Đồng muối thôn Châu Hạ (xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh) rộng hơn 10ha, nằm gần biển Cửa Sót.
Những ngày này, khu vực miền Trung và tỉnh Hà Tĩnh bước vào đợt nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao nhất phổ biến 36-39 độ C, có nơi trên 40 độ C. Đây là thời điểm diêm dân bước vào vụ sản xuất muối chính trong năm.
Đầu giờ chiều mỗi ngày, người dân xã Thạch Châu mang nhiều dụng cụ như xe rùa, cào, bàn đẩy, gáo múc, ống đo độ mặn của nước ra cánh đồng. Các công đoạn của nghề muối chủ yếu làm bằng sức người.
Đầu tiên, thợ muối dùng cào làm cho tơi xốp lớp đất cát mỏng trên mặt ruộng.
Tiếp đó, diêm dân dùng bàn đẩy, gom đất cát khô thành từng luống. Công đoạn tiếp theo là cho đất cát khô vào xe rùa và vận chuyển vào hệ thống máng lọc thô, rồi dùng chân nén chặt.
Sau khi đã nén chặt lớp cát, người lao động sử dụng gáo múc nước biển đổ lên mặt ruộng đã nén cát cho thẩm thấu. Nước muối đã lọc sẽ chảy vào một cái chum.
Quá trình làm việc dưới nắng nóng gần 40 độ C, thỉnh thoảng, những người thợ muối phải vào lán tạm dựng bên ruộng nghỉ ngơi cho hồi sức.
"Ngày trước, muối có giá cao nên người ta ví von nó là vàng trắng. Còn nay muối rớt giá nên nhiều vùng không còn mặn mà với cái nghề cơ cực này. Lao động lớn tuổi chúng tôi thì vẫn bám trụ với nghề", ông Phan Huy Tình (66 tuổi, trú tại thôn Châu Hạ, xã Thạch Châu) chia sẻ.
Ông Lê Xuân Toàn (69 tuổi, thôn Châu Hạ) mồ hôi nhễ nhại sau 3 giờ liên tục làm việc trên ruộng muối. "Nhà tôi có 3 sào ruộng, vợ chồng tôi làm nghề này từ khi còn trẻ đến giờ. Mấy hôm nay, nắng đầu hè oi bức, làm rất mệt nhưng vẫn phải cố gắng", ông Toàn nói.
Qua một ngày phơi trên ô có màu than đen, nước sẽ bốc hơi và những hạt muối trắng kết tinh lại trên mặt các ô.
Cuối giờ chiều, người dân sẽ thu hoạch muối và chờ ngày thương lái đến mua. Theo người dân, muối hiện nay có giá dao động 2.000-2.300 đồng/kg. Trung bình trong một ngày, mỗi hộ sản xuất được khoảng vài tạ muối sẽ có thu nhập hơn 400.000 đồng.
 |
| Muối kết tinh được gom lại cuối mỗi ngày. |
Ông Lê Văn Thông, Chủ tịch UBND xã Thạch Châu cho biết, địa phương hiện có 120 hộ sản xuất muối. "Mấy năm nay, giá muối không ổn định, lại đứng trước nhiều cạnh tranh. Lao động trẻ giờ đa số không lựa chọn nghề này. Nếu không học, các cháu cũng đi làm công việc khác có thu nhập ổn định hơn. Cánh đồng muối giờ chủ yếu chỉ có lao động lớn tuổi còn giữ nghề truyền thống, chắc là nốt thế hệ chúng tôi thôi", ông Thông nói.