đây Chi cục Thi hành án dân sự Quận 7, TP HCM cho biết đã thi hành quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đối với Dự án khu hỗn hợp thương mại Sunrise Cityview ở phường Tân Hưng do Tập đoàn Novaland triển khai xây dựng và đang rao bán ra thị trường.

Theo đó, Chi cục Thi hành án dân sự Quận 7 đã tiến hành lập biên bản hiện trạng dự án và yêu cầu chủ đầu tư cấm thay đổi hiện trạng, chuyển nhượng dự án Sunrise Cityview để đảm bảo tài sản giải quyết vụ án theo đúng quy định của pháp luật.

“Cấm Công ty Cổ phần xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh thi công trên phần đất tranh chấp để đảm bảo cho việc giải quyết vụ án theo qui định của pháp luật”, trích Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của Tòa án nhân Quận 7.

Được biết, dự án Sunrise Cityview này trước khi “về” với Tập đoàn Novaland có tên là Dự án khu hỗn hợp thương mại Hoàng Anh do Công ty Cổ phần xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh làm chủ đầu tư. Hiện Sunrise Cityview là khu hỗn hợp, nhà ở thương mại cao cấp, gồm 2 tòa nhà với số tầng thiết kế 35 tầng do Tập đoàn Novaland triển khai xây dựng.

Căn cứ dẫn đến việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời này là do liên quan đến vụ án của hộ dân Nguyễn Thị Anh (sinh năm 1932, ngụ ở phường Tân Hưng, quận 7, TP HCM) khởi kiện chủ đầu tư (là Công ty Cổ phần xây dựng và phát triển nhà Hoàng Anh) đã chiếm dụng 400m2 đất của bà Anh đã sử dụng ổn định từ hàng chục năm qua để thi công dự án mà Tòa án nhân dân Quận 7 đang thụ lý.

Vậy với quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời với dự án Sunrise Cityview như trên của Chi cục Thi hành án dân sự Quận 7 thì theo luật, việc thực thi quyết định sẽ như thế nào, dự án đang thi công dở sẽ bị xử lý ra sao?

Trả lời vấn đề này trên một tờ báo, Luật sư Trần Đình Dũng (Trung tâm Tư vấn Pháp luật TP HCM – Trung ương Hội Luật gia Việt Nam), cho hay, biện pháp khẩn cấp tạm thời là một chế định có hiệu lực ngay tức thì do các thẩm phán thụ lý vụ án dân sự ban hành. Biện pháp này nhằm ngăn chặn thay đổi hiện trạng trên thực tế, chuyển dịch sở hữu về pháp lý đối với tài sản đang có tranh chấp. Cho nên trong mọi trường hợp đều phải thực thi cho dù Quyết định khẩn cấp tạm thời đang bị khiếu nại.

Trong áp dụng thực tế, loại quyết định này thường vướng hai tình huống điển hình mà vụ việc liên quan Dự án Sunrise Cityview này đều có.

Trường hợp thứ nhất, tài sản bị ngăn chặn chỉ một phần trong khối hợp nhất, việc ngăn chặn có thể gây ảnh hưởng đến quyền tài sản của phần kia hoặc của chủ thể khác trong khối tài sản. Đối với các dự án căn hộ chung cư, có thể hiểu phần ngăn chặn tuy chỉ diện tích nhỏ trong khối công trình lớn nhưng thi công phần khác cũng là đồng nghĩa với việc thay đổi hiện trạng của phần ngăn chặn. Bởi phần ngăn chặn là một phần không tách rời mà là bộ phận liên quan trong tổng thể nên vai trò của phần này gắn liền với khối và việc thi công phần khác cũng được xem là làm thay đổi hiện trạng phần ngăn chặn.

Có thể nói, nếu bị ngăn chặn một phần nhỏ sẽ làm ngưng trệ thi công cả khối nhà. Tuy có làm ảnh hưởng chung để cả khối tài sản lớn, nhưng quyết định của tòa án trên nguyên tắc là của cơ quan tài phán xét xử nên có hiệu lực cao nhất, buộc phải thực thi. Nếu gây thiệt hại, luật pháp đã dự liệu cho phép các chủ thể, cụ thể ở đây là đại diện Dự án Sunrise Cityview có quyền yêu cầu bồi thường theo Luật trách nhiệm bồi thường nhà nước.

Trường hợp thứ hai, là các chủ thể liên quan đến tài sản khiếu nại quyết định khẩn cấp tạm thời của tòa án. Quyết định của tòa án về ngăn chặn là có hiệu lực thực thi ngay, thậm chí phải thực thi cả ngay khi Quyết định đó bị chánh án hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát kháng nghị! Tính hiệu lực tuyệt đối này (qui định tại Khoản 2 Điều 2 Luật thi hành án dân sự) nhằm hạn chế quyền của cơ quan xét xử bị “chặn” bởi các chủ thể thường hay khiếu nại bởi tâm lý bất kể có căn cứ hay không, làm ảnh hưởng quyền lợi bên yêu cầu kê biên trong tố tụng dân sự. Mà quyền khiếu nại trong tố tụng dân sự, thi hành án dân sự hiện nay được mở rộng rất lớn cho các chủ thể liên quan. Nói nôm na, hễ cứ có khiếu nại là phải thụ lý giải quyết.

Như vậy, vụ cơ quan thi hành án buộc ngưng thi công Dự án Sunrise Cityview là thực thi loại quyết định hiệu lực tức thì và triệt để của tòa án. Mà nếu chủ thể không chấp hành có thể bị xem xét hành vi “Không chấp hành bản án, quyết định của tòa án” qui định tại Điều 304 Bộ luật Hình sự.