Triệu tấn cam bưởi đổ bộ, giá mỗi kg chỉ bằng cốc trà đá

Cam và bưởi là cây ăn quả chủ lực của nước ta. Năm nay, sản lượng của hai loại trái cây có múi này ước đạt gần 2,9 triệu tấn. Trong đó, bưởi khoảng 1,03 triệu tấn, cam ước đạt 1,84 triệu tấn. Đáng chú ý, do có nhiều vùng trồng trải khắp từ Bắc vào Nam nên cam, bưởi gần như được thu hoạch quanh năm.

Hiện, trái bưởi của Việt Nam đã xuất khẩu sang một số thị trường như Mỹ, Anh và New Zealand. Ông Nguyễn Đình Tùng - Tổng giám đốc Vina T&T Group, cho biết, tại thị trường Mỹ, bưởi Việt có giá 9 USD (khoảng 220.000 đồng/kg). Theo ông, lượng bưởi xuất khẩu sang thị trường này đang tăng dần.

Tương tự, cam cũng bắt đầu được xuất khẩu sang một số thị trường.

Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu của cam và bưởi còn khá khiêm tốn so với các loại trái cây chủ lực khác của nước ta. Thế nên, áp lực tiêu thụ tại thị trường nội địa vẫn rất lớn. Chưa kể, nước ta cũng nhập khẩu lượng lớn cam, bưởi từ nhiều quốc gia.

Quý IV/2023 là thời điểm chính thu hoạch cam và bưởi với sản lượng ước gần 1,5 triệu tấn. Những ngày này một số loại cam, bưởi có giá bán siêu rẻ bởi hàng dội chợ.

Tại tỉnh Vĩnh Long - thủ phủ cam sành lớn nhất ĐBSCL, giá cam sành trong những ngày qua chạm đáy, chỉ 2.000-3.000 đồng/kg.

Ông Nguyễn Văn Tám, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Trà Ôn (Vĩnh Long), cho biết, đang là mùa thuận nên giá cam rất bấp bênh. Những hộ trồng cam sành có liên kết bán được giá 4.000-5.000 đồng/kg, còn những hộ trồng bên ngoài có lúc bán giá 1.000-2.000 đồng/kg.

Chi phí sản xuất cam sành khoảng 350 triệu đồng/ha. Thế nên, giá này nông dân chịu lỗ khá nặng.

Tại TP.HCM, nhiều người chung tay bán cam sành hỗ trợ bà con nông dân Vĩnh Long với giá chỉ 6.000 đồng/kg. Còn ở Hà Nội, cam sành chỉ 9.000-10.000 đồng/kg tùy loại, thậm chí một số cửa hàng rao bán cam sành hữu cơ nhưng giá cũng chỉ 13.000 đồng/kg.

Không chỉ cam sành, trên thị trường nhiều nơi bán bưởi da xanh với giá 10.000-20.000 đồng/kg hoặc bán theo quả với giá phổ biến khoảng 20.000-30.000 đồng/quả. Đây là mức giá tương đối rẻ, bởi dịp giữa năm bưởi danh xanh có giá từ 30.000 đồng/kg trở lên, bán theo quả giá dao động từ 45.000-60.000 đồng/kg.

Chị Phạm Như Thanh - đầu mối bán trái cây ở Cầu Giấy (Hà Nội) - thừa nhận, dịp này giá cam và bưởi rất rẻ. Tại cửa hàng của chị, cam sành miền Tây 9.000 đồng/kg, bưởi danh xanh hàng Vip 1,3-2 kg/quả có giá 14.000 đồng/kg.

Bưởi Diễn trọng lượng 0,7-1kg/quả giá 150.000 đồng/bao 30 quả (5.000 đồng/quả); bưởi Diễn trọng lượng 0,4-0,7 kg/quả có giá 60.000 đồng/bao 20 quả (3.000 đồng/quả).

Một số đầu mối cũng đang rao bán bưởi Diễn trồng ở Hoà Bình, Tuyên Quang... với giá 6.000-9.000 đồng/quả áp dụng cho hàng trọng lượng trên 0,8kg/quả. Trọng lượng dưới 0,7kg/quả giá dao động trong khoảng 3.000-4.000 đồng/quả.

Thực tế, vài năm trở lại đây, giá cam và bưởi khá bấp bênh. Như ở Vĩnh Long, cam sành rớt giá đã thành “điệp khúc”. Nguyên nhân là do ồ ạt trồng dẫn đến cung vượt cầu.

Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), từng cho biết, sẽ không có quy hoạch cụ thể diện tích các loại cây trồng. Bộ chỉ cảnh báo, hay đưa ra định hướng phát triển từng loại cây trồng thông qua các đề án, chiến lược,... sao cho phù hợp với cung cầu và thị hiếu của thị trường.

Cam, bưởi giá ngày càng rẻ cũng là hậu quả nhãn tiền khi nông dân ồ ạt mở rộng diện tích, bất chấp khuyến cáo của cơ quan chức năng.

Trao đổi với PV.VietNamNet, ông Phạm Văn Dũng - Giám đốc HTX Sản xuất và Kinh doanh dịch vụ tổng hợp Hồng Xuân (Lục Ngạn, Bắc Giang), cho biết, giá cam và bưởi phụ thuộc vào chất lượng nên trên thị trường luôn có loại giá rẻ cũng có loại giá đắt.

HTX của ông có 15 ha trồng các loại bưởi Diễn, cam Vinh và cam Canh. Ngoài ra còn liên kết sản xuất khoảng hơn 100 ha với các hộ dân trong vùng.

Từ năm 2018, HTX đã ký kết hợp đồng với các hệ thống siêu thị lớn. Theo đó, các hộ dân của HTX trồng cam và bưởi theo đúng tiêu chuẩn và chất lượng của phía siêu thị yêu cầu. Đến mùa thu hoạch, cam và bưởi đều được bao tiêu với giá ổn định.

Năm nay, bưởi Diễn của HTX xuất bán được với giá 15.000 đồng/quả, cam Vinh có giá 18.000 đồng/kg, cam Canh giá từ 45.000-50.000 đồng/kg.

Với mức giá này, 1 ha trồng bưởi Diễn cho doanh thu khoảng 300 triệu đồng, cam Vinh cho thu 300-400 triệu đồng/ha, còn cam Canh đạt doanh thu 500-600 triệu đồng/ha. Trừ chi phí, nông dân lãi một nửa. Theo ông Dũng, khi liên kết sản xuất, giá cả ổn định, nông dân không phải lo đầu ra cho sản phẩm, thu nhập cũng tốt hơn rất nhiều.

Tại xã Đồng Thành (Yên Thành, Nghệ An), các hộ đều sản xuất theo quy trình sạch, được chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Cam đến kỳ thu hoạch được xuất bán vào các siêu thị ở Vinh, Hà Nội, TP.HCM.

Cam Vinh ở Yên Thành cũng có thương hiệu riêng, thị trường cũng rất ổn định, tiêu thụ tốt. Mỗi vụ hàng nghìn tấn cam được thu hoạch, người trồng cam Vinh thu lãi vài trăm triệu đến tiền tỷ mỗi năm.